Auteur: Adriaan Pruyssers

Acetyl L-carnitine bij ALS

Acetyl l-carnitine kan mogelijk het verloop van de ernstige ziekte amyotrofe laterale sclerose (ALS) vertragen, zo blijkt uit enkele Italiaanse onderzoeken.
ALS is een tamelijk zeldzame neurologische ziekte waarbij het belangrijkste kenmerk is dat de motorische zenuwcellen in het ruggenmerg, de hersenstam en de motorische schors van de hersenen afsterven. Daardoor ontstaat progressief krachtsverlies en verlamming, die uiteindelijk tot de dood leidt van de patiënt door verlamming van de ademhalingsspieren. Een effectieve behandeling van ALS is er momenteel niet en over de oorzaak bestaat geen duidelijkheid. Wel is bekend dat oxidatieve stress en het disfunctioneren van de mitochondriën een rol spelen. Omdat acetyl l-carnitine – een van nature in het lichaam aanwezige stof dat als voedingssupplement verkrijgbaar is – hier een positieve invloed op kan hebben kwam men op het idee dit uit te proberen bij ALS patiënten.

De eerste studie werd in 2013 gepubliceerd.  Het betrof een dubbelblind gerandomiseerd onderzoek waarbij iedereen het medicijn riluzol kreeg. Dit is de standaardmedicatie die het verloop van de ziekte kan vertragen.  42 van de 82 deelnemers kregen daarnaast 2 x daags 1,5 gram acetyl l-carnitine per dag. De andere 40 deelnemers kregen placebo’s.  Men werd 48 weken gevolgd. De belangrijkste uitkomsten waren: 34 (80,9%) patiënten die acetyl l-carnitine gekregen hadden en 39 (97,5%) patiënten uit de placebogroep werden niet-zelfvoorzienend (zeer hulpbehoevend).  De mediane overleving was 45 maanden in de carnitinegroep en 22 maanden in de placebogroep.  Hieronder ziet u het verloop van de resultaten van een standaard test die de ernst van de ziekte weergeeft, de ALS Functional Rating Scale

Blauw = acetyl l-carnitinegroep, rood = placebogroep.

 

Lees verder “Acetyl L-carnitine bij ALS”

Nattokinase tegen atherosclerose

Nattokinase is het geneeskrachtige enzym in natto. Natto is een gefermenteerd sojagerecht uit Japan dat ook diverse andere gezonde stoffen bevat zoals vitamine K2 en de probioticastam Bacillus subtilis. Nattokinase wordt echter als de meest actieve functionele component van natto beschouwd sinds in 1987 de fibrinolyse van natto vastgesteld werd en natokinase uit natto werd geïsoleerd. Fibrinolyse wil zeggen het oplossen van eiwit in gestold bloed. Ook is nattokinase een natuurlijke ACE remmer hetgeen de bloeddrukverlagende werking verklaart die is vastgesteld in ander onderzoek. In deze studie werd onderzocht of nattokinase effect heeft op atherosclerose van de halsslagader en op hyperlipidemie (verhoogde cholesterolgehaltes).

De proefpersonen waren patiënten met  atherosclerotische plaques in de halsslagader in de leeftijd van 45 tot 75 jaar. Het onderzoek had bij aanvang 82 deelnemers van wie er 76 het onderzoek voltooiden. Men werd in twee groepen verdeeld die zo goed mogelijk ‘gematched’ waren zoals te zien is in onderstaande tabel.

NK groep kreeg 2 x daags 3000 FE nattokinase per dag. De ST groep 20 mg simvastatine

Men kreeg, gedurende een half jaar 2 x daags 3000 FE (fibriolytische eenheden) of 20 mg simvastatine, dit is een standaardbehandeling. In beiden groepen bleek de atherosclerose te zijn verminderd. In de nattokinasegroep bleek de verbetering echter veel groter.

Lees verder “Nattokinase tegen atherosclerose”

DHA met foliumzuur tegen achteruitgang van het denkvermogen

Zowel de omega-3 vetzuren als de B-vitamines zijn belangrijk voor het functioneren van de hersenen. Eerder hebben we gezien dat er een wisselwerking bestaat tussen de twee. Suppletie met omega-3 vetzuren (EPA en DHA) hebben alleen een duidelijk positief effect als er geen gebrek is aan B-vitamines en vice versa. Een nieuw onderzoek lijkt er op te wijzen dat de B-vitamine foliumzuur misschien wel de meest cruciale B-vitamine is wat dat betreft. Suppletie met DHA en foliumzuur had een opmerkelijk gunstig effect op het denkvermogen van een groep oudere mensen: hun IQ steeg daardoor.

Het betrof een onderzoek onder 240 mensen met MCI, milde achteruitgang van het denkvermogen.  Zij werden in 4 groepen verdeeld. Eén groep kreeg, gedurende 6 maanden, 800 mcg foliumzuur en 800 mg DHA per dag. Eén groep kreeg alleen de foliumzuur, één groep alleen de DHA en groep 4 was de placebogroep. Vooraf en na afloop werden testen uitgevoerd. De belangrijkste was een IQ test. Het resultaat ziet u in onderstaande tabel. Bij de tweede IQ test scoorden alle groepen beter dan de eerste keer. Voor een deel is dit een oefeneffect. De suppletiegroepen deden het beter dan de placebogroep. Alleen in de groep mensen die zowel de foliumzuur als de DHA hadden gekregen was de verbetering statistisch significant beter dan in de placebogroep.

Lees verder “DHA met foliumzuur tegen achteruitgang van het denkvermogen”

Berberine tegen leververvetting

Niet alcoholische leververvetting (NAFLD) is een veelvoorkomend ernstig probleem. Het is een symptoom van het metabool syndroom en zodoende een factor in het ontstaan van diabetes en cardiovasculaire aandoeningen. Ook is het een belangrijke voorloper voor nog ernstiger leveraandoeningen. Volgens de meest recente cijfers heeft naar schatting 30%-38% van de volwassen wereldbevolking momenteel een vorm van NAFLD (leververvetting bij niet-alcoholisten). Voor West-Europa kwam men op een percentage van 25%. Bij diabetici type 2 ligt het percentage mensen met NAFLD vermoedelijk rond de 70%. De belangrijkste oorzaak is overmatig eten, vooral te veel suiker en alcohol zijn funest. Ook speelt het microbioom (de samenstelling van de darmflora) een rol. Een vervette lever staat in verband met vervetting van de alvleesklier. Vetophoping in de alvleesklier wordt door diverse wetenschappers momenteel gezien als de oorzaak van diabetes type 2. Het kruidensupplement berberine kan leververvetting tegen gaan, zo blijkt uit diverse studies.

Onlangs is een meta-analyse uitgevoerd van  10 eerder gepubliceerde klinische onderzoeken waarbij het effect van berberinesuppletie op de leverfuncties  was gemeten.

Samengevat: berberine verbeterde de leverfunctietests, triglycerides, LDL- en totaalcholesterol, verminderde insulineresistentie en verbeterde de lichaamssamenstelling.

Lees verder “Berberine tegen leververvetting”

MCT olie of ketogeen dieet bij epilepsie?

Een vetrijk, koolhydraatarm ‘ ketogeen’ dieet, wordt veel toegepast  als een dieetbehandeling voor epilepsie. Vooral bij ernstige gevallen die niet goed reageren op medicatie.  De aanmaak van ketonen bij een dieet met bijna geen koolhydraten wordt als een belangrijk mechanisme van deze behandeling verondersteld. Deze ketonen zijn voor hersencellen (neuronen en astrocyten) een energiebron die efficiënter is dan glucose, wat resulteert in gunstige metabole veranderingen, zoals het verhogen van de adenosinespiegels.  Dit dieet is rond 1920 ontwikkeld om het effect van vasten na te bootsen. Van oudsher is bekend dat vasten het aantal epilepsieaanvallen vermindert of helemaal doet stoppen.
Sommige studies hebben de laatste tijd echter de centrale rol van ketonen in twijfel getrokken. Van  verzadigde vetzuren met middellange ketens, die deel uitmaken van  een veelgebruikte variant van het dieet (het middellange-keten triglyceriden (MCT) ketogeen dieet), is aangetoond dat het direct remming veroorzaakt van AMPA-receptoren (glutamaatreceptoren) en  de celenergetica kan veranderen door middel van mitochondriale biogenese.
Door deze mechanismen zullen vetzuren met middellange ketens in plaats van ketonen het begin van aanvallen blokkeren en de aanvalsdrempel verhogen. Dit is althans wat gesteld wordt in een belangrijk artikel in The Lancet Neurology. Als dit klopt hoeft het dieet veel minder streng te zijn en mogen er meer koolhydraten gegeten worden als er MCT olie – meestal gezuiverde kokosolie – aan de voeding wordt toegevoegd. Lees verder “MCT olie of ketogeen dieet bij epilepsie?”

Cholesterolstijging of daling door koolhydraatarm dieet?

Als mensen overstappen op een koolhydraatarm dieet zoals het ketogeen dieet 1 , dan daalt vaak het ‘slechte’ LDL- cholesterolgehalte. Bij sommige mensen treedt er echter een sterke stijging op van dat gehalte. Nu is er een duidelijk patroon in ontdekt. Bij slanke, ogenschijnlijk gezonde en sportieve mensen zal het LDL- cholesterolgehalte veelal sterk stijgen terwijl mensen met obesitas een daling kunnen verwachten. Deze ontdekking zet het denken over de rol van cholesterol in het ontstaan van atherosclerose op zijn kop.

Men voerde een meta-analyse uit van alle goed gecontroleerde, klinische onderzoeken waarbij een dieet met minder dan 130 gram koolhydraten per dag werd gegeten en waarbij het BMI van de deelnemers bekend was en de LDL-cholesterolgehaltes waren gemeten. 41 onderzoeken met in totaal 1379 deelnemers voldeden aan de criteria. Bij mensen met een gezond gewicht (BMI<25) zag men gemiddeld een stijging van het ldl gehalte met  1,06 mmol/L. Bij mensen met een BMI tussen 25 en 35 was er gemiddeld geen verandering in het ldl door het koolhydraatarme dieet. Bij mensen met een BMI bij aanvang van 35 of hoger trad er een daling op van 0,18 mmol/L.  De BMI index had een veel sterker effect dan het verzadigd vet gehalte in de voeding.

Dit onderzoek is geïnspireerd op de ontdekkingen en theorieën van David Feldman.  Hem was opgevallen dat sommige mensen op een ketogeen dieet of op een carnivoor dieet bepaalde extreme lipidecijfers laten zien. Hij Noemt deze mensen “lean mass hyperresponders” (magere hyperreageerders).  De resultaten bij deze mensen zijn nog wat extremer. Slanke sportieve mensen, met een hoge energiebehoefte bij wie , als de glycogeen voorraden in de lever uitgeput zijn, vet moeten vrijmaken uit vetcellen om aan de energiebehoefte te voldoen. Deze vetcellen worden in de lever weer omgezet in triglycerides. Deze worden dan vervoert door VLDL om af te geven als energie aan de cellen. Via IDL wordt VLDL LDL. Deze bevatten niet veel triglycerides meer maar meer cholesterol. Er is een grote omzet in vetmetabolisme. Dit lipideprofiel wordt gekenmerkt door hoge LDL gehaltes, hoge HDL gehaltes (totaalcholesterol is dus ook hoog) en erg lage triglyceridegehaltes.  Als opnieuw het koolhydraatgehalte in de voeding stijgt, daalt het vetmetabolisme, en het daaraan gekoppelde LDL gehalte, weer snel. Dit is een zeer beknopte samenvatting van de hypotheses van David Feldman.

Een dergelijk hoog LDL gehalte wordt doorgaans als gevaarlijk beschouwd terwijl de HDL en triglyceridegehaltes juist heel gunstig zijn. (bron afbeelding)

De vraag is nu of een koolhydraatarm dieet daarom slecht is voor het hart en de bloedvaten van slanke mensen? Lees verder “Cholesterolstijging of daling door koolhydraatarm dieet?”

Voeding bij endometriose

Endometriose is een chronische, inflammatoire, hormoonafhankelijke ziekte die wordt gekenmerkt door weefselschade die ontstaat door de aanwezigheid van endometriumweefsel buiten de baarmoederholte. Schattingen over het aantal vrouwen dat hier last van heeft variëren van 3% tot 10% van de vrouwen in de vruchtbare jaren. Buikpijn, menstruatieklachten en problemen met de vruchtbaarheid en het seksueel functioneren zijn de belangrijkste symptomen.

Hormonale behandelingen, waaronder progestagenen, luteïniserend hormoon-releasing hormoon agonisten en aromataseremmers, worden vaak gebruikt. Hun ongewenste effecten, zoals gewichtstoename, verminderd libido en misselijkheid, leiden echter vaak tot stopzetting. Bovendien is de effectiviteit van deze behandelingen vaak tijdelijk, met een terugkeer van de pijn bij 60% na het staken van de behandeling. Chirurgische ingrepen, zijn vaak onvoldoende en vereisen herhaaldelijke en mogelijk verminkende procedures, mogelijk uitmondend in een hysterectomie. Daarom worden alternatieve behandelingen, met voeding en supplementen,  overwogen. Lees verder “Voeding bij endometriose”