De omega-3 vetzuren uit vis lijken op weg tot een standaard protocol voor de behandeling van ernstige depressies te gaan behoren. Een klinische praktijkrichtlijn van de International Society for Nutritional Psychiatry Research (ISNPR) beveelt omega-3 meervoudig onverzadigde vetzuren aan als aanvullende therapie voor ernstige depressieve stoornis (Major Depressive Disorder).

Su, een van de oprichters van de ISNPR en een groot voorstander van ‘nutritionele psychiatrie’, organiseerde een subcommissie van de ISNPR en nodigde de top 10 meest geciteerde auteurs in het gebruik van omega-3 PUFA’s voor depressie uit om de literatuur te herzien en de praktijkrichtlijn voor het correct voorschrijven van omega-3-vetzuren bij ernstige depressiviteit op te stellen. De consensusrichtlijn werd op 3 september online gepubliceerd in Psychotherapy and Psychosomatics.

De richtlijn benadrukt dat omega-3 vetzuren veilig en effectief zijn voor het versnellen van het effect van antidepressiva bij de start van de behandeling en voor het uitbreiden van bestaande antidepressiva wanneer de werkzaamheid onvoldoende is. De omega-3 vetzuren werken beter in combinatie met standaardmedicatie dan zonder antidepressiva. Met betrekking tot formulering en dosering beveelt de richtlijn puur eicosapentaeenzuur (EPA) of een combinatie van EPA en docosahexaeenzuur – DHA – aan, met netto EPA vanaf minimaal 1 gram per dag tot 2 gram per dag gedurende ten minste 8 weken als aanvullende behandeling.

Volgens de beschikbare resultaten van gerandomiseerde klinische onderzoeken adviseert het panel dat de startdosis ten minste 1 gram netto EPA moet zijn in een pure EPA-vorm of in een EPA / DHA-combinatie (verhouding hoger dan 2). Indien goed verdragen, kan de dosis worden verhoogd tot ten minste 2 gram netto EPA per dag in 2-4 weken bij  gedeeltelijke respons. De kwaliteit van de n-3 meervoudig onverzadigde vetzuren kan de therapeutische activiteit  beïnvloeden. {…] Er waren onvoldoende gegevens om de optimale duur van suppletie te concluderen. De duur van de meeste RCT’s varieert van 4 tot 16 weken. Vanwege de tijd die nodig is om de vetzuren in de hersenen op te nemen, en vanwege de neuroplastische effecten en ontstekingsremmende werking, onderschrijft het panel een voorgeschreven richtlijn van ten minste 8 weken

De richtlijn onderschrijft ook het gebruik van deze suppletie als een potentiële profylactische (beschermende) behandeling voor populaties met een hoog risico, naast standaard medische zorg. Onder mensen met een hoog risicoprofiel die gebaat kunnen  zijn bij extra visvetzuren verstaat men mensen met een hoog gehalte ontstekingsfactoren in het bloed zoals vaak gezien wordt bij mensen met ernstig overgewicht.

De duur van een acute behandeling met EPA/DHA kan worden uitgebreid met onderhoudsbehandeling om herhaling te voorkomen.

Potentiële bijwerkingen, zoals gastro-intestinale en dermatologische aandoeningen (bij allergie voor vis), moeten worden gemonitord en uitgebreide metabolische waardes moeten worden verkregen tijdens de behandeling omdat bij hoge doseringen wel eens een verhoging van de bloedsuiker- of ldl -cholesterolspiegels worden waargenomen. Ook dient bij hogere doseringen rekening gehouden worden met mogelijke lagere niveau’s van hemoglobine, hematocriet; PT / aPTT (protrombinetijd) bij patiënten met fibrinogeenafwijkingen of die antiplatelet of anticoagulantia gebruiken. Toch menen de onderzoekers dat dit laatste geen  groot risico op nadelige bijwerkingen geeft:

Het risico op theoretische nadelige effecten van overmatig bloeden bestond niet en huidig bewijs suggereert dat bij gelijktijdig gebruik van trombocytenaggregatieremmers zoals aspirine of anticoagulantia zoals acenocoumarol en fenprocoumon, doses tot 4 gram van omega-3 vetzuren per dag niet geassocieerd zijn met een verhoogd risico op ernstige bloedingen

Over het algemeen is deze behandeling erg veilig en gunstig voor het vetzuurprofiel in het lichaam en ook geschikt voor kinderen, ouderen en zwangere vrouwen.

Dit overzicht komt uit een andere publicatie die dit jaar verscheen. Hierin worden alle meta-analyses van dubbelblind onderzoeken met suppletie van voedingsstoffen bij depressiviteit weergegeven. Hoe verder naar rechts, hoe groter het positieve effect. Een ruit betekent statistisch significant. Het effect van omega-3 vetzuur EPA is niet altijd groot maar wel “robuust” d.w.z. goed bewezen.

International Society for Nutritional Psychiatry Research Practice Guidelines for Omega-3 Fatty Acids in the Treatment of Major Depressive Disorder. Guu TW et al. Psychother Psychosom. 2019;88(5):263-273.

The efficacy and safety of nutrient supplements in the treatment of mental disorders: a meta review of meta analyses of randomized controlled trials Joseph Firth, et al. World Psychiatry. 2019 Oct; 18(3): 308–324.

Gerelateerd: Omega-3 vetzuren en depressiviteit

Delen.