Fruit bevat doorgaans niet te veel fructose. Vruchtensap vaak wel
Nu de medische wetenschap steeds meer overtuigd lijkt te raken van de nadelen van een hoge suiker- en fructoseconsumptie keurt de EFSA, de Europese voedselwaakhond, een gezondheidsclaim over fructose goed. Als fabrikanten 30% pure fructose toevoegen i.p.v. suiker (50% fructose, 50% glucose) dan mag op de verpakking staan ” Consumptie van … leidt tot een lagere bloedsuikerspiegel” . Na het afwijzen van in onze ogen goed gefundeerde claims over tal van voedingsstoffen – denk aan co Q10, carnitine, magnesium en probiotica – heeft door toelating van deze gezondheidsclaim – claims die tot doel hebben de consumptie van het betreffende ingrediënt te stimuleren – de EFSA hiermee zichzelf bij ons definitief gediskwalificeerd als deskundig of onafhankelijk adviesorgaan. Lees verder Fructose beter dan glucose? EFSA faalt→
In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw woedde een discussie in de medische voedingswetenschap over de oorzaak van de toename van hart- en vaatziekten en diabetes in de VS en andere westerse landen. De belangrijkste voorvechters van de twee stromingen waren John Yudkin die vermoedde dat de toegenomen suikerconsumptie de belangrijkste oorzaak was en Ancel Keys die meende dat verzadigd vet en cholesterol de boosdoeners waren. Het medisch establishment koos uiteindelijk massaal voor de verzadigd vet hypothese van Ancel Keys. Het belangrijkste argument was de zevenlanden studie. Dit grote onderzoek liet een verband zien tussen verzadigd vet en hartziekten. Een correlatie betekent nog geen oorzaak en gevolg. Daarom zijn er altijd kritische geluiden hoorbaar gebleven maar de gevestigde wetenschap propageerde de verzadigd vethypothese. Later bleek dat Ancel Keys nogal selectief te werk is gegaan. Andere onderzoeken die de afgelopen twintig jaar zijn uitgevoerd lieten doorgaans heel andere cijfers zien. Daarom is de afgelopen vijftien jaar steeds meer kritiek gekomen op deze hypothese. Enkele bekende critici zijn professor Robert Lustig, Uffe Ravnskov en wetenschapsjournalist Gary Taubes. In Nederland is o.a. prof. Muskiet een aanhanger van de alternatieve theorie die suiker als belangrijkste schuldige ziet.
In 2010 verscheen een opzienbarende meta-analyse waarin alle 21 prospectieve onderzoeken – dwz de meest betrouwbare niet-interventiestudies – op dit gebied werden beoordeeld. In totaal werden 347 747 personen gedurende 5-23 jaar gevolgd. In deze periode deden zich 11 006 cardiovasculaire incidenten zoals hartaanvallen en beroertes voor. Inname van verzadigd vet stond niet in verband met een verhoogd risico op hartziekten beroerten en totale hart- en vaatziekten . Het relatieve risico voor dit laatste was precies 1 als de groepen met de hoogste inname aan verzadigd vet werden vergeleken met de groepen met de laagste inname.
Dit jaar verschenen nog opmerkelijker cijfers. Jarenlang hebben instanties aanbevolen verzadigd vet te vervangen door linolzuur. Unilever mocht ook altijd claimen dat de margarines van Becel goed waren voor hart en bloedvaten. Dit is altijd gebaseerd geweest op indirect bewijs namelijk vanwege een enigermate ‘gunstig’ effect op het cholesterolgehalte werd aangenomen dat het dus gezond was. Dit terwijl er wel degelijk direct bewijs van het tegendeel voorhanden was. Een belangrijk bewijsstuk was een interventiestudie die in de jaren zestig is uitgevoerd in Australië, de Sydney Diet Heart Study. Deze is onlangs uit de mottenballen gehaald en tevens is er een meta-analyse verschenen van alle soortgelijke onderzoeken. 458 mensen werden na een hartaanval in twee groepen verdeeld. De helft diende verzadigd vet en cholesterolrijke voedingsmiddelen te vervangen door het omega-6 -linolzuurrijke saffloerolie (vergelijkbaar met zonnebloemolie) en door omega-6 rijke margarine. Na jaren bleek dat de sterfte 70% hoger was in deze interventiegroep dan in de controlegroep. Ook uit de meta-analyse van enkele andere soortgelijke onderzoeken bleek dat als verzadigd vet werd vervangen door linolzuurrijk vet dit nadelig uitpakte. Enkele onderzoeken, zoals de Oslo Diet Heart study, lieten wel een positief effect zien op de cardiovasculaire sterfte door het vervangen van verzadigd vet door ander vet maar bij deze onderzoeken steeg ook de inname van omega-3 vetzuren en van olijfolie.
Overgewicht is een groot probleem waar veel mensen mee worstelen. Er bestaan vele diëten die hiervoor een oplossing zouden moeten bieden. Erg in de mode zijn dieëten met een lage glycemische index. In de praktijk komt dit neer op een relatief eiwitrijk dieet met veel vezels en weinig makkelijk verteerbare koolhydraten. Zo min mogelijk toegevoegde suikers zoals sucrose (tafelsuiker) en fructose en met name de porties zetmeel – rijst, aardappelen, pasta en brood – verkleinen is dan het parool. Ook wij zijn hier voorstander van. Dat dit voor veel mensen echter geen kant en klare oplossing is bewijst Cora de Fluiter in haar boek “Slim op uw juiste gewicht”, waarvan onlangs de vierde druk verscheen. Er kunnen diverse stofwisselingsproblemen ten grondslag liggen aan overgewicht waarbij medicatie, of een andere dieetaanpak dan de gebruikelijke, vereist is. Cora de Fluiter is geen arts of doctor maar “slechts” gewichtsconsulent. Toch is in zekere zin haar boek het meest wetenschappelijke van de populaire dieetboeken. Niet alles wat er in staat is 100 % bewezen maar voor alle feiten en beweringen wordt verwezen naar één of meerdere referenties die het mogelijk maakt de betreffende wetenschappelijke literatuur te checken. Van dit pluspunt hebben we tijdens het lezen van het boek dan ook veelvuldig gebruik gemaakt. Lees verder Een juist gewicht; niet altijd eenvoudig!→
Niet-alcoholische steatohepatitis (NASH) wordt gekenmerkt door lichte chronische leverontsteking samen met leververvetting. Het is een aandoening die sterk geassocieerd is met insulineresistentie en wordt ook wel de levercomponent van het metabool syndroom genoemd. Door de toenemende epidemie van obesitas is er een sterke stijging te zien. Deze aandoening wordt gezien als veroorzaker van levercirrose zonder duidelijke oorzaak. Als de diagnose wordt gesteld, hetgeen vermoedelijk veel te weinig gebeurt, luidt het advies gezonder en minder te eten en meer te bewegen.
In de VS werd een klinisch onderzoek uitgevoerd onder 247 NASH patiënten die geen diabetes hadden. Zij werden in drie groepen verdeeld. Eén groep kreeg het medicijn tegen diabetes pioglitazon waarvan aanwijzingen bestonden dat het zou kunnen helpen, de tweede groep kreeg 800IE vitamine E per dag en de derde groep een placebo. Dit alles gedurende 96 weken. Na afloop bleek o.a. uit de leverbiopsie dat in de vitamine E groep de steatohepatitis veel vaker was verbeterd (43% vitamine E, 34% pioglitazon en 19% placebo). Ook de andere leverfuncties verbeterden het sterkst in de vitamine E groep. Bovendien had vitamine E geen gewichtstoename tot gevolg, in tegenstelling tot het diabetesmedicijn.
