Een tamelijk veel voorkomende bijwerking van statines (cholesterolverlagers) is spierpijn. Voor een deel wordt dit in de hand gewerkt doordat statines het co-enzym Q10 gehalte verlagen. Als men door suppletie het gehalte van deze voedingsstof weer aanvult kunnen de klachten verminderen. Het beperkte succes van extra CoQ10, als niet met de medicatie wordt gestopt, wijst erop dat statines ook op andere wijze spierafbraak in de hand kunnen werken. Omdat cholesterol ook nodig is voor de lichaamseigen aanmaak van vitamine D onder invloed van zonlicht en deze vitamine ook nodig is voor sterke spieren is er onderzoek verricht naar een mogelijke wisselwerking met statines.
Op welke wijze is niet helemaal duidelijk maar in tegenstelling tot wat je zou verwachten verlagen statines het vitamine D gehalte niet maar lijken deze medicijnen het gehalte van de vitamine juist te verhogen. Toch blijkt extra vitamine D goed te kunnen helpen tegen spierpijn door statines. In het joods ziekenhuis van Cincinnati (VS) werd het vitamine D-gehalte van 621 mensen die statines kregen gemeten. 128 van hen hadden last van spierpijn. Zij hadden gemiddeld lagere vitamine D-gehaltes dan de andere statinegebruikers. Bij 82 van deze 128 patiënten werd een vitamine D tekort vastgesteld. Zij kregen 50000ie vitamine D per week. In 92% van de gevallen verdween hierdoor de spierpijn. Transl Res. 2009 Jan;153(1):11-6.
Statines – cholesterolverlagende medicijnen zoals atorvastatine (Lipitor), simvastatine (Zocor) en rosuvastatine (Crestor) – verlagen het risico op cardiovasculaire gebeurtenissen bij een grote groep mensen. Met name bij mannen van middelbare leeftijd met diverse risicoverhogende factoren. Het is onduidelijk of het positieve effect van statines op de bloedvaten moet worden toegeschreven aan de cholesterolverlagende werking of op de vermindering van ontstekingsfactoren. Waarschijnlijk heeft een verhoogd c-reactief proteïne (CRP) gehalte, als indicator van chronische lichte aderontsteking, een sterkere voorspellende waarde dan cholesterolgehaltes voor zowel toekomstige hart-en vaatproblemen als het mogelijke nut van statines. Statines zijn niet zonder bijwerkingen. Vermoeidheid, spierklachten en spierafbraak zijn de best gedocumenteerde klachten. Ook een verhoogd diabetesrisico bij gebruik van statines – vooral Crestor – is bekend.
De best bewezen statine, Lipitor oftwel atorvastatine. Het verlaagt het risico op een hartaanval bij veel mensen. De producent is wel veroordeeld voor het verzwijgen van nadelige bijwerkingen.
Deze nadelige bijwerkingen worden in verband gebracht met de remming door statines van de lichaamseigen aanmaak van co-enzym Q10, een belangrijke stof die betrokken is bij de energieproductie in de cellen. In een dubbelblind onderzoek met mensen die statines gebruikten en last hadden van spierklachten kreeg de ene groep 100 mg co-enzym Q10 per dag en de andere groep 400 IE vitamine E. In de co-enzym Q10 groep was de spierpijn in 40% van de gevallen na een maand verminderd. Ernstige pijn die zodanig was dat ze de dagelijkse bezigheden belemmerde verminderde in 38% van de gevallen. In de vitamine E groep was er geen noemenswaardige verandering opgetreden. ( Am J Cardiol. 2007 May 15;99(10):1409-12.)
Niet alle dergelijke kortdurende onderzoeken met coQ10 laten dezelfde gunstige resultaten zien. Aangezien het nadelige effect van de coQ10 verlaging door statines vaak pas na lange tijd door spierafbraak tot uiting komt is het waarschijnlijk dat de spieropbouw (of verminderde spierafbraak) door extra coQ10 ook pas na enige tijd merkbaar wordt. Andere, nog onbekende, factoren kunnen bovendien ook van invloed zijn.
In een andere studie werd onderzocht of extra co-enzym Q10 een gunstig effect heeft op de werking van de bloedvaten bij diabetes met endotheeldysfunctie (verminderde vaatcelafhankelijke vaatverwijding) die statines gebruikten. De proefpersonen kregen 200 mg co-enzym Q10 per dag of een placebo, gedurende 12 weken. Het gehalte in het bloed van deze voedingsstof steeg door de suppletie met de factor 2,7. Het bleek dat de vaatverwijding (FMD), met als gevolg een betere doorbloeding, verbeterde door de coQ10.
De gemeten verbetering vertaalt zich in een 10%-25% lager cardiovasculair risico in deze patiënten.
Een tamelijk veel voorkomende bijwerking van statines (cholesterolverlagers) is spierpijn. Voor een deel wordt dit in de hand gewerkt doordat statines het co-enzym Q10 gehalte verlagen. Als men door suppletie het gehalte van deze voedingsstof weer aanvult kunnen de klachten verminderen. Het beperkte succes van extra CoQ10, als niet met de medicatie wordt gestopt, wijst erop dat statines ook op andere wijze spierafbraak in de hand kunnen werken. Omdat cholesterol ook nodig is voor de lichaamseigen aanmaak van vitamine D onder invloed van zonlicht en deze vitamine ook nodig is voor sterke spieren is er onderzoek verricht naar een mogelijke wisselwerking met statines.