De pruikzwam (Hericium erinaceus) is een schimmel waarvan het vruchtlichaam een eetbare paddenstoel is. In China wordt het al lang als een geneeskrachtige paddenstoel gezien die o.a. voorgeschreven wordt voor spijsverteringsproblemen en ter versterking van het immuunsysteem. Momenteel staat pruikzwam – ook bekend onder de naam lion’s mane – in de belangstelling voor het behoud van het denkvermogen omdat het stoffen bevat die de aanmaak van neurotrofines, zoals BDNF en zenuwgroeifactor, stimuleren. Er zijn inmiddels 3 onderzoeken uitgevoerd met extracten van de zwamvlokken, het vruchtbeginsel en de paddenstoel van de pruikzwam bij mensen die last hadden van achteruitgang van het denkvermogen. De eerste studie werd in 2009 gepubliceerd en vond in Japan plaats. De conclusie luidt:
“Een dubbelblinde studie met parallelle groepen onderzocht de effecten van orale toediening van driemaal daags 1 gram pruikzwampoeder gedurende 16 weken bij Japanse vrouwen en mannen met milde cognitieve stoornissen. De behandelingsgroep vertoonde verbetering van de scores voor het denkvermogen in vergelijking met de placebogroep zonder duidelijke bijwerkingen. Hoewel er een positieve correlatie was tussen de behandeling en een verbeterde cognitieve functie, duurde dit alleen gedurende de periode van medicijntoediening en namen de cognitieve functiescores daarna af, wat suggereert dat langdurig Hericium erinaceus-gebruik nodig is voor de behandeling van Alzheimer.”
De meest recente studie was een dubbelblinde klinische studie en onderzocht de effecten van de consumptie van supplementen met dagelijks 3,2 gram vruchtbeginsel in poedervorm gedurende 12 weken. Cognitieve vaardigheden werden beoordeeld door het Mini-Mental State Examination (MMSE), standaard verbale ‘paired-associate learning ‘en Benton-tests voor het onthouden van beelden. De Hericium erinaceus bleek achteruitgang van het kortetermijngeheugen te voorkomen en de cognitieve functie in de MMSE te verbeteren, wat wijst op de gunstige effecten op de regeneratie van het neurale netwerk.
Het derde onderzoek betrof mensen bij wie de diagnose ‘vermoedelijke Alzheimer’ was gesteld. Het duurde maar liefst 49 weken. De 50 proefpersonen kregen een extract van de zwamvlokken (mycelia) en het vruchtbeginsel (primordium) dat 5 mg van de stof erinacine A bevatte per gram. Men meent dat dit het belangrijkste werkzame bestanddeel voor de aanmaak van zenuwgroeifactor is. De dosering was 3 maal daags circa 1 gram van het extract. De onderzoekers concluderen:
“In vergelijking met de placebogroep vertoonde de inname van het extract gedurende 49 weken hogere CASI-, MMSE- en IADL-scores [de 3 cognitieve testen] en bereikte een betere contrastgevoeligheid bij patiënten met milde Alzheimer.”
Als ik naar de cijfers kijk moet ik helaas wel constateren dat de verschillen klein zijn. Lion’s mane-pruikzwamextracten zijn goed voor de hersenen maar men moet niet verwachten hiermee Alzheimer te kunnen genezen.
In alle drie de onderzoeken werd het gebruik als veilig beoordeeld. Alleen in het laatstgenoemde onderzoek kwamen enkele gevallen van misselijkheid voor en een geval van huiduitslag die mogelijk aan het pruikzwampoeder te wijten waren.
Improving effects of the mushroom Yamabushitake (Hericium erinaceus) on mild cognitive impairment: a double-blind placebo-controlled clinical trial
Koichiro Mori , Satoshi Inatomi, Kenzi Ouchi, Yoshihito Azumi, Takashi Tuchida Phytother Res
. 2009 Mar;23(3):367-72. doi: 10.1002/ptr.2634.
The Monkey Head Mushroom and Memory Enhancement in Alzheimer’s Disease
Yanshree,et al. Cells. 2022 Aug; 11(15): 2284.
Prevention of Early Alzheimer’s Disease by Erinacine A-Enriched Hericium erinaceus Mycelia Pilot Double-Blind Placebo-Controlled Study
I-Chen Li, et al Front Aging Neurosci. 2020; 12: 155.
Delen.