“Homeopathie ? Dat is net zoiets als een zakje thee op de Maas !” Alzo sprak de heer Maaskant, een rondborstige Rotterdammer en docent farmacognosie tijdens een van zijn voordrachten. Mocht ik of een van de andere studenten na deze mededeling nog menen dat homeopathische middelen in positieve zin ook maar iets voor de gezondheid doen, dan dienden we goed in onze oren te knopen dat dit denkbeeld zuiver illusoir is. Immers, hoe kan een stofje dat vele, vele malen verdund is, nog enige klinische werkzaamheid bezitten?
Volgens Maaskant was dat uitgesloten. Toen ik later de goede resultaten van homeopathie zag en zelfs zieke dieren er baat bij bleken te hebben, dacht ik: dieren kunnen toch geen “last” hebben van suggestie? Dus: wat is homeopathie precies, wie heeft het bedacht en hoe werkt het eigenlijk?
Dr. Hahnemann
Hoewel de homeopathische gedachte al in Griekse en Egyptische artsenkring bekend was, komt ze in de Middeleeuwen duidelijker op de voorgrond in de persoon van Theophrastus Paracelsus ( 1493- 1541),de grondlegger van de farmaceutische chemie.
Maar pas rond 1779 valt de eigenlijke ontdekking van het homeopathische principe. In dat jaar smeet Christian Friedrich Samuel Hahnemann met een klap de deur van zijn dokterspraktijk in Erlangen (Duitsland) dicht. Hij had genoeg van al dat aderlaten en darmspoelen waarbij patiënten dikwijls letterlijk dood neervielen en besloot dat het vertalen van scheikundeboeken nuttiger en minder gevaarlijk voor zijn medemensen was. Met die bezigheid kwam hij echter niet bepaald in een “hogere loongroep”, want een van zijn dochters schreef later dat zij zelfs kleding en familiesieraden moesten verkopen om financieel rond te komen.
Op een regenachtige zondagmiddag had Hahnemann zich geworpen op de vertaling van Dr. Cullen’s Pharmacology en stuitte daarbij op een merkwaardige beschrijving van een middel tegen koorts, namelijk kinine gewonnen uit de schors van de Kinaboom. Wat hield die beschrijving in ? Deze: dat gezonde arbeiders die in kininefabrieken de schors van de Kinaboom tot poeder verwerkten er juist koorts van kregen.
Hahnemann’s nieuwsgierigheid werd geprikkeld en hij besloot de proef op de som te nemen door zelf wat van de Kinabast te gebruiken. Het duurde niet lang of hij kreeg hevige koortsaanvallen. Hij trok daaruit de volgende conclusie: als een bepaalde stof (in dit geval de kinine) in grote hoeveelheden bij een gezond persoon (de kinineverwerkende arbeider) bepaalde klachten kan oproepen, dan is het kennelijk zo dat die stof in (sterk) verdunde vorm als geneesmiddel werkt bij een patiënt die reeds dergelijk klachten heeft !
Het Similia-principe
Hahnemann toog als een bezetene aan het werk, en probeerde de een na de andere stof op zichzelf uit met vrijwel dezelfde positieve resultaten. Enthousiast over de bruikbaarheid van dit hervonden principe ( dat hij in het Latijn “similia similibus curentur” = het gelijke wordt met het gelijke genezen noemde) opende hij opnieuw de deuren van zijn dokterspraktijk.
Aangemoedigd door de goede resultaten van zijn behandelingen togen velen met hun kwalen naar Hahnemann, waarbij zich zelfs koningen en keizers aansloten.
Maar…..wie in de medische wereld tegendraadse opvattingen koestert heeft vijanden ! Dat is nu zo en was toen niet anders. De H.H. medici en apothekers waren dan ook woedend op Hahnemann. Zij voelden zich bedreigd in hun bestaan, gewend als zij waren aan de verkoop van grote hoeveelheden medicinale stoffen en chemicaliën. Nu kwam er opeens een kerel die propageerde dat juist zeer kleine eenheden prikkels vormen om een ziek organisme tot genezing aan te sporen ! Hahnemann hield echter stand en liet zich ondanks spot, verdachtmakingen en beledigingen door niets of niemand intimideren.
Later verhuisde hij naar Cöthen om lijfarts te worden van de hertog van Anhalt. In die “vette”jaren, waarin het hem financieel aan niets ontbrak, schreef hij zijn grote werk “Over de Chronische Ziekten”. Op zijn 80ste trouwde hij nog eens met een Franse dame, Melanie d’Hervilly-Gohier, en woonde daarna in Parijs. Hier leefde en werkte hij tot zijn dood op 2 juli 1843. Zijn botjes liggen op het kerkhof Pere-Lachaise.
Thee op de Maas?
Natuurlijk kun je, al leunend over de reling van de Rotterdamse Erasmusbrug, een doosje Pickwick te water laten, om te zien of er enkele uren later ter hoogte van Hoek van Holland nog iets van terug te vinden is. Het antwoord daarop is snel gegeven..
De in de homeopathie gebruikte doses mogen dan inderdaad klein en zeer veel kleiner dan zijn dan in de gebruikelijke farmacotherapie, maar toch niet zo dat er van enige aanwezigheid van de werkzame stof op moleculair niveau geen sprake meer is. De wet van Prof. Arndt luidt: ” Kleine prikkels zetten de zelfgenezingskracht van het lichaam aan, sterke werken die kracht tegen en zeer sterke heffen haar op”.
Dat is helemaal niet zo vreemd als u bedenkt dat ook in de reguliere geneeskunde dit beginsel wordt toegepast. Denk maar aan vaccinatie. Door middel van een injectie brengt men in het menselijk lichaam levende, verzwakte of dode bacteriën waarmee men onvatbaarheid verkrijgt voor tal van ziekten. Dat is feitelijk homeopathie !
Homeopathische medicijnen worden dus gekozen omdat het werkzame bestanddeel in een hoge dosering bij een gezond persoon bepaalde klachten oproepen maar in verdunde vorm juist die klachten genezen. Voor bewijzen van de klinische werkzaamheid van homeopathie kunt u terecht op de site van The European Committee for Homeopathywww.homeopathyeurope.org [klik op “research”]
Tevreden moeder
Een voorbeeld: als je zo’n 6-10 koppen koffie op een dag drinkt zul je al spoedig bemerken dat je last krijgt van nerveuze hartkloppingen, hoofdpijn, onrustige slaap met levendige dromen, maagpijn/krampen of een algeheel gevoel van opwinding. Dat komt door de coffeïne in de koffie.
In de homeopathie wordt de situatie volgens het hierboven beschreven similia-principe simpelweg omgedraaid. Zo kreeg ik lang geleden eens een moeder voor mijn toonbank die klaagde dat haar kind bijna elke nacht wakker werd door nare dromen. Nadat ik de gebruikelijke vragen over leeftijd, eventueel medicijngebruik, mogelijke (andere) kwalen etc. had gesteld vertelde zij dat haar spruit een uitermate levendig type was en daardoor s’ avonds moeilijk de slaap kon vatten.
Ik gaf haar Coffea D 3 mee, 5 druppeltjes een half uur voor het slapen gaan in te nemen. De aanduiding D3 betekent: 3de decimale verdunning. In dit geval :1 deel werkzame “koffiestof”” 1000voudig verdund. [1/1000].
Na ongeveer een week passeerde ze mijn winkel, tikte met haar vingers tegen de etalageruit en riep enthousiast “het helpt !”
En zo kan volgens homeopathische principes Sulfur (zwavel) bepaalde huidziekten veroorzaken en genezen, Apis ( bijengif) sommige ontstekingen veroorzaken en genezen, Ipecacuanha (braakwortel) misselijkheid veroorzaken en genezen, en ga zo maar door.
De ingrediënten die worden gebruikt zijn in het algemeen afkomstig uit de wereld van planten, dieren en mineralen, zoals bovenstaande voorbeeldjes aangeven.
Voordelen van homeopathie
1. Totaaldiagnose. Er wordt in de homeopathie niet slechts gekeken naar de ziekte, maar naar de zieke mens in zijn totaliteit. Zo wordt er gevraagd naar werk en leefomstandigheden, eetgewoonten, medische voorgeschiedenis, psychische gesteldheid ( nerveus of rustig type) enz.,enz.
2. De homeopathische medicijnen zijn hypoallergeen , d.w.z. dat ze zelden of nooit allergische reacties veroorzaken.
3. Er zijn niet of nauwelijks bijwerkingen te verwachten.
Homeopathie moet beschouwd worden als een zogenoemd complementaire (aanvullende) vorm van geneeskunde. Wie morgen oog in oog komt te staan met een acute blindedarmontsteking moet geen homeopathisch middel tegen ontstekingen gaan slikken, maar gewoon 112 bellen voor de dichtstbijzijnde chirurg….
Anthon de Bont
Delen.
“Immers, hoe kan een stofje dat vele, vele malen verdund is, nog enige klinische werkzaamheid bezitten? Aldus de heer Maaskant.”
Als hij hiermee bedoelt dat sommige homeopaten, bijvoorbeeld tincturen, eindeloos verdunnen tot soms minder dan 0,0001 ppm dan kan ik niet anders dan hem feitelijk gelijk geven.
Het is echter voor de heer Maaskant net zoals de gemiddelde leek op homeopatisch gebied dan ook moeilijk om een echte homeopaat van een kruidensmurf te onderscheiden.
Ik heb baat bij diverse homeopatische oplossingen (als zijnde oplossingen voor problemen, niet oplossingen als zijnde bijvoorbeeld tincturen), maar voor een blinde darm ontsteking, of andere accute toestand zou ik ook 112 bellen. 🙂
Nog 1 vraag, waar wordt Coffea D 3 in opgelost, water of alcohol?
Beste Rob,
De heer Maaskant was een briljant docent[ als studenten hingen we aan zijn lippen], maar ook hij had de gebruikelijke kritische kijk op homeopathie, zoals vrijwel alle drogisten,apothekers en artsen die in de 60er jaren van de vorige eeuw hadden. Dat valt hem achteraf nauwelijks kwalijk te nemen.
Pas onlangs is door [naar ik meen] Britse farmacologen e.a. via de electronenmicroscoop ontdekt dat een verdunnings[vloei]stof moleculair gezien toch in staat is het karakter aan te nemen van de op te lossen stof, ook al is de hoeveelheid nog zo klein. Dat schijnt ook iets met kwantummechanica van doen te hebben, een wetenschap waarvan ik als voedingskundige natuurlijk geen enkele kaas gegeten heb. Voor verdere informatie verwijs ik je graag naar de diverse links op http://www.homeopathyeurope.org
Voor de verdunning van Coffea D3 wordt een zwak alcoholische oplossing gebruikt.
gr. Anthon
Dat een stof moleculair gezien toch in staat is het karakter aan te nemen van de op te lossen stof, is wellicht aan te tonen, persoonlijk heb ik in de praktijk bij diverse personen die gebruik maakten van dit soort oplossingen, onvoldoende tot geen effect gezien. In veel gevallen leek de werkzaamheid te komen uit de suggestie die de leverancier er aan mee gaf. Op langere termijn gaven dergelijke stoffen niet het gewenste effect. Ik moet er eerlijkheidshalve bij vermelden dat ik in een aantal gevallen weet dat de leveranciers van een aantal middelen geen gestudeerde homeopaten of natuur genezers betrof. Dit heeft mijn opvattingen over deze tak van “sport” geen goed gedaan.
Wellicht kunnen toekomstige ervaringen dit beeld positief veranderen.
Zijn licht alcoholische oplossingen al niet sinds de middeleeuwen een middel om kinderen rustiger, en in slaap te krijgen? Ik ben door deze historische wetenschap niet geheel zeker dat Uw oplossing alleen uit de coffea is verkregen.
Met vriendelijke groeten,
Rob Cassteele Koedijk
Dag Rob,
Bij alle stromingen binnen de geneeskunde [regulier of alternatief -ik spreek liever van complementair] is het z.g. placebo-effect niet altijd uit te sluiten. Moeilijker wordt het als in de veterinaire geneeskunde opmerkelijke gevallen van genezing plaats vinden, zoals bijv. met een hardnekkige huidziekte bij paarden door een vele malen verdunde oplossing van zwavel [Sulphur D12] Wij komen dan in het schemergebied van de dierpsychologie met de vraag of paarden zich “beter kunnen denken” door een paar druppels water of alcohol, zonder werkzame bestanddelen. Een moeilijk te beantwoorden vraag….
De zwak alcoholische oplossing die in de homeopathie wordt gebruikt is zo gering, dat dit bij kinderen geen enkel farmacologisch effect sorteert. En zoals elke apotheker je kan vertellen: een heel klein beetje alcohol werkt juist opwekkend, niet kalmerend. En de huidige homeopathica bevatten minder dan een heel klein beetje…
gr. Anthon