Een aantal kleine onderzoeken lijken er op te wijzen er op dat een speciale vorm van vitamine B3 – nicotinamide riboside – op mensen van middelbare leeftijd en ouder een verjongend effect zou kunnen hebben.

Onlangs is het, voor zover ons bekend, tweede onderzoek bij mensen uitgevoerd waarbij men met nicotinamide riboside het gehalte nicotinamide adenine dinucleotide (NAD+) kon verhogen. Aan het onderzoek van de Universiteit van Colorado deden 30  redelijk gezonde mensen mee in de leeftijdscategorie van 55-79 jaar.  De proefpersonen werden in 2 groepen verdeeld. De ene groep kreeg eerst gedurende 6 weken een hoge doses nicotinamide riboside (2 x daags 500 mg)  en de andere groep een placebo. In een tweede periode van 6 weken werden de groepen geswitched. Er werd gekeken (1) of er nadelige bijwerkingen waren, (2) wat het effect was op het NAD+ gehalte en (3) of er een effect was op de bloeddruk. Er was nauwelijks verschil in nadelige bijwerkingen tussen de groepen. De twee personen die stopten vanwege bijwerkingen zaten op dat moment in de placebogroep. Er werd in beiden groepen een enkele keer melding gemaakt van zogenaamde ” flushing”. Dat is een tijdelijke  roodverkleuring en tinteling van de huid die in een dergelijke dosering bijna altijd optreedt bij de nicotinezuurvorm van vitamine B3.  Mogelijk treedt dit dus in sommige gevallen ook in lichte mate op bij deze vorm van vitamine B3.

In de gemeten cellen (PBMC cellen) steeg het NAD+ gehalte met gemiddeld 60% door de vitamine. Het gehalte nicotinezuur adenine dinucleotide  (NAAD) werd vervijfvoudigd. Ook het gehalte ATP steeg, zoals u kunt zien in onderstaande grafiek. Dit duidt er op dat er meer chemische energie beschikbaar is die door de mitochondriën werd geproduceerd.  Dat is het verjongende effect waarvan in de titel sprake is. Beter functionerende mitochondriën hebben potentieel talrijke gunstige effecten.

Nicotinamide riboside had ook een gunstig effect op de bloeddruk bij mensen bij wie deze licht was verhoogd. Mensen met een systolische  bloeddruk > 139 mm kwikdruk deden niet mee aan het onderzoek.

Links de verandering in de systolische, rechts van de diastolische bloeddruk. Er trad een daling op bij degenen bij wie dit nodig was.

Dierproeven

Er zijn diverse dierproeven uitgevoerd met nicotinamide riboside. Het meest spraakmakende artikel verscheen 2 jaar geleden in Science. Een groep wetenschappers van een Zwitserse instelling deed proeven met muizen die men hoge doses nicotinamide riboside gaf. Bij oude muizen bleven de spieren langer behouden. Dit kwam door behoud van  de spierstamcellen en de zenuwstamcellen. Ook verlengde de suppletie de levensduur.

Een andere groep wetenschappers onder leiding van de ontdekker van deze vorm van vitamine B3 , Charles Brenner, deed experimenten met muizen die leden aan diabetes type 2 of een voorstandium daarvan. Zij konden met nicotinamde riboside gewichtstoename voorkomen, het bloedsuikergehalte verlagen en diabetescomplicaties – met name diabetische neuropathie – voorkomen.

Nicotinamide

Nicotinamide riboside is relatief duur. Gewone nicotinamide is veel goedkoper. De vraag rijst in hoeverre ook deze vorm van vitamine B3 het NAD+ gehalte kan verhogen en daarmee dezelfde gunstige effecten zou kunnen hebben. Hier is opmerkelijk weinig onderzoek naar gedaan. Er zijn wel dierstudies uitgevoerd. We hebben o.a. een dierstudie kunnen vinden met knaagdieren met diabetes 2. Men vergeleek het effect van twee vormen van vitamine B3, nicotinezuur (niacine) en nicotinamide met een controlegroep. Vooral de nicotinamide had een gunstig effect op het glucose, de insuline,  de HOMA-ir index en het adiponectinegehalte. Ook mat men een verhoogde activiteit van  sirtuines. Dit zijn de enzymen die van belang zijn voor goed werkende mitochondriën. Ook was er een sterke stijging van het nicotinamide adenine dinucleotidegehalte zoals te zien is in onderstaande grafiek.

CON= controlegroep, NA10= lage doses nicotinezuur, NA100 = hoge doses nicotinezuur, NAM10= lage doses nicotinamide, NAM100= hoge doses nicotinamide

We sluiten daarom niet uit dat ook deze vorm van vitamine B3 bij mensen een gunstig effect kan hebben op de werking van de mitochondriën. Hopelijk zal hier in de toekomst meer over bekend worden. Momenteel vindt er onderzoek plaats met nicotinamide bij beginnende Alzheimer. Uit dierproeven bleek een gunstig effect dat men toeschreef aan verhoging van NAD+ gehaltes. We houden u op de hoogte.

Chronic nicotinamide riboside supplementation is well-tolerated and elevates NAD+ in healthy middle-aged and older adults. Christopher R. Martens, c.s. Nature Communicationsvolume 9, Article number: 1286 (2018)

A pill that staves off aging? It’s on the horizon

Vitamin nicotinamide riboside protects mice from diabetes complications. Science Daily

NAD+ repletion improves mitochondrial and stem cell function and enhances life span in mice Hongbo Zhang, c.s. Science 17 Jun 2016: Vol. 352, Issue 6292, pp. 1436-1443

Nicotinamide improves glucose metabolism and affects the hepatic NAD-sirtuin pathway in a rodent model of obesity and type 2 diabetes. Yang SJ c.s. J Nutr Biochem. 2014 Jan;25(1):66-72. doi: 10.1016/j.jnutbio.2013.09.004. Epub 2013 Oct 10.

https://www.nia.nih.gov/alzheimers/clinical-trials/nicotinamide-early-alzheimers-treatment-neat

 

Delen.