Glucosamine en chondroïtine bij artrose

Het grootste onderzoek naar de effecten van glucosamine en chondroïtine bij artrose is het volgende uit 2006. In een dubbelblind onderzoek werden 1583 mensen met artrose in vijf groepen verdeeld. Groep 1 kreeg 1500 mg glucosaminehydrochloride per dag, groep 2 1200 mg chondroïtinesulfaat, groep 3 beiden, groep 4 200mg Celebrex (celexoxib, een COX-2 remmer vergelijkbaar met Vioxx) en groep 4 kreeg een placebo. De meesten, namelijk 1229 personen, hadden een lichte vorm van artrose. Na 24 weken rapporteerden 60% van de personen uit de placebogroep vermindering van pijn. Dit percentage was 63,9 in de glucosaminegroep, 65,3 in de chondroïtinegroep, 66,5% in de groep die zowel glucosamine als chondroïtine gekregen hadden en 70% in de Celebrexgroep. Mede gezien het hoge percentage personen dat de placebo [het nepmiddel] geslikt hadden en hier baat bij gevonden dachten te hebben was de respons in de andere groepen – m.u.v. de celebrexgroep – niet aanmerkelijk beter. Dit was anders als men alleen keek naar de 354 personen met matige en ernstige artrose. In de groep die zowel glucosamine als chondroïtine gekregen hadden meldden 79,2% van de patiënten verbetering t.o.v. 54,3% in de placebogroep.

Helaas werd in dit onderzoek geen onderverdeling gemaakt in de mate van pijnvermindering waardoor het gemeten placebo-effect erg groot was. 20% minder pijn telde hetzelfde als 80% minder pijn. Dit kwam de meetbaarheid van de werkzaamheid van de middelen niet ten goede. Ook jammer dat men glucosaminehydrochloride gebruikte en niet het vermoedelijk beter werkzame glucosaminesulfaat. (N Engl J Med, 2006)
( De vereniging tegen de kwakzalverij presenteert dit onderzoek als bewijs dat glucosamine en chondroïtine niet helpen bij artrose en betichten het gebruik ervan als kwakzalverij. Deze niet bepaald wetenschappelijke instelling – al pretendeert men dit wel te zijn – zou toch beter moeten weten. Niet alleen vanwege de bevinding dat de mensen met de ernstigste klachten wel duidelijk baat hadden bij de glucosamine en chondroïtine maar ook zou men moeten weten dat de veel vaker voorgeschreven middelen dan celebrex (vanwege de prijs en de veiligheid) zoals diclofenac, ibuproven, naproxen en paracetamol in studies ook enkele procenten minder dan celebrex presteren. Dat bestempelt men echter niet als kwakzalverij terwijl de nadelen van die medicaties veel groter zijn.)

Volgens dit overzichtsartikel zijn glucosamine en chondroïtine geen wondermiddelen maar

Op basis van de resultaten van gerandomiseerde onderzoeken en meta-analyses kunnen we concluderen dat glucosaminesulfaat (maar niet glucosaminehydrochloride) en chondroïtinesulfaat kleine tot middelgrote symptomatische verlichting geven bij artrose (osteoartritis), alhoewel dit nog door sommigen in twijfel getrokken wordt. Met betrekking tot de gewrichtsstructuur verbeterende effecten is er overtuigend bewijs dat glucosaminesulfaat en chondroïtinesulfaat de progressie van artrose kunnen belemmeren.

Update feb 2009: Ook een nieuw twee jaar durend onderzoek kwam tot dezelfde conclusie met betrekking tot chondroïtinesulfaat. De helft van de 622 proefpersonen met knieartrose kregen 800 mg chondroïtinesulfaat per dag. Na twee jaar was de ruimte in het kniegewricht bijna niet verder afgenomen (gemiddeld -0,07mm). In de placebogroep was dit -0,31mm.  Ook de pijn nam sneller en is sterkere mate af in de chondroïtinegroep.  Ook in de placebogroep nam overigens  in het eerste jaar de pijn af.

De zuiverheid van diverse chondroïtine en glucosaminepreparaten verschilt sterk.