Hoe de voedingsindustrie ons in zijn greep houdt
Voedselproducenten blijken er alles aan te doen om ons te verleiden, een plekje in onze maag te veroveren, en ons zo afhankelijk te maken, c.q. te houden van zout, suiker en vet. Het aantal mensen met zwaar overgewicht, diabetes en hartziektes is zo schrikbarend toegenomen dat men spreekt van een ware epidemie. Al jaren worden grote voedselbedrijven als Nestlé, Oreos, Kellogs, Procter & Gamble, Coca-Cola en Mars aangesproken op het ongezonde voedsel dat zij op de markt brengen. Zij weerleggen de kritiek met het argument dat de consument de keuze maakt en zij alleen maar aan de vraag voldoen.
Michael Moss
Voor Michael Moss, onderzoeksjournalist van The New York Times was dit argument wat al te simpel. Hij won de Pulitzer Prijs voor zijn artikel over besmet vlees in hamburgers. Hij schrijft sinds 2000 regelmatig voor zijn krant en in de meer literaire The New Yorker waarbij hij zijn interesse steeds meer richt op de voedselindustrie. Volgens Moss laat die industrietak geen middel onbenut om de consument aan het eten te krijgen. Hij schreef er begin dit jaar een schokkend boek over getiteld Salt, Sugar, Fat: How the Food Giants Hooked Us, en uitgeverij Carrera in Amsterdam verzorgde een uitstekende Nederlandse vertaling.
Afhankelijk of verslaving ?
Moss wilde weten van welke methoden de voedingsindustrie precies gebruik maakt om er voor te zorgen dat mensen verzot blijven op zoute, zoete en vette spijzen. Voedingssubstanties die op zich weinig kosten maar bij overmatig gebruik veel geld in het laadje brengen. Voor het schrijven van zijn boek wist Moss niet alleen de hand te leggen op vertrouwelijke documenten maar ook interviews af te nemen met insiders uit de voedingsindustrie. Tevens bezocht hij laboratoria van voedselgiganten, waar onderzoekers dagelijks bezig zijn om producten te vervaardigen die een verslavende werking hebben. Het woord “voedselverslaving” wordt daarbij angstvallig gemeden , men gebruikt in die kringen liever het eufemisme “afhankelijkheid”.
Met welke samenstelling en met welke ingrediënten kun je bereiken dat de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor het geluksgevoel bij eten het langst geprikkeld blijven, waardoor de consument van geen ophouden weet?
Als u wel eens een zak chips hebt geopend dan weet u hoe moeilijk het is te stoppen voordat alles op is. U zult nog meer verbaasd staan als u leest – in hoofdstuk 14 – op welke wijze dergelijke wetenschappers in feite medeverantwoordelijk zijn voor de wereldwijde epidemie aan obesitas en cardiovasculaire problemen.
Frisdranken
In hoofdstuk 5 leest u dat er nog meer trucs door de voedingsindustrie worden bedacht om er voor te zorgen dat de zwaarlijvige burger niet stopt met eten. Een juiste combinatie van ingrediënten zorgt er ook voor dat onze hersenen de calorieën niet herkennen, maar wel het signaal krijgen om er meer van te nuttigen. De huidige frisdranken voldoen volledig aan die beschrijving. Jeffrey Dunn, voormalig werknemer van Coca-Cola doet er uitgebreid verslag over en laat zien dat ondanks de stevige hoeveelheid calorieën die het coladrankje bevat, consumenten moeiteloos de hele dag door kunnen drinken, zonder een gevoel van verzadiging te bereiken. Hierdoor kampen mensen zowel met overgewicht als met ondervoeding. Door het drinken van deze in de reageerbuis ontwikkelde drankjes lopen mensen grote gezondheidsrisico’s, en dat geldt ook voor de suikervrije variant- zie de artikelen op deze site “Cola light verhoogt kans op hartaanval na beroerte” en “Light, gewogen en te licht bevonden”.
Geen suiker, geen vet, geen afzet
Michael Moss beschrijft in hoofdstuk 11 hoe Kraft Foods, geschrokken door de uitwerking van de enorme hoeveelheden zout, suiker en vet op het menselijk lichaam beterschap beloofde door de respectievelijke gehaltes van voornoemde substanties in hun producten te verminderen. Het resultaat was dat de verkoopcijfers daalden…
Wall Street riep het miljardenbedrijf op het matje en de poging van Kraft om zijn belangrijkste producten gezonder te maken, werd onmiddelijk teruggedraaid.
Het boek Zout Suiker Vet komt met schokkende feiten, cijfers en voorbeelden en de vergelijkingen met de tabaksindustrie is gemakkelijk gemaakt. Moss maakt duidelijk hoe de voedselindustrie gebruik maakt van een ingenieuze mix van wetenschap, marketing en opzettelijke onwetendheid om de supermarktschappen te vullen met ongezonde producten. Zijn conclusie luidt dan ook: voedingsbedrijven zijn maar voor één ding op aarde gezet: winst maken ! Het boek laat zich lezen als een spannende detective; ik kan het van harte aanbevelen !
Zout Suiker Vet– Michael Moss – 2013- www.uitgeverijcarrera.nl
Delen.
Willem van Doorn
Geef me nou eens een boodschappenlijstje waarop uitsluitend gezonde voeding staat die ik de supermarkt (of hoe dan ook ergens) kan kopen. Ik woon in Thailand, waar zeer veel mensen diabeet zijn (las erover op het Thailandblog.nl).
Dat suiker en vet (vooral gecombineerd met elkaar) en dat zout slecht is, weet ik nu wel, maar je kunt bijvoorbeeld nootjes te kust en keur kopen, alleen alle nootjes (in water- en luchtdichte zakjes, waarom dat eigenlijk?) zijn “salted”. Ik zit bijvoorbeeld ook verlegen om gezonde vetten, maar behalve vette vis, zou ik niet weten welke vetten gezond zijn (transvet in ieder geval niet). En vis bevat trouwens waarschijnlijk te veel kwik.
Het ligt echt niet aan mij als ik verkeerd eet. Aan suiker of zout, of wat ook ben ik niet verslaafd, hooguit een beetje aan (zuivelvrije) koffie (gemiddel zo’n anderhalf kopje per dag).
Je moest eens zien wat voor deploirabels ze hier bij de benzinestations verkopen. Enfin dat zal in Nedrland wel zo ongeveer hetzelfde zijn, veronderstel ik.
Dan nog een vraagje: in restaurants hier gebruiken ze om te bakken, ik vermoed koskosnootvet, een verdacht vet. Vetten zijn een groot probleem. Wie vertelt mij hoe ik slechte en goede vetten van elkaar moet onderscheiden? Volgens sommigen moet vet per se plantaardig zijn (zoals dus kokosnootvet is), volgens anderen vooral niet verzadigd (zoals kokosnootvet nu juist wel is) maar hoe dan ook alle bespiegelingen moeten uitlopen op een concreet boodschappenlijstje.
Anthon
Willem, in het zoeken naar gezond voedsel zit het ons- afhankelijk van waar je woont-inderdaad niet altijd mee. Concrete boodschappenlijstjes zijn dan ook moeilijk te verstrekken. Adriaan en ik houden er zoveel mogelijk de stelregel van de bekende Amerikaanse voedingsexpert Michael Pollan op na:” Eet alleen die dingen die uw overgrootmoeder zou herkennen als voeding”. Die filosofie sluit in elk geval een heleboel zakjes, potjes, blikjes en doosjes uit. Het ergste wat ik op dat gebied ooit gezien heb is een pakje met poeder dat verandert in boerenkool als je er water bij doet….. In Nederland adviseren wij zoveel mogelijk voedsel bij de biologische boer- en voor de stedeling- de biologische supermarkt te kopen. Dan is boerenkool ook echt boerenkool en geen reageerbuisvoedsel. De nadelen van het eten van vette vis wegen niet op tegen de voordelen. Haring, makreel, tonijn, sardines blijven toch belangrijk voedsel wegens de omega-3-vetzuren. Kijk voor gezonde vetten nog even naar mijn artikel “Cool vet- vet cool” op deze site. Voor de rest raad ik je aan de artikelen te lezen die Adriaan en ik hebben geschreven over het mediterrane voedingspatroon. Kun je in de zoekruimte alles over vinden.
All the best daar in Thailand waar vermoedelijk wegens de zon in elk geval weinig gebrek aan vitamine D3 zal bestaan.
gr. Anthon