Categorie: metabool syndroom

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw woedde een discussie in de medische voedingswetenschap over de oorzaak van de toename van hart- en vaatziekten en diabetes in de VS en andere westerse landen. De belangrijkste voorvechters van de twee stromingen waren John Yudkin die vermoedde dat de toegenomen suikerconsumptie de belangrijkste oorzaak was en Ancel Keys die meende dat verzadigd vet en cholesterol de boosdoeners waren.  Het medisch establishment koos uiteindelijk massaal voor de verzadigd vet hypothese van Ancel Keys. Het belangrijkste argument was de zevenlanden studie. Dit grote onderzoek liet een verband zien tussen verzadigd vet en hartziekten. Een correlatie betekent nog geen oorzaak en gevolg. Daarom zijn er altijd kritische geluiden hoorbaar gebleven maar de gevestigde wetenschap propageerde de verzadigd vethypothese. Later bleek dat Ancel Keys nogal selectief te werk is gegaan. Andere onderzoeken die de afgelopen twintig jaar zijn uitgevoerd lieten doorgaans heel andere cijfers zien. Daarom is de afgelopen vijftien jaar steeds meer kritiek gekomen op deze hypothese. Enkele bekende critici zijn professor Robert Lustig, Uffe Ravnskov en wetenschapsjournalist Gary Taubes. In Nederland is o.a. prof. Muskiet een  aanhanger van de alternatieve theorie die suiker als belangrijkste schuldige ziet.

In 2010 verscheen een opzienbarende meta-analyse waarin alle 21 prospectieve onderzoeken – dwz de meest betrouwbare niet-interventiestudies – op dit gebied werden beoordeeld. In totaal werden 347 747 personen gedurende 5-23 jaar gevolgd. In deze periode deden zich 11 006 cardiovasculaire incidenten zoals hartaanvallen en beroertes voor. Inname van verzadigd vet stond niet in verband met een verhoogd risico op hartziekten beroerten en totale hart- en vaatziekten . Het relatieve risico voor dit laatste was precies 1 als de groepen met de hoogste inname aan verzadigd vet werden vergeleken met de groepen met de laagste inname.

Dit jaar verschenen nog opmerkelijker cijfers. Jarenlang hebben instanties aanbevolen verzadigd vet te vervangen door linolzuur. Unilever mocht ook altijd claimen dat de margarines van Becel goed waren voor hart en bloedvaten. Dit is altijd gebaseerd geweest op indirect bewijs namelijk vanwege een enigermate ‘gunstig’ effect op het cholesterolgehalte werd aangenomen dat het dus gezond was. Dit terwijl er wel degelijk direct bewijs van het tegendeel voorhanden was. Een belangrijk bewijsstuk was een interventiestudie die in de jaren zestig is uitgevoerd in Australië, de Sydney Diet Heart Study. Deze is onlangs uit de mottenballen gehaald en tevens is er een meta-analyse verschenen van alle soortgelijke onderzoeken. 458 mensen werden na een hartaanval in twee groepen verdeeld. De helft diende verzadigd vet en cholesterolrijke voedingsmiddelen te vervangen door het omega-6 -linolzuurrijke saffloerolie (vergelijkbaar met zonnebloemolie) en door omega-6 rijke margarine. Na jaren bleek dat de sterfte 70% hoger was in deze interventiegroep dan in de controlegroep. Ook uit de meta-analyse van enkele andere soortgelijke onderzoeken bleek dat als verzadigd vet werd vervangen door linolzuurrijk vet dit nadelig uitpakte. Enkele onderzoeken, zoals de Oslo Diet Heart study, lieten wel een positief effect zien op de cardiovasculaire sterfte door het vervangen van verzadigd vet door ander vet maar bij deze onderzoeken steeg ook de inname van omega-3 vetzuren en van olijfolie.

Lees verder “Verzadigd vet als oorzaak hart- en vaatziekten onder vuur”