Praktisch alle adviezen voor gewichtsverlies van regeringswege en voedingscentra zijn terug te voeren op de bewering dat “elke calorie er één is”. Een aangename eenvoudige theorie. “Minder eten en meer bewegen” luidt de eenvoudige boodschap. Consumeer minder calorieën dan je verbrandt en je verliest gewicht. Maar er is een probleem: dit advies klopt niet, althans niet voor mensen op lange termijn. Het aantal obesitasgevallen blijft op historische hoogte, ondanks het voortdurende hameren op de juiste caloriebalans door allerlei instanties. De voedingsindustrie heeft daar met haar “slechts 100 calorieën verpakkingen” handig op ingespeeld. Bovendien heeft de sinds de jaren 1970 gebruikelijke methode om de calorieconsumptie te beperken – met een vetarm dieet- zwaar gefaald. Who says ? Professor Dr. David Ludwig, arts en hoogleraar Kindergeneeskunde en Voedingsleer aan de Harvard University in de U.S.A. Vermageringsdiëten werken niet, zegt hij omdat de uitgangspunten niet kloppen.
Categorie: metabool syndroom Pagina 2 van 3
Een tegenwoordig veel voorkomende aandoening ten gevolge van overmatig eten is niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). In een vergevorderd stadium spreekt men van niet-alcoholische steatohepatitis (NASH). Een dieet zonder suiker en alcohol en met weinig vlees is het belangrijkste advies dat gegeven kan worden maar soms duurt het een tijd voordat er verbetering optreedt. Ook kunnen sommige supplementen een gunstige invloed hebben. Eerder hebben we één van de studies besproken met vitamine E. Nu blijkt dat ook een geelwortelextract een positief effect kan hebben.
©keko64 @ Freedigitalphotos
Zoals u in Over vezels en resistent zetmeel heeft kunnen lezen is resistent zetmeel goed voor de darmen. Het vormt een voedingsbron voor het microbioom. Het microbioom – de darmbacteriën – produceert o.a. de korte keten vetzuren die o.a. van groot belang zijn voor gezonde darmen, voor een gelijkmatige bloedsuikerspiegel en zij spelen een rol in het immuunsysteem. Bovendien levert resistent zetmeel veel minder calorieën dan gewoon zetmeel. Er bestaan eenvoudige methodes om het resistent zetmeel gehalte van zetmeelrijke voedingsmiddelen te verhogen. Een deel van het zetmeel wordt dan omgezet in resistent zetmeel.
Brood
Onlangs zijn de resultaten gepubliceerd van een elegant Italiaans onderzoek waarbij men met behulp van andere methodes dan statines een hoog cholesterolgehalte trachtte te verlagen. Aan het onderzoek deden 171 mensen mee, allen met een hoog (LDL)-cholesterolgehalte die met statines waren gestopt vanwege nadelige bijwerkingen. De meeste deelnemers hadden overgewicht en de bloeddruk was aan de hoge kant. Ongeveer de helft had diabetes type 2. Er was dus sprake van het metabool syndroom en/of diabetes. Zij werden in vier groepen verdeeld. In alle groepen diende men een mediterraan dieet te volgen met liefst 1500-1800 calorieën per dag. Dit dieet was rijk aan olijfolie, fruit, groente, volkorengranen, magere melkproducten, wekelijkse consumptie van vis, gevogelte, noten en peulvruchten en slechts twee maal per maand vlees van zoogdieren. Groep 1 bestond uit diabetici die alleen dit dieet volgden. Groep 2 diabetici die daarnaast een supplement kregen met 200 mg rode gist rijst-extract (monacolin K 3 mg), 400 mg artisjok extract, 15 mg resveratrol, 200 mcg chroom, 200 mcg foliumzuur en 10 mg co-enzym Q10. Groep 3 waren niet-diabetici met hoge cholesterolgehaltes die alleen het dieet dienden te volgen en groep 4 de niet-diabetici die ook het supplement kregen.
Na 24 weken werden de mensen op allerlei factoren beoordeeld. De cholesterolgehaltes daalden in alle groepen maar vooral in de twee groepen die ook het supplement hadden gekregen.
Fruit bevat doorgaans niet te veel fructose. Vruchtensap vaak wel
Nu de medische wetenschap steeds meer overtuigd lijkt te raken van de nadelen van een hoge suiker- en fructoseconsumptie keurt de EFSA, de Europese voedselwaakhond, een gezondheidsclaim over fructose goed. Als fabrikanten 30% pure fructose toevoegen i.p.v. suiker (50% fructose, 50% glucose) dan mag op de verpakking staan ” Consumptie van … leidt tot een lagere bloedsuikerspiegel” . Na het afwijzen van in onze ogen goed gefundeerde claims over tal van voedingsstoffen – denk aan co Q10, carnitine, magnesium en probiotica – heeft door toelating van deze gezondheidsclaim – claims die tot doel hebben de consumptie van het betreffende ingrediënt te stimuleren – de EFSA hiermee zichzelf bij ons definitief gediskwalificeerd als deskundig of onafhankelijk adviesorgaan.
Ancel Keys en John Yudkin
In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw woedde een discussie in de medische voedingswetenschap over de oorzaak van de toename van hart- en vaatziekten en diabetes in de VS en andere westerse landen. De belangrijkste voorvechters van de twee stromingen waren John Yudkin die vermoedde dat de toegenomen suikerconsumptie de belangrijkste oorzaak was en Ancel Keys die meende dat verzadigd vet en cholesterol de boosdoeners waren. Het medisch establishment koos uiteindelijk massaal voor de verzadigd vet hypothese van Ancel Keys. Het belangrijkste argument was de zevenlanden studie. Dit grote onderzoek liet een verband zien tussen verzadigd vet en hartziekten. Een correlatie betekent nog geen oorzaak en gevolg. Daarom zijn er altijd kritische geluiden hoorbaar gebleven maar de gevestigde wetenschap propageerde de verzadigd vethypothese. Later bleek dat Ancel Keys nogal selectief te werk is gegaan. Andere onderzoeken die de afgelopen twintig jaar zijn uitgevoerd lieten doorgaans heel andere cijfers zien. Daarom is de afgelopen vijftien jaar steeds meer kritiek gekomen op deze hypothese. Enkele bekende critici zijn professor Robert Lustig, Uffe Ravnskov en wetenschapsjournalist Gary Taubes. In Nederland is o.a. prof. Muskiet een aanhanger van de alternatieve theorie die suiker als belangrijkste schuldige ziet.
In 2010 verscheen een opzienbarende meta-analyse waarin alle 21 prospectieve onderzoeken – dwz de meest betrouwbare niet-interventiestudies – op dit gebied werden beoordeeld. In totaal werden 347 747 personen gedurende 5-23 jaar gevolgd. In deze periode deden zich 11 006 cardiovasculaire incidenten zoals hartaanvallen en beroertes voor. Inname van verzadigd vet stond niet in verband met een verhoogd risico op hartziekten beroerten en totale hart- en vaatziekten . Het relatieve risico voor dit laatste was precies 1 als de groepen met de hoogste inname aan verzadigd vet werden vergeleken met de groepen met de laagste inname.
Dit jaar verschenen nog opmerkelijker cijfers. Jarenlang hebben instanties aanbevolen verzadigd vet te vervangen door linolzuur. Unilever mocht ook altijd claimen dat de margarines van Becel goed waren voor hart en bloedvaten. Dit is altijd gebaseerd geweest op indirect bewijs namelijk vanwege een enigermate ‘gunstig’ effect op het cholesterolgehalte werd aangenomen dat het dus gezond was. Dit terwijl er wel degelijk direct bewijs van het tegendeel voorhanden was. Een belangrijk bewijsstuk was een interventiestudie die in de jaren zestig is uitgevoerd in Australië, de Sydney Diet Heart Study. Deze is onlangs uit de mottenballen gehaald en tevens is er een meta-analyse verschenen van alle soortgelijke onderzoeken. 458 mensen werden na een hartaanval in twee groepen verdeeld. De helft diende verzadigd vet en cholesterolrijke voedingsmiddelen te vervangen door het omega-6 -linolzuurrijke saffloerolie (vergelijkbaar met zonnebloemolie) en door omega-6 rijke margarine. Na jaren bleek dat de sterfte 70% hoger was in deze interventiegroep dan in de controlegroep. Ook uit de meta-analyse van enkele andere soortgelijke onderzoeken bleek dat als verzadigd vet werd vervangen door linolzuurrijk vet dit nadelig uitpakte. Enkele onderzoeken, zoals de Oslo Diet Heart study, lieten wel een positief effect zien op de cardiovasculaire sterfte door het vervangen van verzadigd vet door ander vet maar bij deze onderzoeken steeg ook de inname van omega-3 vetzuren en van olijfolie.
Als u nog nooit van syndroom X hebt gehoord, vraagt u zichzelf waarschijnlijk af wat deze mysterieuze aandoening is en of u zich er zorgen over moet maken. Het antwoord is heel eenvoudig: u lijdt er misschien al aan. Syndroom X , ook wel het metabool syndroom genoemd, is een aandoening die veel mensen ontwikkelen tegen de tijd dat ze de middelbare leeftijd bereiken of zelfs al eerder. Syndroom X kan er voor zorgen dat u zich niet alleen moe en duf voelt; ook veroudert u sneller, waardoor de voorwaarden voor rampzalige gezondheidsproblemen, als hart en vaatziekten, diabetes, Alzheimer, kanker en andere ziekten worden gecreëerd. X heeft natuurlijk altijd het onbekende vertegenwoordigd, zoals de onbekende functie bij algebra. Onderzoekers noemden het “syndroom X” toen het voor het eerst werd onderkend, maar nog grotendeels onbewezen en mysterieus was. Tegenwoordig is het metabool syndroom niet langer een mysterie. Het is een beangstigend veel voorkomende en vaak genegeerde aandoening die de gezondheid volledig kan laten ontsporen.
Definitie
Een syndroom is een aandoening die wordt bepaald door een groep symptomen of stoornissen, die met elkaar in verband staan. Van het metaboolsyndroom bestaan diverse, enigszins afwijkende, definities, waaronder: