Vroeger werden ze pestilentieën genoemd, tegenwoordig heten ze epidemie en pandemie. Begrippen als zwarte dood of pest kennen we uit de geschiedenisboeken, aids, cholera, malaria, mazelen en tuberculose zijn woorden die ons via de dagelijkse media bereiken. Het aantal mensen dat overlijdt aan aids en malaria is nog steeds hoog, maar niet omdat we niet weten hoe we die ziekten moeten aanpakken. De hoge sterfte is eerder te wijten aan inkomensongelijkheid en de buitensporige kosten van levensreddende medicijnen voor de bevolking in ontwikkelingslanden. Maar de mensheid wordt helaas door nog twee epidemieën geplaagd die uiterst dodelijk zijn en die allebei menselijke oorzaken hebben: tabak en geneesmiddelen. In de Verenigde Staten en Europa zijn geneesmiddelen na hartziekten en kanker de derde doodsoorzaak. Who says ? De Deense hoogleraar prof. dr. Peter Gøtzsche, bioloog, chemicus en arts-internist. Van 1975 tot 1983 werkte hij in de farmaceutische industrie, waar hij zich bezighield met klinische onderzoeken en regelgeving. Hij is tevens medeoprichter van de beroemde Cochrane Collaboration. Een man met gezag die zijn uitspraken op feiten baseert en niet over één nacht ijs gaat. Over zijn bevindingen schreef hij een boek dat in de medische wereld veel stof deed opwaaien, Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad, achter de schermen van de farmaceutische industrie. Uitgeverij Lemniscaat verzorgde dit jaar de Nederlandse vertaling.
Nieuwe wijn in oude zakken ?
De problematiek die Gøtzsche aansnijdt is niet nieuw. Onderzoekers als Ben Goldacre, John Virapen, Jerome Kassirer, Maria Angell en Richard Smith gingen hem daarin voor. Ook in Nederland hebben “klokkenluiders” als onderzoeksjournalist Joop Bouma ( “Slikken, hoe ziek is de farmaceutische industrie ?”) en Hans van der Linden – de lastigste huisarts van Nederland – de vinger op de zere plek gelegd. Maar tot nu toe heeft nog niemand het probleem zo onweerlegbaar, systematisch en nietsontziend op tafel gelegd als Peter Gøtzsche. Is de mening van Bert Keizer, arts en filosoof. Wat is de boodschap van prof. Gøtzsche ? Deze: de grote farmaceuten verdoezelen onderzoeksresultaten, verzwijgen bijwerkingen, kopen artsen om, infiltreren nascholingen, corrumperen patiëntenorganisaties, verzinnen niet bestaande ziekten, plaatsen leugenachtige advertenties en bedriegen redacties van wetenschappelijke tijdschriften via ghostwriters. Ze verdienen miljarden met hun dubieuze pillen door te liegen over de kosten van ontwikkeling en productie. Zijn deze aantijgingen onjuist en te boud? Betreft het hier een ongerechtvaardigde en veel te scherpe aanval op de farmaceutische industrie ? Ik moet toegeven dat die gedachten direct bij mij opkwamen. Maar bij het lezen van zijn boek dat bol staat van de – ook door andere onderzoekers bewezen – verifieerbare feiten, heb ik mijn mening moeten bijstellen.
- Na drie jaar procederen tegen de tot dan sterk onder invloed van de industrie staande Europese medicijnenautoriteit EMU kreeg Gøtzsche , samen met PhD student Anders Jørgensen, van de rechter gedaan dat alle ongepubliceerde onderzoeken naar medicijnen openbaar gemaakt moeten worden. Dit is immers overduidelijk in het algemeen belang. Uit deze nieuwe gegevens blijkt dat de gepubliceerde onderzoeken een veel rooskleuriger beeld geven dan de tot dusver geheime onderzoeken Ook blijkt dat bij de producent al heel veel bekend is over nadelige bijwerkingen.
- Het meeste onderzoeksgeld wordt niet besteed aan nieuwe middelen ter genezing van ziektes waar nog geen goede remedie voor is maar naar middelen die succesvolle medicamenten van concurrenten imiteren. Deze worden dan, doorgaans ten onrechte , als beter dan de bestaande middelen afgeschilderd.
- Van diverse statines is niet aangetoond dat deze een positieve (of negatieve) invloed hebben op hart en bloedvaten of op het sterfterisico.
- Pfizer, ‘s-werelds grootste farmaceut is diverse malen veroordeeld in de VS voor georganiseerde samenzwering en corruptie en heeft boetes van honderden miljoenen dollars moeten betalen die echter niet opwegen tegen de miljardenwinsten.
- Vioxx heeft vermoedelijk ongeveer 120 000 levens gekost alvorens het in 2004 van de markt gehaald werd. Het had nooit mogen worden toegelaten omdat de data over het sterfterisico al voorhanden waren voor toelating. Het gerenommeerde tijdschrift New England Journal of Medicine had in 2000 foutieve cijfers in een artikel toegelaten die, nadat een klokkenluider hen hierop attendeerde men weigerde te corrigeren.
Het boek staat vol met dergelijke feiten die allemaal goed worden onderbouwd.
Gevraagd: revolutie
Voor alle duidelijkheid: Peter Gøtzsche is niet tegen het juiste gebruik van medicijnen. Hij erkent dat een aantal geneesmiddelen ons wel degelijk veel goeds heeft gebracht. Hij zegt dan ook: “Mijn boek gaat niet over de ontegenzeggelijke voordelen van geneesmiddelen, die blijken uit de grote successen bij de behandeling van infecties, hartziekten, bepaalde vormen van kanker en hormoondeficiënties als diabetes type 1” Het gaat Gøtzsche om het systeem, namelijk de wijze van ontdekken, produceren, marketen en reguleren van geneesmiddelen. Dat heeft gefaald zegt hij. In het grootste deel van zijn boek beargumenteert Gøtzsche zijn stelling dat de farmaceutische industrie de wetenschap systematisch heeft gecorrumpeerd om de voordelen van geneesmiddelen te benadrukken en hun schadelijkheid te bagatelliseren. Gøtzsche is een epidemioloog die cijfermatig heel sterk is en die een passie heeft voor details. Als zodanig is hij wereldwijd een toonaangevende criticus van klinisch onderzoek. Ook laat hij zien dat de bedrijfstak zich schuldig heeft gemaakt aan de omkoping van artsen, academici, tijdschriften, organisaties van gezondheidszorgwerkers, patiëntenorganisaties, universitaire faculteiten, journalisten, toezichthouders en politici. Hij noemt dat ronduit georganiseerde misdaad. Maar Gøtzsche komt ook met suggesties ter verbetering van de huidige status quo: geneesmiddelenonderzoek moet worden uitgevoerd door de publieke sector, alle onderzoekresultaten moeten openbaar zijn, belangenverstrengeling van toezichthouders moet ophouden en marketing moet beperkt worden. Volgens hem is er op dit terrein dus een revolutie nodig. Steeds meer mensen laten zich kritisch uit over de farmaceutische industrie. Ook wordt de kritiek steeds heftiger en beter met feiten onderbouwd. Door de branche te vergelijken met de georganiseerde misdaad gaat Gøtzsche echter verder dan alle andere critici. Drummond Rennie, waarnemend redacteur van het toonaangevende Journal of the American Medical Association (JAMA) zegt over het boek: “Ik hoop dat u dit boek uitleest en dan uw eigen conclusies trekt. Wat mijn conclusies zijn ? Als Gøtzsche zich boos maakt over het gedrag van de academische wereld en het bedrijfsleven, is dat op feiten gebaseerd en volledig gerechtvaardigd. We hebben nog veel meer van dit soort verontwaardiging nodig”. Een schokkend maar interessant boek !
<em>Dodelijke Medicijnen en Georganiseerde Misdaad- Achter de schermen van de farmaceutische industrie- Peter Gøtzsche. Lemniscaat, 2015
Gerelateerd: Wat nou alternatief ?
Delen.
1 pingback