Eiwit tegen dementie?

© membio at FreeDigitalPhotos.net

Een eiwitarm dieet zou mogelijk bij kunnen dragen aan het ontstaan van achteruitgang van het denkvermogen en dementie. Er bestaan aanwijzingen hiervoor die komen uit epidemiologische (bevolkings-) onderzoeken. Nu zijn de eerste dierproeven gepubliceerd die duidelijke verbeteringen op het gebied van cognitie lieten zien met toediening van een mengsel van aminozuren om dit eiwittekort op te heffen.

Bevolkingsonderzoeken

Een Amerikaans onderzoek uit 2012 liet zien dat bij een dieet met een hoog percentage koolhydraten er meer cognitieve achteruitgang of dementie werd geconstateerd dan bij een dieet met een hoog percentage vet of een hoog percentage proteïne. De 937 deelnemers, die bij aanvang tussen de 70 en 89 jaar oud waren en bij wie nog geen sprake was van milde cognitieve achteruitgang of dementie, werden ongeveer 3½ jaar gevolgd.  In dit onderzoek  leek een hoog vetgehalte nog meer bescherming te bieden (54% in de hoogste ‘vetgroep’) dan een hoog eiwitgehalte (21%).  Een hoog koolhydraatgehalte liet in dit onderzoek een 89% hoger risico zien op  het krijgen van de diagnose milde cognitieve stoornis of dementie.

Een Australisch onderzoek uit 2018 ging anders te werk. De 541 proefpersonen waren wat jonger, geestelijk gezond en hadden geen diabetes. Ook bij hen werd zo nauwkeurig mogelijk vastgesteld wat hun dieet was. Er werd vooral gekeken naar het proteïne- en vezelgehalte van de voeding. Bij iedereen werd het plasma amyloid-bètagehalte vastgesteld en bij een groot deel ook het gehalte van deze stof in de hersenen. Een hoog gehalte van deze stof wordt in verband gebracht met Alzheimer. Het bleek dat mensen met een eiwitrijk dieet veel lagere gehaltes hadden. Als de mensen in 3 groepen werden ingedeeld voor wat betreft de hoeveelheid eiwit in de voeding dan was de kans op een hoog amyloid bètagehalte 12 keer groter bij een laag eiwitgehalte t.o.v. een hoog eiwitgehalte. In de middengroep kwam een hoog amyloid-bètagehalte nog altijd 8 keer vaker voor dan in de hoog proteïnegroep.

1= laag, 2 = midden en 3 = hoog eiwitgehalte voeding

Dierproeven

In deze Japanse studie bestudeerden de onderzoekers eerst hoe een eiwitarm dieet de hersenen beïnvloedt in twee verschillende typen muizen. Eén van die typen krijgt snel “Alzheimer”,  abnormale eiwitcomplexen in de hersenen die “Tau” -aggregaten worden genoemd. Ze ontdekten dat muizen die een eiwitarm dieet aten niet alleen versnelde hersendegeneratie vertoonden, maar ook tekenen van slechte neuronale connectiviteit. Interessant genoeg werden deze effecten omgekeerd na suppletie met een aminozuurmengsel (Amino LP7), wat aangeeft dat de combinatie van zeven specifieke aminozuren hersenschade zou kunnen remmen. Behandeling met amino-LP7 onderdrukte de celdood van neuronen en verminderde daardoor de hersendegeneratie, ook al bleven de Tau-aggregaten intact. Of dit bij mensen ook zo werkt, is natuurlijk allerminst zeker. Wel is er al een klinische proef bij mensen met deze combinatie aminozuren uitgevoerd.

De verhouding tussen de verschillende aminozuren in het supplement. De Nederlandse benamingen zijn bijna hetzelfde. Alleen fenylalanine en tryptofaan worden anders geschreven.

Klinische humane studie

Er werd een dubbelblinde, gerandomiseerde, placebo-gecontroleerde studie uitgevoerd. In totaal werden 105 deelnemers van 55 jaar of ouder willekeurig toegewezen aan een van de drie groepen: dagelijkse inname van 3 gram of 6 gram van de geselecteerde aminozuren of dagelijkse inname van een placebo . Elke groep slikte het testpoeder gedurende 12 weken. Als belangrijkste uitkomstmaat werd de cognitieve functie voor en na inname beoordeeld door een cognitieve testbatterij. Ook psychosociale functies werden onderzocht. In de groep die 6 gram van het mengsel dagelijks kregen was er een  significante verbetering van een bepaald aspect van het denkvermogen (Trail Making Test B), sociale interactie en psychologische gezondheidsscores in vergelijking met de placebogroep.

Trailmaking B. Trek zo snel mogelijk een lijn van het eerste cijfer naar de eerste letter naar het tweede cijfer etcetera.

Overigens waren de verschillen klein na 12 weken en bij diverse testen waren er helemaal geen verschillen tussen de groepen.

Kip, vlees, tonijn, tofu (soja), witte bonen en melk zijn rijk aan leucine. Melk, eieren, kaas, noten,soja,  kip, vlees, bonen en vis zijn rijk aan fenylalanine. Vlees, vis, gevogelte en soja zijn rijk aan lysine.

Neurodegenerative processes accelerated by protein malnutrition and decelerated by essential amino acids in a tauopathy mouse model HIDEAKI SATO et al Science Advances 22 okt 2022

Relative intake of macronutrients impacts risk of mild cognitive impairment or dementia
Rosebud O Roberts J Alzheimers Dis. 2012 Jan 1; 32(2): 329–339.

Associations of Dietary Protein and Fiber Intake with Brain and Blood Amyloid-? W M A D Binosha Fernando et al
J Alzheimers Dis. 2018;61(4):1589-1598. doi: 10.3233/JAD-170742.

Intake of Seven Essential Amino Acids Improves Cognitive Function and Psychological and Social Function in Middle-Aged and Older Adults: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Trial
Hiroyuki Suzuki, et al. Front Nutr. 2020; 7: 586166.

Gerelateerd: Meer eiwitten voor ouderen

Veel of weinig proteïne?

 

Delen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.