Twee wetenschappers van Yale voerden een grondig onderzoek uit van de bestaande wetenschappelijke literatuur op het gebied van voedingsstoffen- en kruidenpreparatensuppletie bij ADHD. Zij hebben getracht te beoordelen hoe sterk het bewijs is voor de behandeling van kinderen met ADHD met deze veel gebruikte natuurlijke middelen.
Omega-3 vetzuren
Het meeste onderzoek is gedaan met de onverzadigde vetzuren EPA en DHA uit vis of algen. Alhoewel er enige tegenstrijdige resultaten worden gemeld komt men tot de conclusie dat er
“momenteel CEBM niveau 1 bewijs 1 is voor de effectiviteit van omega-3 vetzuren voor de behandeling van ADHD. Het huidige bewijs leidt tot advisering van een dosis van 1-2 gram per dag waarvan een groot deel het vetzuur EPA dient te zijn.”
De negatieve resultaten in enkele onderzoeken verklaart men uit het feit dat in die onderzoeken maar weinig kinderen met alleen ADHD meededen maar vooral kinderen met primair een andere afwijking zoals dyslexie en ontwikkelingsstoornissen waarbij de onverzadigde vetzuren geen rol spelen.
De effectiviteit van visolie is dus wel goed bewezen maar doorgaans niet erg groot.
Melatonine
Uit twee gedegen onderzoeken blijkt dat melatonine (3- 6 mg per dag een half uur voor het slapen) erg effectief is om slaapproblemen bij kinderen met ADHD met slaapproblemen te verminderen. Het heeft waarschijnlijk geen effect op de andere symptomen van ADHD. Eén van deze twee onderzoeken, waar 105 kinderen aan meededen, vond in Nederland plaats.
Carnitine
In tegenstelling tot wat eerder werd gedacht lijkt l-carnitine, noch acetyl l-carnitine nuttig te zijn bij ADHD
Zink
Zoals in mijn eerder artikel werd uiteengezet zijn er twee onderzoeken uit 2004 die duidelijke verbeteringen lieten zien door zinktabletten bij ADHD, al dan niet samen met Ritalin. De onderzoekers van Yale doen ook verslag van deze studies. Ook van een Chileens onderzoek uit 2011 waarbij er ook verbetering optrad, zij het in veel mindere mate dan in de onderzoeken uit 2004. De dosering was echter ook veel lager, 10 mg zink t.o.v. 40 mg zink per dag.
Een Amerikaans onderzoek uit 2011 waar 52 kinderen met ADHD aan hadden meegedaan liet op zichzelf geen verbetering zien door de extra zink (15 mg – 30 mg per dag) maar toen na de eerste weken ook d-amfetamine werd gegeven was de benodigde doses 37% lager in de zinkgroep t.o.v. de placebogroep.
De Yaleonderzoekers komen tot de conclusie dat er onvoldoende bewijs is om in landen waar een zinktekort weinig voorkomt (zoals de VS) om zink voor te schrijven aan kinderen met ADHD. Ook is er onvoldoende bekend over de optimale dosering. Ik vrees dat een zinktekort wel vaak vaker voorkomt. Zie bijvoorbeeld onderstaande grafiek en dit artikel van Marijke de Waal-Malefijt
In de VS, waar meer vlees gegeten wordt dan in Nederland kan de situatie anders zijn.
Magnesium en vitamine B6
Het bewijs voor een positief effect van magnesium – vaak samen met vitamine B6 – acht men beperkt. Kinderen met ADHD hebben doorgaans een lager magnesiumgehalte in de rode bloedlichaampjes en medicatie (methylfenidaat en d-amfetamine) verhogen het magnesiumgehalte maar men heeft geen gedegen gerandomiseerde dubbelblind onderzoeken naar het effect van magnesiumsuppletie kunnen vinden. De onderzoeken die ik in het eerdere artikel over dit onderwerp besprak hadden geen placebogroep. Eén van die studies is uitgevoerd door een Franse onderzoeksgroep die dit langdurig heeft onderzocht. Zij komen tot een andere conclusie:
Het duurt ongeveer 8 weken voordat er verbetering optreedt […] en aangezien de symptomen terugkeren nadat de magnesium+b6 wordt gestopt dient de behandeling gedurende lange tijd worden voortgezet.
IJzer
IJzer is een cofactor voor een belangrijk enzym – tyrosine hydroxylase – dat betrokken is bij de aanmaak van de neurotransmitters dopamine en norepinefrine. Volgens diverse onderzoeken hebben kinderen met ADHD een lager ferritinegehalte dan gezonde kinderen en kunnen daarom gebaat zijn bij extra ijzer. Er is één goed uitgevoerd Frans onderzoek bekend uit 2008 waar 23 kinderen met ADHD aan meededen. Zij hadden bij aanvang allen een ijzertekort en waren rond de 6 jaar oud. Tweederde kreeg 80 mg ijzer per dag en de andere kinderen een placebo. Na 12 weken waren de kinderen die de ijzertabletten gekregen hadden er duidelijk op vooruit gegaan. De ADHD rating scale was gedaald van 35 naar 24 punten terwijl deze niet was gedaald in de placebogroep. Vooral de concentratieproblemen waren verbeterd.
Er is een groter onderzoek nodig om te kunnen stellen dat er sprake is van niveau 1 bewijs van effectiviteit maar er is voldoende reden om uw kind met ADHD- of concentratieproblemen te laten testen op het ijzergehalte en dit eventueel aan te vullen.
Ginkgo Biloba
Ginkgo Biloba kan de doorbloeding in de hersenen verbeteren. Vanwege deze potentieel gunstige eigenschap voor ADHD kinderen is het in Iran gebruikt in een vergelijkend onderzoek. Hieraan deden 50 jongens en meisjes met ADHD mee. De helft kreeg 20 mg -30 mg methylfenidaat (Ritalin) per dag, afhankelijk van het lichaamsgewicht en de andere helft kreeg 80 mg of 120 mg Ginkgo Biloba Extract. De kinderen tot 30 kg kregen de lagere dosering en de andere kinderen de hogere dosering. Na 6 weken bleek dat de kinderen die de methylfenidaat gekregen hadden sterker verbeterd waren dan de andere kinderen. De ADHD rating scale was met 16 punten gedaald in de methylfenidaatgroep en met 6,5 punten in de Ginkgo Bilobagroep. De laatsgenoemde daling kan van belang zijn maar aanvullend onderzoek is wenselijk. Het kan ook een placebo-effect zijn.
Sint Janskruid
Een goed uitgevoerd dubbelblind onderzoek waar 54 kinderen aan mee hebben gedaan liet geen effect zien van Sint Janskruidextract op de symptomen van ADHD
Pycnogenol
Mogelijk heeft het pijnboombastextract Pycnogenol wel een zekere werkzaamheid bij ADHD. Aan het placebogecontroleerde onderzoek die dit aantoonde deden 61 kinderen met ADHD mee. Bij de jongens (50) had de Pycnogenol (circa 1 mg per kg lichaamsgewicht per dag) een duidelijke verbetering van de symptomen tot gevolg, met name van de concentratieproblemen. Bij de 11 meisjes die meegedaan hadden kon geen duidelijke verbetering worden vastgesteld.
1) Oxford CEBM Levels of Evidence. Niveau 1 is het hoogste niveau van bewijs voor de effectiviteit van een behandeling.
Nutritional Supplements for the Treatment of Attention-Deficit Hyperactivity Disorder
Dr. Michael H. Bloch, MD, MS en Ms. Jilian Mulqueen, BA Child Adolesc Psychiatr Clin N Am. 2014 Oct;23(4):883-97.
Improvement of neurobehavioral disorders in children supplemented with magnesium-vitamin B6 M Mousain-Bosc c.s. Magnesoium research 2006
Effects of iron supplementation on attention deficit hyperactivity disorder in children Konofal E, c.s. Pediatr Neurol. 2008 Jan;38(1):20-6.
Treatment of ADHD with French maritime pine bark extract, Pycnogenol. Trebatická J, c.s., Eur Child Adolesc Psychiatry. 2006 Sep;15(6):329-35.
Gerelateerd: Voedingsstoffen bij ADHD
Delen.
1 pingback