Vitamine C voor de bloedvaten – meta-analyse

vitcEén van de eerste verschijnselen van cardiovasculaire aandoeningen – met name atherosclerose (aderverkalking) is een verstoring van de vaatverwijding die dient op te treden bij grotere bloedtoevoer. Dit gaat gepaard met kleine ontstekingsreacties. Dit wordt endotheeldysfunctie (gestoorde vaatcelafhankelijke vaatverwijding) genoemd. Een tijdelijke endotheeldysfunctie wordt ook bij gezonde, jonge mensen gemeten enkele uren na het nuttigen van een vetrijke maaltijd en verergert bij mensen met hart- en vaatziektes na een dergelijke maaltijd. In diverse onderzoeken is aangetoond dat als samen met zo’n maaltijd extra vitamine C wordt ingenomen deze tijdelijke verslechtering, die schade kan toebrengen aan de bloedvaten, niet of in veel mindere mate optreedt.

In één van deze onderzoeken werden 124 mensen met coronaire hartziekten of met een verhoogd risico hierop, in twee groepen verdeeld. De ene groep kreeg na een 800 kcal maaltijd dat 50 gram vet bevatte 2 gram vitamine C. De andere groep nuttigde alleen de maaltijd. Voor de maaltijd en na 4 uur werd de doorbloeding gemeten d.m.v. ultrasound. Deze was vooraf minder goed bij de mensen met hart- en vaatziektes dan bij degenen met alleen een verhoogd risico. Bij de tweede meting was de vaatwerking verslechterd bij alle proefpersonen die geen vitamine C hadden gekregen en ongewijzigd gebleven in de vitamine C groep.
In een ander, dubbelblind, onderzoek bleek dat 2 gram vitamine C ook bij gezonde volwassenen de stijfheid van de bloedvaten vermindert (hier met gemiddeld 9,7%). In dit onderzoek mat men ook een vermindering van de samenklontering van bloedplaatjes. De onderzoekers menen dat dit positieve effect optreedt doordat de antioxidant vitamine C de beschikbaarheid van NO (stikstofoxide) vergroot.
In twee vier weken durende onderzoeken met 2 gram vitamine C per dag onder mensen met diabetes bleek dat bij diabetici die leden aan cardiovasculaire aandoeningen er een aanzienlijk gunstig effect op de endotheelfunctie en op ontstekingsfactoren optrad. Men mat geen noemenswaardig effect bij diabetici zonder hart- en vaatziektes. In een ander kortdurend onderzoek werd twaalf uur na inname geen effect meer gezien. Hoge vitamine C gehaltes blijven namelijk maar kort in het bloed.

Niet alle onderzoeken en alle subgroepen in de diverse onderzoeken hebben dus positieve effecten laten zien.  Volgens sommige deskundigen, zoals Prof. Steve Hickey, is het tijdstip van inname  en de dosering  van belang. Hij is er voorstander van de zogenaamde dynamic flow methode waarbij meerdere keren per dag een hoge dosis vitamine C ingenomen dient te worden.

Wetenschappers van de universiteit van Newcastle hebben deze kwestie op een systematische manier trachten te onderzoek. Zij verzamelden alle onderzoeken waarbij alleen vitamine C werd gegeven om het effect op de endotheelfunctie te beoordelen. Men nam 44 gerandomiseerde klinische onderzoeken op in de meta-analyse. De duur van de onderzoeken varieerde van 1 dag tot 2 jaar. Ook was er een grote variatie in dagdosering vitamine C en wat betreft de kenmerken van de proefpersonen. De onderzoekers konden daardoor de gegevens op allerlei wijze statistisch analyseren. Men kwam tot de volgende conclusies:

Vitamine C suppletie verbeterde de werking van de bloedvaten – de endotheelfunctie – significant in patiënten met diabetes, atherosclerose en hartfalen. Er werd geen effect van vitamine C gezien op de endotheelfunctie  van gezonde vrijwilligers, rokers en mensen met hoge bloeddruk.  Het effect was dosis afhankelijk waarbij doseringen groter dan 500 mg vitamine C per dag effectief waren. Deze resultaten ondersteunen het idee dat vitamine C nuttig kan zijn voor de secundaire (bij mensen die al klachten hebben) preventie van cardiovasculaire aandoeningen.  Toekomstige onderzoeken zouden zich dienen te richten op niet- rokende mensen met diabetes, atherosclerose of hartfalen.

Het is onduidelijk waarom rokers in deze onderzoeken geen baat hadden bij vitamine C . Mogelijk zijn hogere doses bij hen nodig. De onderzoekers zijn op de hoogte van het feit dat vitamine C bloeddrukverlagend werkt ( zie artikel) maar denken dat dit niet komt door een direct effect op de endotheelfunctie maar door andere functies van vitamine C.

Epidemiologisch onderzoek laat steeds een verband zien tussen vitamine C suppletie en minder cardiovasculaire aandoeningen.  Zo bleek uit een meta-analyse van 7 studies dat extra vitamine C van ten minste 700 mg per dag 25 % bescherming zou moeten bieden. Uit twee grote gerandomiseerde klinische onderzoeken – die in beginsel een grotere bewijskracht hebben – is echter per saldo geen effect gebleken. In deze onderzoeken werden lagere doses gegeven – 500 mg vitamine C per dag in de ene en 500 mg om de andere dag in de andere studie. Of alleen de lagere doseringen deze tegenvallende resultaten verklaren is zeer de vraag. De laatste jaren vind onderzoek plaats over genetische variatie in het vitamine C metabolisme. Eerder schreef ik een artikel over verschillen in haptoglobinetype en de gevolgen daarvan op de behoefte aan vitamine E en C , die in dit geval tegengesteld zijn. Ook zijn er nog andere genetische variaties ontdekt waaruit blijkt dat sommige mensen veel meer vitamine C nodig hebben dan anderen. Daarom acht ik het belangrijk dat mensen die hoge doses vitamine C gedurende langere tijd gaan gebruiken de gevolgen daarvan zo goed mogelijk trachten te meten. Het is mogelijk dat extra vitamine C in een dosering van 1000 mg of 2000 mg per dag voor sommigen een positief en voor anderen een negatief effect heeft.

Effect of vitamin C on endothelial function in health and disease: A systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials. Ashor, A.W., Lara, J., Mathers, J.C., Siervo, M. 2014 Atherosclerosis 235 (1), pp. 9-20
Vitamin C Affects Thrombosis/ Fibrinolysis System and Reactive Hyperemia in Patients With Type 2 Diabetes and Coronary Artery Disease Dimitris Tousoulis, MDD c.s.Diabetes Care 26:2749-2753, 2003
Oral vitamin C reduces arterial stiffness and platelet aggregation in humans. Wilkinson IB J Cardiovasc Pharmacol. 1999 Nov;34(5):690-3.

Vitamins E and C in the prevention of cardiovascular disease in men: the Physicians’ Health Study II randomized controlled trial. Sesso HD, c.s. JAMA. 2008 Nov 12;300(18):2123-33. doi: 10.1001/jama.2008.600. Epub 2008 Nov 9.

A Randomized Factorial Trial of Vitamins C, E, and Beta-Carotene in the Secondary Prevention of Cardiovascular Events in Women
Results from the Women’s Antioxidant Cardiovascular Study (WACS)
Nancy R. Cook, c.s Arch Intern Med. Aug 13, 2007; 167(15): 1610–1618.

Gerelateerd: Antioxidant-supplementen goed voor bloedvaten en suikermetabolisme
Lycopeen voor de bloedvaten
Visolie voor de bloedvaten
Geelwortel-extract voor de bloedvaten 3
Vitamine C voor de bloedvaten bij diabetes 1

Delen.

7 gedachten aan “Vitamine C voor de bloedvaten – meta-analyse”

  1. Ik heb al op verschillende websites gelezen over het effect van vitamine c op de bloedvaten. Nu is het dat mijn schoonvader arteriosclerose heeft, een zwak hart, verzwakte nieren, vaak vocht achter de longen en is diabeet. Hij slikt een arsenaal aan medicijnen waaronder de beruchte statines. Hij eet niet veel, maar wel groenten, brood, vla, banaan (wat me niet de beste voeding voor een diabeet lijkt op de groenten na). Ik probeerde mijn schoonfamilie hem naar een natuurgeneeskundige of orthomoleculair geneeskundige te laten gaan voor een consult, met name voor de vitamine c. Maar dan hebben ze het steeds over dat de nieren geen vitamine c supplementen kunnen verdragen. Ik begrijp dat u niet op individuele situaties in kunt gaan, maar kunt u wel iets zeggen in het algemeen over vitamine c en nierpatiënten? Is iedere pil/lepel poeder sowieso een overbelasting voor de nieren? Als je hiermee de arteriosclerose aan kan pakken, dan is er daarna (of gelijktijdig) vast wel iets om te nieren te laten herstellen? Ik geloof gewoon niet dat het lichaam baat heeft bij zo’n medicijnencocktail en zeker niet op lange termijn. Alvast dank.

  2. Eva, inderdaad is het voor ons onmogelijk om individueel advies te geven omdat wij de (medische) achtergronden van je schoonvader niet kennen. En daar komt bij dat wij geen artsen zijn. In het algemeen is het zo dat vitamine C goed verdragen wordt. Maar gezien de verminderde nierfunctie is een persoonlijk advies voor je schoonvader door een orthomoleculair arts toch aan te raden. Ik denk overigens dat er naast de vitamine C nog wel wat meer aan zijn problemen, zoals een zwak hart etc. te doen is. (zie mijn artikel op deze site ” A Star is Born”) Ook kan bij een orthomoleculaire aanpak de dosering van reguliere medicijnen zodanig worden aangepast dat er beter met de bijwerkingen is te leven. In een enkel geval kunnen sommige geneesmiddelen na verloop van tijd zelfs achterwege worden gelaten. Bovendien zijn bij je schoonvader zeker bijstellingen op dieetbasis aan te bevelen.
    Verwacht overigens geen wonderen van vitamine C, maar een verbetering van de situatie ligt zeker in de mogelijkheden. Voor een ortho-arts kun je terecht op http://www.mbog.nl All the best !
    Anthon

  3. Dank voor je reactie Anthon met de verwijzingen, ik ga het lezen.
    Ik hoop maar dat de familie gauw open zal staan voor een second opinion bij een orthomoleculair arts. Maar ja, iedereen heeft zijn eigen levensweg te gaan…

  4. Reguliere artsen zijn niet al te uitbundig in het promoten van vitamines. Ik ben biochemicus en geen arts, maar de rol van vitamine C in de strijdt tegen hart en vaatziektes is al tientallen jaren aangetoond. Helaas valt er voor de farmaceutische industrie niets aan te verdienen en wordt het door geen arts gepromoot.
    Bovendien zou ik naast tenminste 8 tot 10 gram vitamine C ook 1000 mg proline en 90 mcg vit. K2 aan bevelen

    In bovengenoemd geval waar er sprake is van hartzwakte is een suppletie met Q10 geïndiceerd. (300 mg per dag)

    Indien therapietrouw nageleefd wordt mag u spectaculaire verbeteringen op afzienbare termijn verwachten.

  5. Jakob, ik kan hier alleen maar ”amen” op zeggen. Zojuist lees ik dat farma-gigant Novartis een experimenteel medicijn op de markt gaat brengen om hartfalen tegen te gaan. Omdat ik zelf uit die bedrijfstak kom, rijst bij mij dan automatisch de onaardige gedachte dat dit nieuwe middel niet uitsluitend uit medelijden met de zieke mensheid is uitgevonden. Als ik dan bedenk dat L-Carnitine en D-Ribose, goedkope lichaamseigen stoffen (zie voor de laatst genoemde substantie mijn artikel ”A Star is Born”) eveneens mooie diensten bij hartfalen bewijzen, dan is het wel duidelijk waar de schoen nog altijd wringt. Het probleem is nog steeds dat in de artsenopleiding nauwelijks de rol van voeding en voedingssupplementen aan bod komen. En hoewel er op dat terrein een bescheiden paradigmaverschuiving gaande is is er voor ons als orthomoleculair voedingskundigen nog voldoende voorlichtingswerk aan de winkel !
    gr. Anthon

  6. Anthon,

    Er is inderdaad nog een lange weg te gaan om de orthomoleculaire geneeskunde op voetstuk te krijgen die het verdiend. Wel krijg ik gaandeweg de indruk dat de conventionele geneeskunde in de toekomst terrein gaat verliezen, het blijven ontkennen en negeren van de therapeutische werking van vitaminen is op lange termijn dan ook niet meer te verdedigen. Ieder arts weet vanuit zijn/haar opleiding dat bij ziektes of aandoeningen als: spina bifida/ rachitis / scheurbuik / pernicieuze anemie ect ect, dat alleen het toedienen van vitamines levensreddend zijn !

    Wetenschappelijke publicaties kunnen door de autoriteit van internet en andere media arts en patiënt hopelijk overtuigen over het nut en noodzaak van vitaminen. Daarbij opgemerkt dat ook mineralen en aminozuren hun aandacht verdienen in het medisch- geneeskundige landschap !

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.