Het aminozuur L-glutamine kan mogelijk ernstige bijwerkingen van diverse soorten chemotherapie verminderen zonder dat de effectiviteit van de therapie erdoor wordt verminderd.
Door chemotherapie veroorzaakte perifere neuropathie (CIPN) is een ernstig nadelig effect dat optreedt door neurotoxische middelen die worden gebruikt voor de behandeling van kanker. De schade die deze middelen aan de zenuwcellen veroorzaken leiden tot het ervaren van sensorische symptomen zoals gevoelloosheid, tintelingen, branderig gevoel, pijn, verminderd huidsensatie en vermindering van de reflex (hyporeflexie). Deze symptomen beginnen meestal in de tenen en vingertoppen. Bij ernstige klachten wordt soms de hoeveelheid van de cytostatica verminderd. CIPN komt met name voor bij taxanen (paclitaxel, docetaxel), vinca-alkaloïden (vincristine, vinblastine, vinorel
bine) en platinaverbindingen (cisplatine, carboplatine, oxaliplatine). Enkele kleinere onderzoeken hebben laten zien dat L-glutamine deze bijwerkingen kunnen verminderen bij paclitaxel en oxaliplatine.

Glutamine is normaal gesproken een niet-essentieel aminozuur maar het kan voorwaardelijk essentieel worden bij patiënten met kanker die glutamine depletie ervaren als gevolg van verhoogde katabole (afbraak) stress. In vivo studies – dierproeven – suggereren dat glutamine de tumorgroei kan verminderen door het immuunsysteem van de gastheer te stimuleren. Er is ook gevonden dat het andere chemotherapeutische bijwerkingen vermindert, zoals spierpijn, gewrichtspijn, mucositis (ontstekingen aan de slijmvliezen), diarree, cardiotoxiciteit en ernstig gewichtsverlies. Bovendien is aangetoond dat glutamine de zenuwgroeifactor opwaarts reguleert in diermodellen. Een soortgelijk effect bij mensen kan een neurobeschermend voordeel verschaffen, waardoor CIPN wordt verminderd. Daarom hebben diverse onderzoekers experimenten uitgevoerd bij kankerpatiënten om te kijken of glutamine leidt tot vermindering van neuropathische klachten.

Paclitaxel
Een onderzoek betrof 45 borstkankerpatiënten die behandeld werden met hoge doses paclitaxel. Ongeveer tweederde van hen kreeg geen glutamine. Zij vormden de controlegroep. De anderen kregen 3 maal daags 10 gram L-glutamine gedurende 4 dagen. Te beginnen de dag na het infuus met paclitaxel.  In de groep die de glutamine had gekregen traden veel minder neuropathische klachten op dan in de controlegroep. Zo was het percentage mensen dat last had van zenuwpijnen aan de vingers en tenen 40% in de controlegroep en 8% in de glutaminegroep. Gevoelloosheid in de vingertoppen was 73% om 33%.
Een tweede soortgelijke onderzoek liet wat betreft deze symptomen vergelijkbare resultaten zien. In dat onderzoek werd ook een zenuwengeleidingsonderzoek uitgevoerd. In de glutaminegroep waren deze resultaten iets beter maar het verschil met de controlegroep was niet zo groot.

Oxaliplatine
De rol van glutamine bij het voorkomen van door oxaliplatina veroorzaakte neuropathie werd beoordeeld bij patiënten met colorectale kanker. De studie omvatte 86 patiënten met gemetastaseerde darm- of rectumkanker. Deelnemers werden behandeld met oxaliplatine (85 mg / m2) op dag 1 en 15 van elke cyclus van 28 dagen. Ze werden gerandomiseerd om glutamine te krijgen ( 42 deelnemers) of geen glutamine te krijgen (44 deelnemers). De behandelingsgroep kreeg 2 x daags oraal 15 gram glutamine gedurende 7 dagen elke 2 weken, beginnend op de dag van oxaliplatin-infusie. De patiënten werden beoordeeld aan de hand van een standaard test (NCI-CTC ) om de gradatie van de klachten weer te geven. De studie evalueerde ook de zenuwgeleiding, de respons op chemotherapie en de verstoring van de algemene dagelijkse levensverrichtingen.
Patiënten in de glutaminegroep hadden significant minder symptomen van CIPN (neuropathische klachten) dan patiënten in de controlegroep. Na 2 cycli chemotherapie was graad 1-2 neuropathie lager in de glutaminegroep; graad 3-4 neuropathie was ook lager in de glutaminegroep na 4 en 6 behandelingscycli. Bovendien ondervonden patiënten in de glutaminegroep significant minder verstoring van de algemene dagelijkse levensverrichtingen dan patiënten in de controlegroep. Ze vereisten ook minder dosisverlagingen van oxaliplatine. Dit laatste gebeurde bij 27% van de patiënten in de controlegroep en bij 7% van de patiënten in de glutaminegroep. Ten slotte waren er geen significante verschillen tussen groepen in termen van zenuwgeleiding, respons op chemotherapie of mediane overlevingstijd. Het effect van de chemotherapie was dus hetzelfde in de 2 groepen.

Geen van de onderzoeken hadden een placebogroep waardoor de onderzoeken niet de hoogste graad van wetenschappelijk bewijs hebben. De onderzoeken met paclitaxel zijn wat minder betrouwbaar dan het onderzoek met oxaliplatine o.a. omdat het resultaat van de kankerbehandeling niet werd beoordeeld in die onderzoeken. Het aminozuur l-glutamine wordt over het algemeen als bijzonder veilig beschouwd zelfs in veel hogere doseringen dan hier gebruikt. Voorzichtigheid dient de worden in acht genomen bij epilepsie, bij ernstige leveraandoeningen en bij ernstige psychische aandoeningen.

Glutaminesuppletie is vaker onderzocht als middel ter preventie van mucositis -ontstekingen van de slijmvliezen t.g.v. kankerbehandelingen – maar daarover een andere keer.

Oral glutamine for the prevention of chemotherapy-induced peripheral neuropathy Amara, S. (2008) Annals of Pharmacotherapy, 42(10), 1481–1485.
Oral Glutamine Is Effective for Preventing Oxaliplatin-Induced Neuropathy in Colorectal Cancer Patients. Wang, W.-S., et alii (2007).The Oncologist, 12(3), 312–319.

Gerelateerd: Visolie tegen mucositis

Delen.