Onlangs is voor het eerst een goed gecontroleerd klinisch onderzoek uitgevoerd met extra vitamine D bij kinderen met autisme en de gerelateerde stoornissen Asperger en PDD-NOS.

Er werden 109 kinderen van tussen de drie en tien jaar geselecteerd voor dit Egyptisch onderzoek. Zij kregen per dag 300 IE vitamine D3 per kg lichaamsgewicht met een maximum van 5000 IE per dag of placebocapsules. Vooraf en na 4 maanden werden de kinderen beoordeeld aan de hand van de standaardtesten de Aberrant Behavior Checklist (zie Nederlandse vragenlijst), de Childhood Autism Rating Scale en de Social Responsiveness Scale.

tabelautisme-vitamined

Zoals uit bovenstaande tabel blijkt traden er aanmerkelijke verbeteringen op in het gedrag van de kinderen die de vitamine D gekregen hadden. Veel kinderen werden rustiger en socialer. Opmerkelijk is dat veel meer kinderen waren aangemeld om mee te doen aan het onderzoek. Kinderen met een vitamine D tekort – gehalte < 50 nmol/L- kregen o.a. om ethische redenen allemaal extra vitamine D en werden verder niet meegenomen in de cijfers. Het gemiddelde gehalte van de kinderen die wel meetelden en in de vitamine D groep waren ingedeeld steeg van circa 65 nmol/L naar 115 nmol/L. Het lijkt er dus op dat  kinderen in het autismespectrum veel vitamine D nodig hebben.

De manier waarop vitamine D van belang is bij autisme is onlangs verhelderd door de bekende wetenschappers Rhonda Patrick en Bruce Ames.  Calcitriol, het vitamine D hormoon, activeert het gen tryptophan hydroxylase 2 dat de neurotransmitter serotonine in de hersenen produceert met behulp van het aminozuur tryptofaan.  Ook is calcitriol nodig voor een gen dat een overproductie van serotonine in de rest van het lichaam onderdukt. Bij autisme is er volgens hun publicatie een te lage serotonineconcentratie in de hersenen en een te hoge in het bloed. Aangezien serotonine van groot belang is voor sociaal gedrag is dit een waarschijnlijke verklaring voor het gunstige effect van extra vitamine D in het Egyptische onderzoek.

Vitamine D tijdens de zwangerschap

Eerder zijn er verbanden gelegd tussen vitamine D en autisme. Zo zijn er relatief veel kinderen van Somalische immigranten in Zweden autistisch. De zon in Zweden is voor mensen sowieso het grootste deel van het jaar niet krachtig genoeg en vormt met betrekking tot een gezonde vitamine D status voor Afrikanen met een donkere huid een extra probleem.
Ook een recent Nederlands epidemiologisch onderzoek liet een duidelijk verband zien tussen een laag vitamine D gehalte van de aanstaande moeder en  een verhoogde kans op autisme spectrum stoornissen van het kind op zesjarige leeftijd.  Ook in studies uit andere landen worden vaak verbanden met vitamine D gemeld maar lang niet altijd. Het vitamine D gehalte is niet de enige factor die bijdraagt aan het ontstaan van autisme.

Eén keer is onderzocht of extra vitamine D tijdens de zwangerschap zou kunnen voorkomen dat een kind autistisch wordt. Aan zwangere vrouwen die eerder een autistisch kind hadden gekregen werd vanaf het tweede trimester 5000 IE vitamine D per dag gegeven, 7000 IE tijdens de borstvoeding en daarna 1000 IE per dag aan de kinderen zelf.  Het bleek dat er bij  5% van de kinderen sprake was van autisme. Gemiddeld treedt autisme op bij ongeveer 20% van de kinderen als er sprake is van autisme bij het voorgaande kind van de ouders. Vanwege het kleine aantal deelnemers zou dit een toevallige uitkomst kunnen zijn. Meer onderzoek is daarom nodig.

Edit 22 mei 2019: Het Egyptische onderzoek met de kinderen is ingetrokken door de hoofdredactie van het wetenschappelijke tijdschrift.

(Na een reeks mededelingen van lezers die bezorgdheid uitten over het artikel vroegen de redacteuren van het tijdschrift de auteurs om de onbewerkte gegevens van de proef. Als reactie vertelden de auteurs de redactie dat; (i) de elektronische database verloren was gegaan na een computerstoring (ransomware computercrminaliteit) en (ii) dat zij slechts 95 van de 120 papieren deelnemersbladen konden verzenden omdat een website was gesloten en niet langer bereikbaar was. Het aanzienlijke gegevensverlies op zichzelf leverde een ernstige moeilijkheid op bij het verifiëren van de juistheid van de gegevens die in het document worden gepresenteerd. De JCPP analyseerde vervolgens de gegevens van de 95 cases zelf. Een aantal significante discrepanties ontstonden tussen de her-analyse en de bevindingen die in het artikel worden vermeld, zowel in termen van gemiddelden als standaarddeviaties van belangrijke uitkomstvariabelen in de proef. Het betrof zeer substantiële verschillen waarvan we oordeelden dat het zeer onwaarschijnlijk is dat ze zijn ontstaan ??als gevolg van variaties in de samenstelling van de originele en opnieuw geanalyseerde monsters. We ontdekten ook eerder niet-geïdentificeerde / gerapporteerde problemen met ontbrekende gegevens en onregelmatigheden bij de registratie van wijzigingen in het behandelregime en de identificatiegegevens van het onderwerp. Als gevolg van deze problemen hebben de redacteuren niet langer vertrouwen in de bevindingen gerapporteerd in het originele artikel. Op basis van al deze zaken gecombineerd met de gepubliceerde richtlijnen van de Committee on Publishing Ethics (COPE) en Wiley’s ‘Best Practice Guidelines on Publishing Ethics’, hebben we besloten dat de enige actie die voor ons beschikbaar is, het intrekken van de paper is. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31087556)

Randomized controlled trial of vitamin D supplementation in children with autism spectrum disorder. Khaled Saad, c.s. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 2016;

Vitamin D and Autism Spectrum Disorder: A Literature Review
Hajar Mazahery Nutrients, c.s. . 2016 Apr; 8(4): 236.

Vitamin D hormone regulates serotonin synthesis. Part 1: relevance for autism
Rhonda P. Patrick en Bruce N. Ames The FASEB Journal
vol. 28 no. 6 2398-2413 juni 2014

Gestational vitamin D deficiency and autism-related traits: the Generation R Study, A A E Vinkhuyzen c.s. Molecular Psychiatry advance online publication 29 November 2016;

Gerelateerd: Anders denken, anders doen

Acetylcysteïne bij autisme

Foliumzuur en autisme, niet te veel van het goede

Delen.