Een langlopend Zweeds onderzoek toonde aan dat vrouwen die op middelbare leeftijd bijzonder fit waren later veel minder vaak dement werden.

In 1968 werden 191 representatieve vrouwen geselecteerd in de leeftijdscategorie van 38-60 jaar. De gemiddelde leeftijd was 50 jaar. Bij hen werd de cardiovasculaire conditie gemeten op een hometrainer. Aan de hand van de test werd men in één van drie groepen ingedeeld wat betreft fitheid. 59 vrouwen hadden een slechte conditie, 92 hadden een gemiddelde conditie en 40 vrouwen een goede conditie. De vrouwen werden tot 2012 gevolgd en om de 5 jaar onderging men een test om te kijken of er sprake was van dementie.

Bij 44 vrouwen (23%) werd dementie vastgesteld. In 20 gevallen was dit Alzheimer, in 8 was dit vasculaire dementie. Er waren 12 mengvormen van dementie en 4 andere vormen van dementie. Het bleek dat dementie 88% minder voorkwam in de groep met vrouwen die op middelbare leeftijd een goede conditie hadden t.o.v. de groep met een gemiddelde conditie.  De mensen in de groep met de slechtste conditie hadden weer 40% meer risico op dementie t.o.v. de middelste groep. Als er toch dementie opgetreden was bij vrouwen in de groep met de grootste fitheid dan vond dit ongeveer 10 jaar later plaats dan in de andere twee groepen.

In 1968 had men ook enkele andere gegevens genoteerd van de vrouwen zoals over roken, alcoholconsumptie, het gewicht, de lichamelijke activiteiten, de bloeddruk en het totaalcholesterol. Helaas was er niets bekend over het dieet. Voor de meeste van deze factoren was er niet zoveel verschil tussen de drie groepen. Alleen waren de vrouwen met de meeste fitheid  uiteraard lichamelijk veel vaker actief dan in de twee andere groepen en er kwam bij hen veel minder vaak hoge bloeddruk voor.

Een dergelijk onderzoek bewijst in beginsel geen oorzaak en gevolg relatie maar als de verschillen zo groot zijn dan wordt dit wel erg waarschijnlijk.

Jong geleerd, oud gedaan

Het beschermend effect van veel lichaamsbeweging op het dementierisico is een lange termijn effect. Je kunt er te laat mee beginnen zo valt op te maken uit een onderzoek uit 2015. Aan dit Amerikaanse onderzoek deden ongeveer 1600 mensen mee in de leeftijdscategorie van 70-90 jaar. Alle deelnemers waren bij aanvang niet bijzonder fit maar konden wel minstens 400 meter lopen. Ook was er nog geen sprake van dementie of duidelijke achteruitgang van het denkvermogen. De helft kreeg een  trainingsprogramma dat bestond uit lopen, krachttraining en oefeningen om de flexibiliteit te verbeteren. De controlegroep kreeg alleen informatieve activiteiten en enige rekoefeningen. Na 2 jaar bleek dat bij 13,2% van de mensen uit het fitnessprogramma milde cognitieve achteruitgang of dementie was geconstateerd. Dit was ook bij 12,1% van de deelnemers in de controlegroep het geval.

Midlife cardiovascular fitness and dementia. A 44-year longitudinal population study in women. Helena Hörder, c.s. Neurology 14 maart 2018

Effect of a 24-month physical activity intervention vs health education on cognitive outcomes in sedentary older adults: the LIFE randomized trial. Kaycee M. Sink, MD, MAS, c.s. JAMA 15 augustus 2015

Delen.