Nicotinamide bij glaucoom

Nicotinamide (vitamine B3) kan mogelijk enige verbetering geven bij glaucoom, zo blijkt uit een Australisch onderzoek.
Glaucoom is een belangrijke oorzaak van onomkeerbare blindheid. Deze complexe oogziekte wordt gekenmerkt door geleidelijke disfunctie en verlies van retinale ganglioncellen  en hun axonen (zenuwvezels) die de oogzenuw vormen. De traagheid van het verloop belemmert de beoordeling van het effect van beschermende therapiën vanwege de lange tijd die nodig is om door de behandeling veroorzaakte veranderingen in de progressie van glaucoom te bepalen. Leeftijd, genetica en verhoogde intraoculaire druk zijn allemaal belangrijke risicofactoren voor glaucoom, maar klinisch beschikbare behandelstrategieën – oogdruppels, laserbehandeling en/of een operatie –  zijn alleen gericht op intraoculaire druk-verlaging en zijn niet direct gericht op de neurodegeneratieve gebeurtenissen op het niveau van het netvlies en de oogzenuw. Soms kan de intraoculaire druk niet verlaagd worden en soms vindt er achteruitgang plaats ondanks een lage intraoculaire druk.  NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide) is in beginsel een krachtige beschermer van axonen. Nicotinamide (vitamine B3) is een voorloper van NAD+, zoals te zien is in de grafiek. Er wordt verondersteld dat “complex 1”, het gele blokje in de grafiek, niet goed functioneert bij mensen die aanleg hebben voor glaucoom. Ook is onlangs gebleken dat mensen met open kamerhoekglaucoom lage gehaltes hadden van nicotinamide.

In een crossover dubbelblind onderzoek heeft men nu bestudeerd of toediening van deze vitamine verbetering  zou kunnen geven bij glaucoom. Bij een dergelijk onderzoek krijgt de ene groep eerst een placebo en de andere groep de actieve stof en in de tweede fase worden de groepen omgewisseld. In de actieve fase kreeg men eerst 6 weken 1,5 gram (1500 mg) nicotinamide en daarna het dubbele van deze dosering per dag. De patiënten werden elke 6 weken beoordeeld d.m.v. electroretinografie en perimetrie. Uit de resultaten bleek dat er enige verbetering was geconstateerd in de werking van de retinale ganglioncellen. Dit zijn zenuwcellen op het netvlies.

Ook was er enige verbetering bij een aantal mensen in de gemiddelde afwijking van de  ‘visual field’ . Dit was bij 27 % van de deelnemers het geval na de nicotinamide periode t.o.v. 4% na de placeboperiode.
De onderzoekers concluderen:

“Voor het eerst hebben we bewijs geleverd dat orale nicotinamide-suppletie leidt tot een vroege en meetbare verbetering van de  retinale functie bij glaucoompatiënten die al intraoculaire drukverlagende medicatie gebruiken. Als proof-of-concept-studie kunnen we nog niet zeggen welke impact nicotinamide-suppletie kan hebben op de kwaliteit van leven van een patiënt met glaucoom. Daarom is een grotere klinische studie met langdurige nicotinamide-behandeling nu gerechtvaardigd om te onderzoeken of deze effecten aanhouden en een vertraging van de progressie van glaucoom kunnen voorspellen.”

Er werden geen ernstige nadelige bijwerkingen geconstateerd, alleen enkele gevallen van maag- en darmbezwaren en hoofdpijn. Mensen met o.a. leveraandoeningen waren uitgesloten van het onderzoek. Deze zeer hoge doses vitamine B3 zijn niet zonder risico’s. Het is belastend voor de lever. Bij gebruik zijn periodieke levertesten eigenlijk noodzakelijk.

Improvement in inner retinal function in glaucoma with nicotinamide (vitamin B3 ) supplementation: A crossover randomized clinical trial
Flora Hui PhD et al. Clinical and Experimetal Ophtalmology 2020

gerelateerd: Het oog wil ook wat…

Verjonging door nicotinamide riboside