Beschermt vitamine D tegen ernstige vorm van corona?

Vitamine D is van belang voor het immuunsysteem. Uit diverse onderzoeken blijkt dat vitamine D tot op zekere hoogte kan beschermen tegen verkoudheid en griep. Sommige, maar niet alle, interventiestudies lieten een beschermende werking zien. Dit was voornamelijk afhankelijk van het aanvangsgehalte van de deelnemers. Een ernstig tekort maakt extra vatbaar maar boven een redelijk vitamine D gehalte van circa 50 nmol/L lijkt de vitamine geen extra bescherming meer te bieden tegen een gewone griep of verkoudheid. Bovendien, en als reactie op bacteriële of virale infecties, genereert het aangeboren immuunsysteem verschillende pro-inflammatoire cytokines, waaronder tumornecrosefactor alfa en interleukine 6. Van vitamine D is aangetoond dat het niet alleen de productie van deze pro-inflammatoire cytokines vermindert, maar ook de expressie van ontstekingsremmende cytokines door macrofagen verhoogt. Dit kan van waarde zijn gezien het pro-inflammatoire cytokine-milieu dat wordt waargenomen bij degenen die besmet zijn met COVID-19 en hoe deze cytokinestorm leidt tot het “acute respiratory distress syndroom”. Daarom is het een logische gedachte te onderzoeken of deze ernstige complicatie van een coronainfectie vooral voorkomt bij mensen met een vitamine D tekort.

Al enkele weken geleden verschenen artikelen in de medische literatuur waarin gesuggereerd wordt dat dit verband bestaat. In Europa en de VS lijken vooral bevolkingsgroepen zwaar getroffen bij wie op het einde van de winter vaak lage vitamine D gehaltes gemeengoed zijn zoals ouderen in Noord-Italië en Spanje waar vitamine D suppletie veel minder gangbaar is dan in Noord-Europa, bij Somalische immigranten in Zweden en de zwarte bevolking van New York en Engeland. Ook mensen met overgewicht hebben gemiddeld lagere vitamine D gehaltes omdat vitamine D wordt opgenomen in vetweefsel. Dit alles zijn nog maar aanwijzingen maar geen harde bewijzen.

Nu is het eerste bericht verschenen over een onderzoek waarbij de vitamine D gehaltes van 212 coronapatiënten werden vergeleken met de ernst van de klachten en het verloop van de ziekte. In deze groep patiënten uit Zuidoost Azië was het gemiddelde gehalte 59 nmol/L.  Van de 49 patiënten bij wie de klachten tot milde klachten beperkt bleven hadden 47 ‘goede’ (> 75 nmol / l) vitamine D-spiegels. Omgekeerd hadden slechts 2 van de 48 kritieke patiënten een dergelijk mooi (> 75 nmol / L)  D-gehalte.

Edit 19 mei 2020:

Vergelijkbare resultaten zag men bij 780 coronagevallen in Indonesië. In dit retrospectief onderzoek (er werd teruggekeken aan de hand van gegevens van ziekenhuisopnames)  werden de mensen wat betreft hun vitamine D gehalte in 3 groepen verdeeld. Gehaltes tot 50 nmol/L werden als deficiënt bestempeld. Tussen 50 en 75 nmol/L als onvoldoende en daarboven als voldoende. Gecorrigeerd voor leeftijd, sekse en andere onderliggende aandoeningen was het sterfterisico met een onvoldoende vitamine d spiegel 7,6 keer groter dan in de groep met voldoende vitamine D. In de groep patiënten die deficiënt waren was het sterfterisico 10,1 keer groter (1010 %) dan bij de mensen met corona die voldoende vitamine D in hun lichaam hadden. Bijna 99% van de mensen die met een vitamine d deficiëntie waren opgenomen stierven dan ook terwijl slechts 4% van degenen met voldoende vitamine D waren gestorven op het moment dat de data werden verzameld – 24 april 2020 .

Vitamin D Supplementation Could Possibly Improve Clinical Outcomes of Patients Infected with Coronavirus-2019 (COVID-2019), Mark Alipio
Is ethnicity linked to incidence or outcomes of covid-19? Discussie The British Medical Journal
Is vitamin D an important biomarker for symptom severity in COVID-19? Rod Tucker BPharm PhD (farmacoloog, Dr.) Hospital Healthcare Europe

Patterns of COVID-19 Mortality and
Vitamin D: An Indonesian Study
Prabowo Raharusuna, Sadiah Priambada et al.