Onlangs zijn een aantal meta-analyses gepubliceerd die alle gedegen onderzoeken analyseerden naar het effect van omega-3 vetzuren uit vis op de zwangerschap. Mits vroeg genoeg gestart lijkt suppletie met visolie het risico op perinatale sterfte te verkleinen. De meeste andere mogelijke voordelen op de uitkomst van een zwangerschap, zoals een verminderde risico op een prematuur geboren maar levensvatbaar kind blijven een beetje onduidelijk.
Categorie: zwangerschap Pagina 2 van 3
In veel verpleeghuizen krijgen vrouwen ouder dan 75 jaar standaard 1000 mg – 1500 mg calcium (als calciumcarbonaattabletten) per dag. Sinds een paar jaar bevat het supplement ook een kleine hoeveelheid vitamine D. Wij zijn nooit voorstander geweest van suppletie met calcium zonder magnesium en vitamine D. Ook kan de balans met vitamine K worden verstoord. Dit kan met name een nadelige invloed hebben op de bloedvaten. Nu blijkt dat zelfs bij mensen met een een lage calciuminname bij wie geen sprake is van een vitamine D tekort suppletie met 1500 mg calcium per dag niet eens een positieve invloed heeft op de botdichtheid maar juist een negatieve.
De proefpersonen waren zwangere vrouwen in Gambia. De voeding bevatte circa 300 mg – 400 mg calcium per dag. Dit wordt doorgaans als veel te weinig beschouwd. Tijdens de zwangerschap is de behoefte aan calcium bovendien sterk verhoogd.
Dat een goede vitamine D status osteopenie en osteoporose helpt voorkomen, een positieve invloed heeft op de spierkracht en dat extra vitamine D de immuunrespons verbetert is inmiddels een voldongen wetenschappelijk feit. Mogelijk kan extra vitamine D het risico verlagen op cardiovasculaire aandoeningen, autoimmuunziekten en een rol spelen in het beperken van de ontwikkeling van borst-, prostaat- en darmkanker. Daarnaast lijkt een goede vitamine D status van een aanstaande moeder beschermend te werken op diabetes, MS en schizofrenie later bij het kind. Deze preventieve eigenschappen vereisen een hogere bloedspiegel van de actieve vorm van vitamine D dan waar in het verleden naar gestreefd werd.
Woorden van deze strekking staan in het Pharmaceutisch Weekblad, vakblad voor apothekers dat kritiek levert op het conservatieve, achterhaalde advies van de Gezondheidsraad.
De Gezondheidsraad stelt dat een vitamine D status ( waarmee bedoelt wordt het gehalte calcidiol, oftewel 25-hydroxyvitamine D) van 30 nmol/L voldoende is; bij vrouwen boven de 50 jaar en mannen boven de 70 jaar moet een status van minstens 50 nmol/L nagestreefd worden. Zoals u op deze site kunt lezen vinden wij dit absolute minumumgehaltes en zijn de optimale vitamine D gehaltes veel hoger: circa 80-100 nmol/L. Het doet daarom deugd te lezen dat de apothekers het met ons eens zijn. De auteurs (twee ziekenhuisapothekers en een klinisch chemicus) vinden dat een gehalte van
“80 nmol/L laag normale zomerse waarden”
zijn bij voldoende blootstelling aan de zon.
Pre-eclampsie, een zwangerschapscomplicatie die bij circa 1 op de 20 eerste zwangerschappen voorkomt, kan grotendeels voorkomen worden door extra arginine en vitamines vanaf de 20ste week van de zwangerschap.
Pre-eclampsie – vroeger ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd – wordt gekenmerkt door een plotselinge stijging van de bloeddruk, eiwituitscheiding via de urine en het vasthouden van vocht. Het kan leiden tot de nog ernstigere aandoeningen eclampsie en HELPP syndroom. Omdat een minder goede werking van de bloedvaten en een slechte doorbloeding een belangrijke rol spelen bij pre-eclampsie werd vermoed dat het aminozuur arginine, dat als voorloper van stikstofmonoxide (NO) een vaatverwijdende werking heeft, mogelijk pre-eclampsie zou kunnen voorkomen. Mogelijk kunnen ook vitamines van belang zijn om pre-eclampsie te voorkomen o.a. vanwege de antioxidante werking. Eerdere studies met diverse vitamines hebben tegenstrijdige resultaten laten zien.
In dit onderzoek deden meer dan 600 zwangere vrouwen mee
Uit een Nederlands onderzoek blijkt een sterk verband tussen een laag vitamine D gehalte in de navelstreng van pasgeborenen en het risico op verkoudheidsinfecties in het eerste levensjaar.
Verkoudheid bij baby’s is geen sinecure. Een infectie met het verkoudheidsvirus RSV (respiratoir syncytiaal virus) is de meest voorkomende oorzaak van een ziekenhuisopname bij zuigelingen.
Onderzoeksleidster Mirjam Belderbos en haar team analyseerden het vitamine D gehalte van het bloed uit de navelsteng van 156 pasgeborene en relateerde dit gehalte aan het aantal RSV infecties in het eerste levensjaar. Het bleek dat degenen met een vitamine D gehalte lager dan 50nmol/L (27% van de kinderen) een zesvoudig risico hadden gelopen op een ernstige RSV infectie dan de kinderen met meer dan 75nmol/L (46% van de kinderen).
Gerelateerd: Vitamine D tijdens de zwangerschap
Vitamine D beschermt tegen griep en astmaaanvallen
Volgens een onderzoek aan de Harvard universiteit kan het eten van veel vis of het gebruik van visoliecapsules tijdens de zwangerschap ervoor zorgen dat het risico op obesitas bij de kinderen hier later door wordt verminderd.
Men onderzocht het type vet dat de vrouwen tijdens de zwangerschap aten en relateerde dit aan de hoeveelheid lichaamsvet van de hierna geboren kinderen op drie-jarige leeftijd. Uit dierproeven was namelijk gebleken dat een disbalans tussen de hoeveelheid omega-3 en omega-6 vetzuren overgewicht in de hand werkt.
Bij het ontstaan van diabetes type 2 en van zwangerschapsdiabetes speelt een toename van het gehalte vrije vetzuren een grote rol. Bij te veel eten treedt er een overbelasting van de lever op die leidt tot insulineresistentie die gepaard gaat met een hoger gehalte vrije vetzuren in het bloed. Carnitine speelt een rol in het metabolisme van vrije vetzuren. De behoefte aan deze voedingsstof is verhoogd bij een calorierijk dieet terwijl tijdens de zwangerschap de lichaamseigen aanmaak ervan vaak verlaagd is. Carnitine is een voedingsbestanddeel dat tot de aminozuren wordt gerekend. Het lichaam kan het echter ook zelf maken van lysine met behulp van o.a. vitamine C en ijzer. Vermoedelijk vanwege een relatief ijzertekort tijdens de zwangerschap is het carnitinegehalte dan vaak laag terwijl het vrije vetzuurgehalte dan stijgt hetgeen bijdraagt aan insulineresistentie. In ongeveer 2% van de gevallen leidt dit tot zwangerschapsdiabetes. Nu blijkt uit onderzoek dat extra l-carnitine het vrije vetzuurgehalte kan normaliseren.
Oostenrijkse onderzoekers verdeelden 30 zwangere vrouwen in twee groepen. De ene groep kreeg vanaf de 20ste week van de zwangerschap 2 gram carnitine (l-carnitine tartraat) per dag en de andere groep een placebo. Ook was er een controlegroep van gezonde niet-zwangere vrouwen. De carnitine bleek het gehalte vrije vetzuren te verlagen tot hetzelfde gehalte als bij de vrouwen in de controlegroep terwijl in de placebogroep het vrije vetzuurgehalte verder steeg. Ook daalde het triglyceridegehalte (triacylglycerol) door de carnitine, zij het niet zo sterk als het vrije vetzuurgehalte. Uit deze gegevens lijkt het zeer waarschijnlijk dat de kans op zwangerschapsdiabetes sterk wordt verlaagd door extra carnitine. Uit eerder onderzoek bleek overigens dat 500mg carnitine per dag het carnitinegehalte al kan normaliseren bij zwangere vrouwen.
Gynäkol Geburtshilfliche Rundsch 2009;49:230-235 (DOI: 10.1159/000301075)
European Journal of Clinical Nutrition (2009) 63, 1098–1105; doi:10.1038/ejcn.2009.36; published online 3 June 2009
Gerelateerd: Carnitine