Melatonine, het hormoon dat vooral ‘s-nachts wordt aangemaakt en ook in kleine hoeveelheden in de voeding aanwezig is, blijkt van belang te zijn voor de lichaamssamenstelling en de botdichtheid.
Als voedingssupplement of medicatie wordt melatonine doorgaans gebruikt als slaapmiddel. Het is als zodanig redelijk effectief en heeft vooral in lage doseringen geen of nagenoeg geen nadelige bijwerkingen. Het is een lichaamseigen stof waarvan de aanmaak verstoord kan zijn. In Denemarken voerde men een één jaar durend onderzoek uit waar 81 vrouwen van 55 jaar en ouder aan meededen. Al deze vrouwen hadden in meer of mindere mate last van botontkalking waarvoor iedereen extra vitamine D en calcium kreeg (800 IE vitamine D en 800 mg calcium). Omdat uit dierproeven was gebleken dat melatonine bij muizen de botdichtheid verbeterde startte men dit dubbelblind onderzoek om te kijken of dit bij mensen ook het geval is. Tegelijkertijd onderzocht men het effect op de lichaamsamenstelling, de spierkracht en op de slaapkwaliteit. Hiervan deed men verslag in verschillende recente publicaties.
De vrouwen werden in drie groepen verdeeld: een placebogroep, een groep die 1 mg melatonine per dag kreeg en een groep die 3 mg per dag kreeg. De tabletten werden voor het slapen gaan ingenomen.
Botdichtheid
In vergelijking met de placebogroep verbeterde de botdichtheid van de dijbeenhals van de heup met 0,5% in de groep die 1 mg melatonine had gekregen en met 2,3% in de groep die 3 mg melatonine had gekregen. Een heupfractuur vindt meestal plaats op die plek.
In absolute zin verbeterde alleen in de hooggedoseerde groep de botdichtheid van de dijbeenhals. In vergelijkbare onderzoeken met supplementen als vitamine D en vitamine K2 ziet men doorgaans alleen een vermindering van de afname van de botdichtheid.
In de hooggedoseerde groep verbeterde melatonine ook de botdichtheid van de ruggengraat. Melatonine verminderde de uitscheiding van calcium in de urine.
Lichaamssamenstelling
De vrouwen die de extra melatonine gekregen hadden waren na een jaar een aantal kilo’s vetweefsel kwijt en hadden er spierweefsel en een kleine hoeveelheid botweefsel bij gekregen. Men had ook metingen gedaan van diverse hormonen zoals insuline. Het enige verschil dat men had gevonden was het gehalte adiponectine. Dit was gestegen in de melatoninegroep. Adiponectine is een eiwit dat door gezonde vetcellen wordt afgescheiden. Het remt de eetlust en verbetert de werking van insuline waardoor spierweefsel meer energie kan opnemen.
Slaap en spierkracht
Er werd geen verschil gemeten m.b.t. spierkracht en slaapkwaliteit tussen de placebo- en melatoninegroep. Aangetekend moet worden dat de meeste mensen geen slaapproblemen hadden. Als alleen het kleine aantal mensen met slaapproblemen in beschouwing werd genomen dan leek melatonine hier wel een positieve invloed op uit te oefenen. Het aantal mensen met slaapproblemen was echter zo klein dat hier geen conclusies uit konden worden getrokken.
Reduced fat mass and increased lean mass in response to 1 year of melatonin treatment in postmenopausal women: A randomized placebo-controlled trial.
Amstrup AK. Clin Endocrinol (Oxf). 2015 Sep 9.
The effect of melatonin treatment on postural stability, muscle strength, and quality of life and sleep in postmenopausal women: a randomized controlled trial
Anne Kristine Amstrup, c.s. Nutr J. 2015; 14: 102. Published online 2015 Sep 30.
Melatonin improves bone mineral density at the femoral neck in postmenopausal women with osteopenia: a randomized controlled trial.
Amstrup AK, c.s. J Pineal Res. 2015 Sep;59(2):221-9.
Gerelateerd: Te veel calcium slecht voor de botdichtheid?
Melk, sterfte en heupfracturen
Vitamine C voorkomt mogelijk botbreuken
Vitamine K2 tegen botontkalking
Gaan uw botjes in rook op?
Het gevaar van ontstoken vetcellen
Delen.
marlies rademakers
dit is wel heel toevallig. Ik ben 2 weken geleden begonnen met melatonine, 2 mg. Ik slaap er lekker op maar werd ;s nachts wakker van de pijn in de heupen!!!!! Ben er mee gestopt en de pijn is weg, wat wil dit nu zeggen?
Adriaan Pruyssers
Geen idee maar misschien dient u de dosering te verlagen. Bij slaapstoornissen helpt vaak 0,3 mg al. Het stimuleert dan ook de lichaamseigen aanmaak van melatonine.