Volgens een Nederlands onderzoek is de dagelijkse inname bij de meeste zwangere vrouwen in Nederland te laag van de twee mineralen jodium en selenium (seleen).

Jodium en selenium zijn essentieel voor de synthese van schildklierhormoon. Jodium en selenium hebben een wisselwerking. Zwangerschap verhoogt de jodiumbehoefte van de moeder. De jodiumstatus werd vastgesteld bij 201 ogenschijnlijk gezonde zwangere vrouwen als 24-uurs jodiumuitscheiding, jodiumconcentratie en jodium/creatinine-ratio. De seleniuminname werd berekend op basis van de 24-uurs seleniumuitscheiding. De jodiumstatus tijdens de zwangerschap bleek onvoldoende. Alleen vrouwen die 150 µg (microgram) jodium extra per dag innamen kregen voldoende binnen.
Bij selenium kon men de behoefte niet direct bepalen maar werd deze op een conservatieve wijze geschat, d.w.z. de geschatte behoefte was volgens ons aan de lage kant maar de dagelijkse inname was bij veel vrouwen lager dan dat. Bij 77,4 % was deze onder de Nederlandse aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH; 60 µg/dag) en bij 88,7 % onder de adequate inname (AI; 70 µg/dag). Dit laatste is de aanbevolen dagelijkse inname die is vastgesteld door de betreffende Europese instantie, de EFSA.  De 78 deelnemers die geen selenium bevattende supplementen gebruikten hadden een gemiddelde berekende inname van 42 µg/dag. Gecombineerd ontoereikende jodiumstatus en inname van selenium onder de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid werd gevonden bij 61% van de onderzochte vrouwen.

Zeewier, en zeevruchten in het algemeen, zijn rijke bronnen van zowel jodium als selenium. Jodium zit ook in zuivel en eieren. Jodiumtekort komt veel voor in West-Europa. In Nederland is 60% van de jodiuminname afkomstig uit niet-natuurlijke bronnen. Gejodeerd zout in brood zorgt voor 50% van de Nederlandse jodiuminname. In 2008 is het maximaal toegestane jodiumgehalte van bakkerszout in Nederland verlaagd van 70-85 naar 50-65 mg/kg zout. Aan bijna alle voedingsmiddelen mocht tegelijkertijd jodium worden toegevoegd. Sindsdien is de inname van jodium gedaald met 20-25%, volgens één onderzoek, of zelfs 30-37%, volgens een andere studie. In een studie uit 2018 bleek al eerder dat veel zwangere Nederlandse vrouwen een jodiumtekort hebben.

Het seleniumgehalte in noten, vlees, granen, groenten en zuivel hangt grotendeels af van het lokale seleniumgehalte in de bodem en de biologische beschikbaarheid ervan. In Nederland bedraagt de gemiddelde inname van selenium door vrouwen van 19–30 jaar en 31–50 jaar respectievelijk 33,3 en 47,9 µg/dag, wat ruim onder de adequate inname van 70 µg/dag ligt. Er zijn echter goede gronden voor de stelling dat 150 µg gemiddeld per dag dichter in de buurt van de optimale hoeveelheid selenium ligt.

“Vrouwen die zwanger willen worden moeten, in overeenstemming met de aanbevelingen van de WHO, worden geadviseerd om een jodiumhoudend supplement van 150 µg te gebruiken. Gelijktijdige seleniumsuppletie zou aan dit advies moeten worden toegevoegd, althans in Nederland.”

Pregnant Dutch Women Have Inadequate Iodine Status and Selenium Intake. Mayunga, K.C.; Lim-A-Po, M.; Lubberts, J.; Stoutjesdijk, E.; Touw, D.J.; Muskiet, F.A.J.; Dijck-Brouwer, D.A.J. Nutrients 2022, 14, 3936.

Gerelateerd: Optimale hoeveelheid selenium

Heeft u een jodiumtekort?

Delen.