Restless Leg Syndrome (RLS), of, in goed Nederlands, rusteloze benensyndroom is een chronische neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door een onweerstaanbare drang om de ledematen te bewegen, vaak gepaard gaand met ongemakkelijke sensaties. Deze symptomen treden meestal op of verergeren in rust en ’s nachts en worden verlicht door beweging. RLS komt bij ongeveer 7% van de bevolking voor, waarbij dit in in iets minder dan de helft van de gevallen dermate vervelende symptomen geeft dat behandeling wordt gezocht. Men denkt dat genetische factoren, dopaminedisfunctie en ijzertekort in de hersenen de belangrijkste oorzaken zijn. Primaire RLS is gekoppeld aan bepaalde genen terwijl secundaire RLS (rusteloze benensyndroom als gevolg van een andere aandoening) geassocieerd wordt met aandoeningen en omstandigheden zoals nierfalen, bloedarmoede door ijzertekort, zwangerschap en bepaalde medicijnen. RLS heeft een grote invloed op de slaap, het emotionele welzijn en de algehele levenskwaliteit.
Onlangs is een overzichtsartikel met meta-analyse gepubliceerd met gebruik van alle studies die de relatie tussen RLS-symptomen en vitamines heeft onderzocht. Er werden 61 relevante studies gevonden. Van deze 61 studies waren er 4 klinische onderzoeken (gerandomiseerde dubbelblind onderzoeken bij patiënten) die suppletie met vitamine D, B6, C, E en C+E hadden getest.
Vitamine D: Uit het onderzoek bleek dat vitamine D-suppletie de RLS-ernstscores bij primaire RLS niet verlaagde, zelfs niet bij mensen met een vitamine D-tekort.
Vitamine B6 en magnesium: Uit dit onderzoek bleek dat zowel vitamine B6 als magnesium de RLS-ernst en slaapkwaliteitsscores bij primaire RLS significant verlaagde. Details: 75 patiënten met relatief ernstige symptomen werden verdeeld in drie groepen. Alle drie de groepen kregen het medicijn pramipexol. Daarnaast kreeg een groep 250 mg magnesiumoxide per dag, een andere groep 40 mg vitamine B6 en de controlegroep een placebo.
De resultaten staan in bovenstaande tabel. Zowel de magnesium als de vitamine B6 waren erg effectief in het verminderen van de symptomen. Vooral de slaapkwaliteit was na twee maanden sterk verbeterd.
Vitamine C: Uit twee onderzoeken bleek dat dagelijkse suppletie met 250 mg vitamine C de IRLS-ernstscores bij hemodialyse-geassocieerd RLS significant verlaagde, vergelijkbaar met pramipexol. Er trad ongeveer een halvering op in de “International Restless Legs Scale”.
Vitamine E:Uit één onderzoek bleek dat dagelijkse vitamine E de RLS-symptomen bij hemodialyse-geassocieerd RLS significant verminderde, vergelijkbaar met vitamine C.
Vitamine C + E: Gecombineerde vitamine C + E-suppletie verlaagde de RLS-scores bij hemodialysepatiënten significant, maar was niet beter dan het gebruik van één van beide vitaminen afzonderlijk. De gebruikte doseringen waren 200 mg vitamine C en/of 400 mg vitamine E per dag.
Alle klinische onderzoeken m.b.t. RLS en vitamines C en E betroffen dus dialysepatiënten. Deze mensen hebben doorgaans lage vitamine C gehaltes.
Het aantal stopzettingen om welke reden dan ook of bijwerkingen was vergelijkbaar tussen de vitamine- en controlegroepen. Vaak voorkomende bijwerkingen waren misselijkheid, dyspepsie en buikpijn.
Naast deze klinische onderzoeken worden in het overzichtsartikel ook de overige 57 studies besproken. Deze gaan o.a. over eventuele lage gehaltes van vitamines bij patiënten. De belangrijkste bevindingen waren dat een foliumzuurtekort vaker voorkwam bij zwangere vrouwen met RLS dan zonder maar deze relatie werd niet gevonden bij andere mensen. Er lijkt geen relatie te bestaan tussen vitamine B1 of B12 gehaltes en rusteloze benensyndroom.
Role of vitamins in the pathogenesis and treatment of restless leg syndrome: A systematic review and meta-analysis. Xu XM, Ruan JH, Tao T, Xiang SL, Meng RL, Chen X. PLoS One. 2025 Mar 10;20(3):e0313571. doi: 10.1371/journal.pone.0313571. PMID: 40063620; PMCID: PMC11892881.
Therapeutic effects of magnesium and vitamin B6 in alleviating the symptoms of restless legs syndrome: a randomized controlled clinical trial. Jadidi A, Rezaei Ashtiani A, Khanmohamadi Hezaveh A, Aghaepour SM. BMC Complement Med Ther. 2022 Dec 31;23(1):1. doi: 10.1186/s12906-022-03814-8. PMID: 36587225; PMCID: PMC9804944.
A Comparative study on the effects of vitamin C and Pramipexole on restless legs syndrome treatment in hemodialysis patients: A randomized, doubleblind, placebo-controlled trial Shahram Rafie and Majid Jafari International Journal of Pharmaceutical Research & Allied Sciences, 2016, 5(2):128-134
Delen.