Kleine kinderen hebben tijdens hun groeiproces naar de volwassenheid een abonnement op het woordje “waarom “. Maar dat kan opvoeders soms teveel worden en om van dat dagelijkse vragenuurtje af te komen wordt al heel lang van een zeer oud wapen gebruik gemaakt. Zeg gewoon tegen het doordrijvertje: “waarom zijn de bananen krom”. Dan bent u in principe overal van af. Ik zei “in principe” want ook beproefde wapens kunnen op het moment supreme dienst weigeren. Laatst toen een geïrriteerde ouder in wanhoop deze toverformule uitsprak met de bedoeling haar praatzieke spruit tot zwijgen te brengen, antwoordde het poëtisch aangelegde ventje: “waren ze recht van lijn dan zouden het geen bananen zijn”. Misschien was het in dit geval beter geweest bliksemsnel een banaan te pellen en gauw in de mond van het babbelaartje te stoppen. En daar zijn bananen eigenlijk ook voor, want het zijn gezonde voedingsmiddelen met veel goede eigenschappen voor zowel jonge vragenstellertjes als oude(re) zwijgers.
Nutriëntengehalte
De banaan is na rijst, maïs en tarwe het belangrijkste voedingsgewas ter wereld. Ze leveren snel energie en bevatten mineralen die een belangrijke rol spelen bij het doorgeven van prikkels in het zenuwstelsel en bij de regeling van de bloeddruk. Bananen hebben een laag natriumgehalte, maar bevatten veel kalium dat bloeddrukverlagend werkt. Calcium, koper, jodium, ijzer, fosfor en zink zijn ook aanwezig, maar veel minder. Er zitten ook vitamines in, zoals C, A en enkele B-vitamines, en dan vooral B6 dat belangrijk is voor de groei,de aanmaak van bloed en het afweersysteem bij kleine snotneusjes en volwassenen.
Bananen staan vanwege hun hoge gehalte aan zetmeel bekend als dikmakers, maar dat is overdreven. De calorie-inhoud van een banaan is ongeveer 100 kcal/100 gram en een gemiddelde banaan weegt ongeveer 100-150 gram. Dus reken maar uit. Koek bevat gemiddeld heel wat meer, namelijk 300 kcal per 100 gram.. Bovendien is het zetmeel in – vooral jonge en halfrijpe- bananen moeilijk afbreekbaar, waardoor het de maag en dunne darm passeert en praktisch onaangetast in de dikke darm terecht komt. Het is dus meer voedingsvezel dan calorie. Belangrijk overigens voor de bestrijding van darmverstopping. Bacteriën breken de voedingsvezels in de dikke darm verder af waarbij vetzuren vrijkomen die gunstig zijn bij de bestrijding van darmkanker. Een zuur milieu in de darm zorgt er ook voor dat mineralen zoals calcium en magnesium beter worden geabsorbeerd en de afbraak van eiwitten worden geremd, waardoor minder kwalijk riekende chemische verbindingen ontstaan en de ontlasting niet zo stinkt.
Gezonde darmen
Spraken we over het stoppen van kleine kindermondjes met bananen; ook het gebruik van onrijpe bananen als stopmiddel bij kinderdiarree is in sommige tropische landen populair. Rauwe bananen bevatten namelijk een flavonoïde, leucocyanide genaamd die de groei van slijmvliescellen stimuleert en zo maag en darmen beschermt tegen ondermeer maagzweren en bijwerkingen die het gevolg kunnen zijn van bepaalde medicijnen. Zoals acetylsalicylzuur (aspirine) dat veelvuldig in cardiologische kring wordt voorgeschreven als bloedverdunner bij [hart]patiënten die gevaar lopen op een terugkerend infarct of een beroerte. Bananen zijn ook interessant voor (kleine) mensen met glutenintolerantie (coeliakie). Als een banaan rijper wordt neemt het suikergehalte toe en de hoeveelheid “bulkzetmeel” af. Het suikergehalte bestaat dan grotendeels uit 65% sucrose, 20% glucose en 15 % fructose. Een rijpe banaan bevat dus veel meer calorieën dan een groen of halfrijp exemplaar. Voor sporters of mensen die dagelijks zware lichamelijke arbeid verrichten zijn rijpe bananen dus beter dan halfrijpe.
Bloeddruk en nachtrust
Dat bananen rijk zijn aan het mineraal kalium (440 mg/ 100 g) is gunstig voor het regelen van de bloeddruk. Niet iedereen is gevoelig voor zout (natriumchloride) als het om een verhoogde bloeddruk gaat – volgens sommige onderzoekers kan het zelfs bloeddrukverlagend werken – maar kalium zorgt voor de juiste balans met natrium en verlaagt daardoor de bloeddruk. In bananen zit ook een kleine hoeveelheid van het slaaphormoon melatonine, dat onze biologische waak en slaapklok regelt. Bij het stijgen van de levensjaren neemt de productie van melatonine in de epifyse af, waardoor oudere mensen soms problemen krijgen met (in)slapen. Dr. Russel Reiter een expert op slaap gebied raadt mensen daarom aan om vooral bij de avondmaaltijd melatoninerijke voedingsmiddelen te gebruiken, zoals haver, maïs, kersen, tomaten en bananen [ Reiter R.J., Robinson J.: Melatonin ,breakthrough discoveries that can help you: Bantam, august 1996 ]. Misschien is dat wel de reden dat mijn grootmoeder als avondmaaltijd een bordje havermoutpap met stukjes banaan maakte om lekker te kunnen slapen. Haver is namelijk een rijke bron van melatonine, maar ook de eiwitten in zuivelproducten zijn slaapbevorderend. Kon je als kleine jongen niet slapen, dan kreeg je een glaasje warme melk. Ja, ze wisten het, die (groot)moeders !
Minpuntjes
In zeldzame gevallen, naar schatting 1 a 2 personen op de duizend, kunnen mensen allergisch reageren op banaan. Dat is mogelijk te wijten aan de aanwezigheid van z.g. biogene aminen, waaronder tyramine. Als biogene aminen in het lichaam niet snel genoeg worden afgebroken kan dit bloeddrukverhogend werken doordat de bloedvaten samentrekken. Dan luidt het parool niet: gaan met die banaan, maar laat die banaan maar liever staan. En loop even langs de huisarts als de reactie zich wat al te sterk voordoet. Andere mensen zijn gevoelig voor specifieke eiwitten zowel voorkomen in latex, als ook in bananen. [ http://foodallergens.ifr.ac.uk/food.lasso?selected_food=5 ] In zo’n geval is er sprake van een kruisallergie, een verschijnsel dat veel voorkomt . Overigens is het bruin verkleuren van bananen geen teken dat hij rot en oneetbaar is geworden, maar een natuurlijke enzymatische werking. Voor de teelt van bananen worden helaas veel pesticiden gebruikt, reden waarom ik altijd biologische producten adviseer. Zo worden bananenplanten gedurende het gehele jaar wekelijks bespoten tegen de gevreesde schimmelziekte Black Sigatoka. Wageningen Universiteit en Researchcentrum werkt met internationale partners aan mogelijkheden om het pesticidegebruik terug te dringen. Door de beschikbare kennis van planten en ziekten [ fytopathologie ] in te zetten helpen de onderzoekers van deze onderwijs en onderzoeksinstelling om bananenproducenten duurzaam te produceren. Met alternatieven zoals biologische bestrijdingsmiddelen en waarschuwingssystemen die een plaag vroegtijdig signaleren, kan volgens hen het pesticidegebruik in tien jaar gehalveerd worden. Daarnaast wordt gewerkt aan bananenrassen die resistent zijn tegen ziekten. Maar nu heeft u nog steeds geen antwoord op de vraag waarom de bananen krom zijn. Het antwoord is dit: dat bananen krom zijn komt doordat ze groeien in trossen van wel vijftig kilo. De bananen willen naar boven groeien tegen de zwaartekracht in, maar daar zijn ze dus te zwaar voor en daarom groeien ze krom…..
Referentie:
Over zinnenprikkelende oesters en verslavende chocolade – dr. ir. Eric de Maerteleire, 2010, uitgave www.realitybites.nu
Gerelateerd:
Delen.
Eén gedachte over “Gaan met die banaan!”