Veel vrouwen krijgen te maken met steeds terugkerende blaasinfecties. Antibiotica is dan niet in staat de bacterie-infectie (cystitis) afdoende te bestrijden
Een blaasontsteking is een infectie van de blaas. Klachten bij blaasontsteking zijn: vaker aandrang voelen om te plassen, branderig gevoel na het plassen, troebele urine die anders ruikt en in sommige gevallen bloed in de urine.
Een blaasontsteking kan ontstaan doordat bacteriën, die bijvoorbeeld niet uitgeplast worden, zich nestelen in de blaas, zich gaan vermenigvuldigen en het slijmvlies van de blaas infecteren. Blaasontsteking kan ook ontstaan wanneer de E.colibacterie (die in de dikke darm voorkomt) in de urineweg terechtkomt.
Een blaasontsteking kan voorkomen worden door voldoende te drinken, regelmatig te plassen en goed uit te plassen. Voor vrouwen in het bijzonder geldt: plassen na het vrijen en na toiletbezoek van voren naar achteren afvegen. Zo wordt voorkomen dat bacteriën in de urinewegen terechtkomen waardoor blaasontsteking kan ontstaan. (RIVM)
D-mannose
Helaas zijn bovenstaande aanbevelingen lang niet altijd afdoende. Na de menopauze worden vrouwen hier gevoeliger voor. Daarom worden andere middelen toegepast om terugkeer van de blaasontsteking te voorkomen of bij een beginnende ontsteking snel de kop in te drukken. Cranberrysap of cranberry-extracten, het suiker d-mannose, vitamine C, probiotica en langdurig gebruik van lage doses antibiotica zijn dan de opties. Een onlangs verschenen overzichtsartikel tracht van diverse van deze therapieën de effectiviteit in samenhang met de bijwerkingen en kosten te beoordelen.
Men selecteerde de 6 beste en meest relevante studies op dit gebied die de antibiotica nitrofurantoïne, fosfomycine en trimethoprim met sulfamethoxazol, het hormoon estriol en de natuurlijke middelen d-mannose en cranberry beoordeelden. Al deze middelen blijken in meer of mindere mate effectief te zijn om het aantal blaasinfecties terug te dringen. Geconcludeerd werd dat fosfomycine de grootste effectiviteit bezit, volgens deze onderzoeken, maar ook de meeste nadelige bijwerkingen heeft zoals misselijkheid, braken, diarree en huiduitslag. D-mannose kwam als het op één na effectiefste middel uit de bus. Dit was grotendeels gebaseerd op het volgende onderzoek.
D-mannose poeder 2000 mg eenmaal daags zorgde in een vergelijkend onderzoek met nitrofurantoïne en een controlegroep voor het minder vaak terugkeren van een blaasontsteking (15% t.o.v 20% voor nitrofurantoïne en 60% in de controlegroep). Aan het onderzoek hadden 308 vrouwen met terugkerende cystitis meegedaan. D-mannose wordt in verschillende soorten fruit aangetroffen en wordt ook in ons lichaam geproduceerd. Het wordt geproduceerd door oxidatie van mannitol. De chemische structuur van D-mannose zorgt ervoor dat het zich aan E. coli-bacteriën hecht, waardoor E. coli uit het slijmvlies ontsnapt. Nitrofurantoïne heeft volgens de auteurs van het overzichtsartikel toch de voorkeur als eerste keus middel vanwege de veel lagere kosten.
Cranberry
Cranberry-extracten hebben de minste nadelige bijwerkingen. Dit bessen-extract is vermoedelijk ook goed voor de bloedvaten maar als middel tegen terugkerende urineweginfecties is het niet bij iedereen effectief. Dit is natuurlijk mede afhankelijk van de kwaliteit van het gebruikte extract. Een belangrijke meta-analyse ( Cochrane-review) uit 2008, concludeerde dat cranberryproducten de incidentie van terugkerende urineweginfecties na 12 maanden met 35% significant verminderden in vergelijking met placebo bij vrouwen met terugkerende urineweginfecties. In een meer recente versie van deze Cochrane-review werd echter geconcludeerd dat cranberryproducten het optreden van symptomatische terugkerende urineweginfecties bij vrouwen niet significant verminderden. Dit verschil is te wijten aan het opnemen van twee extra onderzoeken in hun meta-analyse. Een van deze studies was echter bij vrouwen met een acute (niet-recidiverende) blaasontsteking, en de andere studie bepaalde het effect van cranberry-consumptie op de verbetering van de symptomen in plaats van de incidentie van recidieven.
The use of chemotherapeutic agents as prophylaxis for recurrent urinary tract infection in healthy nonpregnant women: A network meta-analysis
Sivalingam Nalliah, et alii Indian J Urol. 2019 Apr-Jun; 35(2): 147–155.
D-mannose powder for prophylaxis of recurrent urinary tract infections in women: a randomized clinical trial.
Kranj?ec B, et alii World J Urol. 2014 Feb;32(1):79-84.
Delen.