Een juist gewicht; niet altijd eenvoudig!

Overgewicht is een groot probleem waar veel mensen mee worstelen. Er bestaan vele diëten die hiervoor een oplossing zouden moeten bieden. Erg in de mode zijn dieëten met een lage glycemische index. In de praktijk komt dit neer op een relatief eiwitrijk dieet met veel vezels en weinig makkelijk verteerbare koolhydraten. Zo min mogelijk toegevoegde suikers zoals sucrose (tafelsuiker) en fructose en met name de porties zetmeel – rijst, aardappelen, pasta en brood – verkleinen is dan het parool.  Ook wij zijn hier voorstander van. Dat dit voor veel mensen echter geen kant en klare oplossing is bewijst Cora de Fluiter in haar boek “Slim op uw juiste gewicht”, waarvan onlangs de vierde druk verscheen. Er kunnen diverse stofwisselingsproblemen ten grondslag liggen aan overgewicht waarbij medicatie, of een andere dieetaanpak dan de gebruikelijke, vereist is. Cora de Fluiter is geen arts of doctor maar “slechts” gewichtsconsulent. Toch is in zekere zin haar boek het meest wetenschappelijke van de populaire dieetboeken. Niet  alles wat er in staat is 100 %  bewezen  maar voor alle feiten en beweringen wordt verwezen naar één of meerdere referenties die het mogelijk maakt de betreffende wetenschappelijke literatuur te checken.  Van dit  pluspunt hebben we tijdens het lezen van het boek dan ook veelvuldig gebruik gemaakt.

Hyperinsulinemie

Een chronisch verhoogde insulinespiegel, die zowel een oorzaak als gevolg is van insulineresistentie, is volgens Cora de Fluiter het belangrijkste element van het metabool syndroom. Ze schat dat 1 miljoen Nederlanders jonger dan 60 jaar hier aan lijden. De beschikbare bloedsuiker wordt makkelijk opgeslagen als vet en moeilijker omgezet in energie. Het boek vermeldt een reeks klachten die kunnen wijzen op hyperinsulinemie zoals een toename van vet rond de taille en snel weer trek na een koolhydraatrijke maaltijd.  Als aan de hand van de symptomenlijst een vermoeden bestaat voor hyperinsulinemie dan zou een arts een HOMA-IR test kunnen laten uitvoeren. Omdat veel artsen hier niet toe genegen zijn heeft Cora de Fluiter de Graanrestrictietest ontwikkeld.
Deze graanrestrictietest is één van de minder goed bewezen aspecten van het boek. Veel mensen voelen zich veel fitter bij het overdag drastisch verminderen van de hoeveelheid koolhydraten. (’s avonds mogen wel koolhydraten gegeten worden). Op zichzelf kan dit al voldoende reden zijn om deze test uit te voeren. Of dit één op één samenvalt met hyperinsulinemie is lang niet zeker.


Behandeling
In vier fases wordt hyperinsulinemie en het daarmee gepaard gaande overgewicht behandeld. In tegenstelling tot de meeste diëten, zoals het Atkinsdieet, is de eerste fase niet de moeilijkste maar wordt het dieet en de andere aanspassingen, zoals het gebruik van supplementen, geleidelijk doorgevoerd. Bij hyperinsulinemie zijn de mineralen chroom en magnesium, visolie, alfa liponzuur en vezelsuppletie erg belangrijk.

Koolhydraatverslaving

Deze oorzaak van overgewicht is wetenschappelijk gezien het meest twijfelachtig.1  Toch is het een logische verklaring waarom sommige mensen zich niet goed aan een gezond dieet kunnen houden. Koolhydraatverlaving gaat vaak gepaard met hyperinsulinemie  maar kan er ook aan vooraf gaan. In het boek staan testen waaruit je kunt opmaken of er vermoedelijk sprake is van koolhydraatverslaving. Bij de behandeling zijn anti-depressiva (de kruiden sint-janskruid of 5-htp of medicijnen (fluoxetine) nodig omdat anders een dieet niet is vol te houden.

Trage schildklier

Bij een trage schildklier is het basale metabolisme verlaagd en neemt men snel in gewicht toe. In het boek staan testen om te zien of dit het geval is. Een belangrijke test is de Barnestest waarbij de lichaamstemperatuur bij het wakker worden wordt gemeten. Als hieruit blijkt dat er mogelijk sprake is van hypothyroïdie dan moet bloedonderzoek plaatsvinden. In het boek wordt uitgelegd dat de meest eenvoudige test die een arts kan laten uitvoeren niet altijd uitkomst biedt en dat vaak een meer uitgebreidere test veel nut heeft. Zo kan men dan vaststellen of er sprake is van de ziekte van Hashimoto (waarbij jodium – en volgens ons ook het gebruik van soja – dienen te worden gemeden) en of er sprake is van een licht vertraagde schildklierwerking waarbij doorgaans nog geen medicijnen worden gegeven. In dergelijke gevallen raadt Cora de Fluiter een bezoek aan een orthomoleculair arts aan die hiervoor vaak wel medicatie of supplementen voorschrijft.

Naast bovenstaande drie belangrijke oorzaken van overgewicht die specifieke aandacht vergen staan nog tal van andere lichamelijke oorzaken beschreven in het boek zoals hormonale stoornissen, zowel bij mannen als bij vrouwen, en tekorten aan vitamines en vetzuren. Diverse medicijnen werken overgewicht in de hand. Er zijn vaak goede alternatieven zonder deze bijwerking.

Ook staan in het boek tal van wetenswaardigheden en tips die verband houden met gewichtsvermindering zoals deze:

  • Probeer voor het ontbijt 20 -30 minuten te wandelen, joggen of fietsen. Dit stimuleert de vetverbranding want dan is het insulinegehalte het laagst.  Kortom het is niet alleen een training voor een betere conditie maar ook voor een beter metabolisme.
  • Krachttraining verhoogt het basale metabolisme.
  • Voeding met een lage glycemische index is vooral ’s morgens en ’s middags van belang.
  • Gewoon bruinbrood is geen goede bron van vezels.
  • Kokosvet is erg geschikt om in te bakken. Het bevat middellangeketen vetzuren.
  • Sinds 1970 is de hoeveelheid fructose (uit mais) in de (industrieel bewerkte) voeding vertienvoudigd. Deze fructose vermindert het verzadigingsgevoel en verhoogd de opslag van energie in lichaamsvet.

Het dieet

Cora de Fluiter adviseert de meeste mensen een mediterraan dieet te volgen. Met deze term wordt het traditionele dieet uit het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw van Kreta en Zuid-Italië aangeduid. Er bestaan diverse versies van dit dieet. Haar versie bevat relatief weinig brood en pasta en veel peulvruchten. Olijfolie  is een cruciaal onderdeel van de positieve gezondheidseffecten van dit dieet.
Het grootste deel van het recepten- en dieetgedeelte van het boek is gewijd aan een beschrijving van de voedingsmaatregelen die de mensen met hyperinsulinemie (insulineresistentie) en diabetes dienen te volgen. Dit dieet wordt in vier fases ingevoerd . Uiteindelijk bevat het dan geen maaltijden en tussendoortjes meer met een GI (glycemische index) van boven de 35. Een glycemische index van 35 is erg laag. Er wordt wel per gerecht en niet per ingrediënt gekeken naar de gemiddelde GI. Het kan een heel gepuzzel zijn als je zelf gerechten gaat samenstellen. De beste Engelstalige site over glycemische index is deze en enkele Nederlandstalige lijsten vindt u op  deze en deze internetpagina’s.

Een kritische noot

Zoals gezegd heb ik lang niet alle maar wel veel gegeven referenties naar wetenschappelijke artikelen gechecked. Over het algemeen komen de feiten en de conclusies die de schrijfster trekt  overeen met de genoemde  onderzoeken.  Hier en daar legt Cora iets te gemakkelijk  verbanden naar de Nederlandse situatie met gegevens uit landen die meer met het probleem van overgewicht kampen, zoals de VS en Engeland,  maar dit achten we  geen belangrijke misser.  Op twee punten gaat ze mogelijk wel in de fout.

  • Melk is volgens Cora de Fluiter af te raden. Het verhoogt het triglyceridegehalte en vermindert indirect, via het leptinegehalte het gevoel van verzadiging. Dit hebben we niet uit de opgegeven referenties op kunnen maken. Uit onderzoek blijkt een mogelijk verband met diabetes 1  maar niet met diabetes type 2 en daarmee is een verband met insulineresistentie ook niet waarschijnlijk.
  • Eieren worden van harte aanbevolen. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat het eten van eieren nauwelijk van invloed is op het cholesterolgehalte en de gegevens over atherosclerose zijn zo tegenstrijdig dat er geen conclusies uit kunnen worden getrokken. Echter, twee grootschalige epidemiologische onderzoeken (de Physician’s Health Study en een soortgelijk Japans onderzoek) geven een verband aan – wat niet persé een causaal verband is – tussen het eten van veel eieren (1 ei per dag of meer) en een hogere sterfte. Wat hiervan de oorzaak is blijft onduidelijk. Vaak worden verontreinigingen in eieren aangetroffen. Het ene ei is het andere niet. Anderen veronderstellen dat het mengen van eigeel met eiwit en dit verhitten schadelijke stoffen veroorzaakt waardoor specifieke eiergerechten schadelijk zouden zijn. Wij raden daarom aan maximaal drie eieren per week te eten.

 

Cora de Fluiter is er in geslaagd een bijzonder nuttig handboek te schrijven voor iedereen die worstelt met zijn gewicht en naar de echte oorzaak zoekt. De lezer zal dan in veel gevallen ontdekken dat er meer aan de hand is dan gebrek aan zelfbeheersing.

1) Koolhydraatrijk voedsel verhoogt de serotoninespiegel en kan aldus het humeur tijdelijk verbeteren. Of mensen die vanwege dit verschijnsel te veel eten aan een vorm van zelfmedicatie doen of een koolhydraatverslaving hebben dat is de vraag.

Slim op uw juiste gewicht; Cora de Fluiter. Uitgeverij Elmar

Referentiepagina’s op de website van Cora de Fluiter

Te downloaden test-vragenlijst

Gerelateerd:
Koolhydraatarm dieet en krachttraining om af te vallen
Atkins, The Zone, vetarm of mediterraan dieet?
U bent toch niet besuikerd?

Delen.

7 gedachten aan “Een juist gewicht; niet altijd eenvoudig!”

  1. Beste Adriaan,

    Ik heb de recensie met aandacht gelezen. Mijn complimenten voor de grondige “analyse” van het boek, dat ben ik niet eerder zo uitgebreid tegengekomen.
    Ik hoop dat je gezien hebt dat alle referenties die in het boek gebruikt worden online staan:
    http://www.coradefluiter.nl/lezers/lezers.2.php

    Er hoort een website bij het boek met o.a. een gratis test waarmee je kan zien of er eventueel een kans bestaat dat een lichamelijke oorzaak een rol speelt bij gewichtstoename of het niet kunnen afvallen:
    http://www.coradefluiter.nl/lezers/lezers.8.php

    Bedankt voor de uitgebreide recensie.

    Vriendelijke groeten,
    Cora

  2. Dankjewel Cora!
    Had ik dat maar geweten van de links naar de bronnen-referenties op je website. Dat had me tijd bespaard.
    Ik plaats de twee links in het artikel.

  3. Melk: Prof Willit, een van de meest vooraanstaande wetenschappers als het over voeding gaat zei: als je osteoporose wil bestrijden :”take your cow for a walk”.

    Melk is bedoelt voor kalveren. In mensen moedermelk zit voldoende groeihormoon om een baby in 1 jaar ongeveer 3 x zijn lichaamsgewicht te doen toenemen. In koeiemelk zit genoeg groeihormoon om een kalf 10x zijn gewicht te laten toenemen. Zweden en Nederlanders zijn de langste mensen gemiddeld van alle volkeren. Zowel in Zweden en Holland wordt veel melk gedronken. In beide landen ziet men een van de hoogste aantallen van osteoporose ter wereld. Daar komt bij dat groeihormoon ook gelinkt wordt aan borstkanker. Baby’s worden geboren met een enzym lactase, dat helpt moedermelk te verteren. Na het krijgen van het MELK gebit verdwijnt dit enzym bij de meeste mensen. Hele volkeren kunnen geen melk verteren daardoor. Wij noorderlingen hebben ons wel redelijk aangepast.

    Maar melk werkt ook verzurend zodat het er voor zorgt dat het interne milieu verzuurt. Het lichaam reageert hierop door kalk uit de botten te halen om het bloed weer meer basisch te maken. In veel groenten zit ook kalk. Je bevordert de opname hiervan door te veel te bewegen in de buitenlucht ( aanmaak van vit D) en te zorgen dat je vitamine D status hoog genoeg is. Desnoods in de winter of een slechte zomer via een supplement.

  4. Henriëtte, mee eens. Melk is volgens de Stichting Voedselallergie koploper als het gaat om het uitlokken van voedselallergische reacties. Los hier van staat het feit dat veel mensen het enzym lactase missen, waardoor ze melksuiker of wel lactose niet kunnen verteren. Prof. Walter Willet wijst er op dat slechts ongeveer een kwart van de volwassenen in de wereld melk volledig kan verteren. [ W.Willet in “Eet, drink en blijf slank & gezond” uitgave Kosmos 2003] Vooral veel Aziaten en Afrikanen verdragen lactose slecht. Lactose-intolerantie zou ook voorkomen bij één op de vijf autochtone Nederlanders. Bij mensen met lactose-intolerantie kan het drinken van een glas melk leiden tot onder meer misselijkheid, een opgeblazen gevoel, kramp en diarree. Bij diarree raakt de opname van voedingsstoffen ernstig verstoord. Over voedselallergieën heb ik nog het een en ander geschreven in “Glutentolerance, Zerotolerance” op deze site.
    gr. Anthon

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.