Theanine, alertheid en nervositeit

Thee bevat caffeïne – groene thee ongeveer 25mg per kop- maar desondanks kunnen de meeste mensen vlak voor ze naar bed gaan nog gerust een beker groene thee drinken. Dit heeft zelfs nog een ontspannende werking. Hiervoor verantwoordelijk is het aminozuur l-theanine dat in kleine hoeveelheden in groene en witte thee aanwezig is. Het gehalte varieert van 10mg tot 50mg per kopje. De helaas vaak duurdere, zoetere soorten groene thee bevatten het hoogste theaninegehalte.

Sinds 1964 is l-theanine in Japan verkrijgbaar als supplement of als toevoeging aan voedingsmiddelen. In de loop van de tijd zijn er een aantal onderzoeken verschenen naar o.a. de psychische effecten van theanine. Onlangs verscheen opnieuw een dergelijk onderzoek dat typerend is voor soortgelijke studies:

Een groep gezonde studenten onderging eerst een test (manifest anxiety scale) die de mate van angstigheid en nervositeit mat. Hierna werden ze in twee groepen verdeeld, zij die veel en zij die weinig last hadden van zenuwachtigheid. Hierna moesten beiden groepen herhaaldelijk een test ondergaan die de alertheid, de reactiesnelheid en de mate van concentratie mat. Tegelijkertijd werden een EEG gemaakt en de hartslag gemeten. Voor elke test moest men water drinken waar de ene keer 200mg l-theanine aan toe was gevoegd en de andere keer niet. Het bleek dat na het nuttigen van de l-theanine de hartslag lager was en het EEG meer alfa-golven aangaf in de groep die veel last had van angstigheid en nervositeit. Bij hen was de reactiesnelheid beter na inname van l-theanine. Terwijl in de groep die weinig last van had van nervositeit er nauwelijks verschil was of er wel of geen theanine in het water zat dat vooraf gedronken was. Alfa-golven worden vooral gezien op een EEG in een ontspannen, wakkere toestand.

Schizofrenie, schizoaffectieve stoornis
Er zijn maar weinig onderzoeken gepubliceerd over de werking van l-theanine bij psychische aandoeningen. Dit zal verband houden met de subtiele, milde werking van theanine en groene thee die niet te vergelijken is met sterke medicatie. Onlangs is echter een Israëlisch onderzoek verschenen naar de werking van l-theanine bij mensen met schizofrenie en schizoaffectieve stoornis.
Voor en na het acht weken durend onderzoek ondergingen de 60 deelnemers een aantal testen die het psychisch welbevinden, de mate van nervositeit en angstigheid en de ernst van de positieve en negatieve symptomen aangeven. Naast de behandeling die men al ontving kreeg de helft 400mg l-theanine per dag en de andere helft placebo’s. Het bleek dat de l-theanine een gunstige invloed had op de angstigheid en nervositeit en op de positieve symptomen van de aandoeningen d.w.z. op de realiteitsvertekening. Deze effecten waren licht tot matig. Er werd geen effect gemeten op de negatieve symptomen d.w.z. gebrek aan motivatie, emotionele vervlakking en dergelijke waren niet afgenomen.

Journal of Functional Foods
Published online ahead of print, doi: 10.1016/j.jff.2011.03.009
J Clin Psychiatry. 2011 Jan;72(1):34-42. Epub 2010 Nov 30.