De vorm van vitamine B3 – nicotinezuur, ook bekend onder de naam niacine – die in hoge dosering een gunstig effect heeft op de vetzuurgehaltes in het bloed blijkt in combinatie met simvastatine meer na- dan voordelen te hebben.
Voor veel cardiologen kan het ldl-cholesterolgehalte van hun patiënten niet laag genoeg zijn. Ook zien zij graag een laag triglyceridegehalte en een hoog hdl-cholesterolgehalte. Van nicotinezuur – niet te verwarren met de andere vorm van vitamine B3 nicotinamide – is reeds 50 jaar bekend dat deze bijzonder effectief is in het verbeteren van al deze gehaltes.
Bijzonder populair is deze vitamine hiervoor in Nederland nooit geweest. In de hoge doses die gebruikt worden veroorzaakt vitamine B3 nogal eens leverklachten en de huidtinteling die deze vitamine veroorzaakt, flush genoemd, wordt niet door iedereen als prettig ervaren. Ook kunnen hoge doses bijdragen aan het ontstaan van maagzweren. Er is echter een medicament ontwikkeld, laropiprant, dat deze bijwerkingen grotendeels voorkomt.
Onlangs zijn de resultaten bekend gemaakt van een grootschalig onderzoek onder hartpatiënten. Aan het onderzoek deden meer dan 25 000 mensen met bloedvataandoeningen mee bij wie tevoren was vastgesteld dat ze geen acute bijwerkingen vertoonden bij de medicatie. De helft kreeg naast simvastatine 2 gram nicotinezuur per dag samen met 40 mg laropiprant. De andere helft kreeg naast de simvastatine placebo’s. Na een kleine vier jaar bleek dat de niacine een gunstige invloed had op de lipidegehaltes. Zowel het ldl-C was lager als het hdl-C hoger in de nicotinezuurgroep. Dit vertaalde zich echter niet in gunstiger cijfers waar het om gaat: er was geen verschil in het aantal hartaanvallen en beroertes tussen de twee groepen. Het sterftecijfer was 9% hoger in de groep die de nicotinezuur had gekregen. Dit verschil was niet statistisch significant. Dit betekent dat er een redelijke kans op toeval bestaat maar het is desalnietemin een ongunstig cijfer. Belangrijk was het grote aantal ongewenste bijwerkingen. De niacine + laropiprant vergroottte de kans op diabetes. Ook kwamen maag- en darmbezwaren, spierpijn, bloedingen en infecties vaker voor in deze groep dan in de placebogroep.
De vraag is in hoeverre deze teleurstellende resultaten te wijten zijn aan laropiprant, dat overigens niet in Nederland verkrijgbaar is. Wetenschappers hadden voor aanvang gewaarschuwd dat laropiprant een nadelig effect zou kunnen hebben bij mensen die geen antistollingsmiddel krijgen zoals Ascal. Ik heb de indruk dat de positieve effecten van de hoge doses nicotinezuur hierdoor mogelijk zijn verminderd maar heb niet de indruk dat de meeste nadelige bijwerkingen daardoor veroorzaakt werden. In eerdere studies worden ook veel bijwerkingen gemeld. Momenteel lijkt niacine geen veilig middel om hoge cholesterolgehaltes te verlagen of lage hdl gehaltes te verhogen al dan niet in combinatie met andere medicijnen. Zeker niet een vitamine om in doses boven 500 mg per dag op eigen gelegenheid te gebruiken. In lagere doses heeft nicotinezuur overigens nauwelijks een positief effect op de cholesterolgehaltes.
Efficacy and safety of extended-release niacin/laropiprant in patients with type 2 diabetes mellitus MacLean, A., McKenney, J.M., Scott, R., (…), 2011 British Journal of Cardiology 18 (1), pp. 37-45
Effects of Extended-Release Niacin with Laropiprant in High-Risk Patients. N Engl J Med 2014; 371:203-212July 17, 2014
University of Pennsylvania School of Medicine. “Study cautions use of drugs to block ‘niacin flush’.” ScienceDaily. ScienceDaily, 9 April 2012.
Delen.
Rineke verjaal
Dan is zeker het gebruik van de dagelijkse two per day tablets niet aan te raden? Mijn man en ik gebruiken dus beiden simvastatine tabl. Mijn man 40mgr, enik 20 mgr.
Graag uw antwoord en wat de mogelijk heden verder zijn om toch vit.tabl.te slikken.
B.v.dank, Rineke Verjaal.
Adriaan Pruyssers
Hoe hoger de dosering vitamine B3 hoe groter de kans op bijwerkingen natuurlijk. In dit onderzoek is 2 gram per dag gebruikt. (2000 mg). Ook zonder gebruik van statines komen deze bijwerkingen voor maar zoals in de tekst staat vanaf 500 mg per dag en tot 1500 mg per dag waarschijnlijk nog relatief zelden. In multivitamines zitten veel lagere doseringen B3 en bovendien nicotinamide (niacinamide), niet nicotinezuur (niacine)