De nieuwe tak van de wetenschap die de relatie bestudeert tussen het menselijk genoom, voeding en gezondheid noemt men nutrigenomics. Het wordt al lang aangenomen dat de individuele behoeftes sterk verschillen en dat dit onder meer afhankelijk is van de genen. Eén van de genen die onderzocht wordt is het COMT gen. Het COMT-gen (catechol-O-methyltransferase) codeert voor het COMT-enzym dat betrokken is bij de inactivering van catecholamines zoals dopamine, epinefrine, norepinefrine en catecholoestrogenen. Een mutatie in de COMT-locus resulteert in de vervanging van het aminozuur valine met methionine op positie 158 in het enzym. Dit veroorzaakt een afname in het vermogen van het enzym om deze neurotransmitters en catecholoestrogenen te metaboliseren. Door deze mutatie, die veel voorkomt, heb je als mens één van drie varianten van het gen. Deze worden het val/val ( de niet gemuteerde variant, circa 20%-25% van de mensen), het val/met (45%-50% van de bevolking) en het met/met (circa 30%) genotype genoemd. Aangenomen wordt dat dit consequenties heeft voor de psychische gesteldheid en de vatbaarheid voor psychische aandoeningen. Hierover wil ik het nu niet hebben maar wel over andere implicaties.
Het idee dat verzadigd vet slecht is voor hart en bloedvaten ligt de laatste jaren sterk onder vuur van de meer vooruitstrevende voedingswetenschappers. Daarvan zijn de trouwe lezers van deze pagina’s al op de hoogte. Een groot nieuw onderzoek, uitgevoerd door deels Nederlandse wetenschappers, bevestigt dit beeld.
In onderstaande tabel staan een aantal verzadigde vetten op volgorde van koolstofketenlengte. Van boterzuur tot laurinezuur zijn de korte en middelange keten verzadigde vetten en myristinezuur tot beheenzuur zijn de lange keten verzadigde vetten.
De vetzuren met de kortste keten, zoals boterzuur, komen maar weinig in de voeding voor. Sterk ruikende kaas en boter die niet meer zo vers is bevatten boterzuur maar de meeste korte keten vetzuren worden in de dikke darm geproduceerd door de darmflora van resistent zetmeel en andere makkelijk fermenteerbare vezels. Deze korte keten vetzuren zijn een belangrijke voedingsbron voor de darmen. Lees “Verzadigd vet update” verder
Een Fins onderzoek liet een sterk verband zien tussen het drinken van veel melk en een grotere kans op een hartaanval en andere cardiovasculaire aandoeningen. Gefermenteerde zuivel – vooral vetarm – liet juist een sterk beschermend effect zien.
Het betrof een onderzoek onder een kleine 2000 mannen van middelbare leeftijd die 20 jaar waren gevolgd. De zuivelconsumptie was hoog in deze onderzoeksgroep. Vooral werd er veel melk en karnemelk gedronken. Karnemelk viel in de categorie ‘vetarme zuivel’.
Een hoge inname van gefermenteerde zuivel – in dit geval vooral karnemelk- verminderde de sterfte aan hart- en vaataandoeningen. Een grote melkconsumptie verhoogde het risico op een hartaanval of beroerte.
“Er is geen overtuigend bewijs dat mensen met een matige of gemiddelde inname van natrium hun zoutconsumptie moeten verminderen ter preventie van hartziekten en beroertes.”
Dat stelt Martin O’Donnell, één van de auteurs van een onlangs gepubliceerd artikel in The Lancet. De studie gaat over een groot onderzoek met bijna 100 000 deelnemers uit 18 landen. De leeftijd van de mensen lag tussen de 35-70 jaar en deze leden bij aanvang niet aan een hartaandoening. De deelnemers werden 8 jaar gevolgd. Er werd gekeken naar een verband tussen de zout (natrium) consumptie en hoge bloeddruk, cardiovasculaire aandoeningen en sterfte. Men mat het natrium en kaliumgehalte in de ochtendurine om de inname van deze mineralen te bepalen. De mensen werden gegroepeerd per gemeenschap waardoor de uitkomsten betrouwbaarder en relevanter kunnen zijn.
Door patiënten die een hartaanval hadden doorstaan een hoge dosis omega-3 vetzuren uit visolie te geven verbeterde de functie van het hart en verminderde de littekenvorming in het onbeschadigde deel van de hartspier. Lees “Visolie na een hartaanval” verder
Veel mensen die door een herseninfarct getroffen zijn en dit overleven hebben daarna last van achteruitgang van het denkvermogen. Volgens een groot onderzoek is er sprake van dementie bij 30 % van deze mensen. Mogelijk kan dit percentage inmiddels gedaald zijn door twee relatief nieuwe therapiën, trombolyse en een vorm van dotteren (intra-arteriële trombectomie). Behandelmethoden die echter bij lang niet alle mensen worden toegepast. Het traditionele Chinese kruidenmiddel ginkgo biloba wordt o.a toegepast voor het geheugen, bij depressiviteit, tinnitus en mentale verwarring. De werking van ginkgo biloba berust op diverse mechanismen die allen op zichzelf niet zo sterk zijn maar samen een positief effect kunnen hebben op onder meer verouderingsklachten. Het heeft een remmende werking op plaatjes activerende factor en op ACE (angiotensine converting enzyme). Ginkgo is een vrije radicalenvanger, kan het gehalte van neurotransmitters verhogen en heeft invloed op diverse hormonen. In China is nu een tamelijk groot onderzoek uitgevoerd om te zien of dit middel bevorderlijk is voor het herstel na een herseninfarct. Lees “Ginkgo biloba bevordert herstel na beroerte” verder
Kokosvet wordt in toenemende mate geconsumeerd door de gezondheidsbewuste consument ondanks het hoge gehalte verzadigd vet. Voor zowel Anthon als voor mij is kokosvet onderdeel van ons dagelijks voedingspatroon omdat er sterke aanwijzingen zijn dat de middellange keten vetzuren waar deze plantaardige vetbron rijk aan is gunstig kunnen zijn voor o.a. de darmen en bovendien is kokosolie bijzonder geschikt om te verhitten. De diverse officiële instanties raden kokosolie echter af vanwege het hoge gehalte verzadigd vet dat nadelig zou zijn voor het LDL- cholesterolgehalte en zodoende atherosclerose in de hand zou kunnen werken. Een groep wetenschappers uit Cambridge voerde in samenwerking met de BBC een verhelderend onderzoek uit. Lees “Kokosolie verhoogt het cholesterol niet” verder
Het idee dat verzadigd vet slecht is voor hart en bloedvaten ligt de laatste jaren sterk onder vuur van de meer vooruitstrevende voedingswetenschappers. Daarvan zijn de trouwe lezers van deze pagina’s al op de hoogte. Een groot nieuw onderzoek, uitgevoerd door deels Nederlandse wetenschappers, bevestigt dit beeld.
Kokosvet wordt in toenemende mate geconsumeerd door de gezondheidsbewuste consument ondanks het hoge gehalte verzadigd vet. Voor zowel Anthon als voor mij is kokosvet onderdeel van ons dagelijks voedingspatroon omdat er sterke aanwijzingen zijn dat de middellange keten vetzuren waar deze plantaardige vetbron rijk aan is gunstig kunnen zijn voor o.a. de darmen en bovendien is kokosolie bijzonder geschikt om te verhitten. De diverse officiële instanties raden kokosolie echter af vanwege het hoge gehalte verzadigd vet dat nadelig zou zijn voor het LDL- cholesterolgehalte en zodoende atherosclerose in de hand zou kunnen werken. Een groep wetenschappers uit Cambridge voerde in samenwerking met de BBC een verhelderend onderzoek uit. Lees “Kokosolie verhoogt het cholesterol niet” verder