Nee, u kunt alle telefoonboeken van Nederland raadplegen en de lijst met medisch specialisten doorlopen maar u zult hem niet vinden. We hebben wel oncologen, röntgenologen, reumatologen, endocrinologen, gynaecologen en cardiologen, maar holistische hartdokters komen in ons land niet voor. De holistische geneeskunde maakt sowieso geen deel uit van het Nederlandse medisch-universitair onderwijs. En holistische cardiologie al helemaal niet. En dat is jammer, heel jammer. Want hartpatiënten zouden bij zo`n benadering enorm gebaat zijn, is mijn persoonlijke overtuiging. Het is ook de mening van prof. dr. Joel K. Kahn, cardioloog, hoogleraar klinische geneeskunde aan de Wayne State Universiteit, directeur van het Cardiac Wellness Centre en medeoprichter van de International Society of Integrative Metabolic and Functional Cardiovascular Medicine. Hij heeft meer dan 150 medische artikelen en monografieën op zijn naam staan en had zitting in diverse redacties van medische tijdschriften. Eén van zijn boeken is zojuist in het Nederlands verschenen met de uitnodigende titel Het Gezonde Hartboek – Hoe zorg je zo goed mogelijk voor je belangrijkste orgaan. Wat mij betreft een “must read” voor elke hartpatiënt en voor iedere Nederlander die wil voorkomen dat ie het wordt.
Holistische cardiologie
Voor een gezond hart is het belangrijk dat elke cel in je lichaam optimaal functioneert, zegt dr. Kahn. Als je alleen zorgt voor je hart en bloedvaten – en de gezondheid van de rest van je lichaam negeert – is dat net zoiets als zorgen voor de bougies van je auto zonder ooit olie te verversen of ander onderhoud te plegen. Uiteindelijk laat de motor het afweten. Zijn stelling is dat cardiologen zich niet alleen dienen te focussen op het hart en vaatstelsel, net zoals een longarts zich niet alleen om de longen moet bekommeren en een neuroloog voor veel meer dan alleen de hersenen moet zorgen. We zijn gespecialiseerd in deze organen en systemen, maar als we de gezondheid van de rest van het lichaam buiten beschouwing laten, zullen onze patiënten nooit ervaren hoe het is om echt gezond te zijn. Daarom ben ik voorstander van een totale gezondheid, zegt Kahn, waarbij het lichaam holistisch wordt gezien als een web van onderling verbonden organen, weefsels en cellen die worden beïnvloed door vrijwel alles wat je denkt, zegt en doet. Je genen spelen daarbij een rol. Zo ook het voedsel dat je tot je neemt en alle andere aspecten van je manier van leven. Hartproblemen kunnen verholpen worden door het plaatsen van stents, by-passes en pacemakers, en versleten hartkleppen kun je vervangen, maar daarmee houdt onze taak als cardioloog niet op. Daar begint hij pas, is de mening van dr. Joel Kahn. Zijn opmerking is mij uit het hart gegrepen….
Duurzaam hart
Zo ’n 12 jaar geleden vond mijn kransslagader het leuk om zich eens flink te vernauwen. Gelukkig nog net geen hartinfarct; mijn levenspomp kreeg nog voldoende bloed toegevoerd om er voor te zorgen dat ik met een slakkengangetje nog net mijn huisdeur wist te bereiken . De boodschap van mijn huisarts luidde: “U heeft een stevige aanval van angina pectoris, ik stuur u direct door naar de cardioloog” Die liet er geen gras over groeien en stopte mij in een ziekenhuisbed. “We gaan een stent in uw kransslagader plaatsen zodat het bloed er weer onbelemmerd langs kan”, zei de cardioloog. Nadat alles achter de rug was, werd ik na een paar dagen uit het ziekenhuis ontslagen. Met in mijn tas een fraai apotheekzakje gevuld met een cholesterolverlager, een betablokker en een bloedverdunner. Bij mijn afscheid vroeg ik: “Dokter, wat kan ik zelf doen om het risico op herhaling zoveel mogelijk te voorkomen ? Zijn er bijvoorbeeld specifieke richtlijnen voor een verandering van leefstijl of voedingspatroon? ” Zijn antwoord was zowel kort als krachtig : “Het enige dat u moet doen is uw medicijnen trouw gebruiken. En als zich opnieuw problemen voordoen weet u mij te vinden en anders belt u 112”. Dit magere advies staat in een wel zeer schril contrast met wat dokter Kahn zijn hartpatiënten aanraadt ! Zoals:
- Eet vis in plaats van vlees
- Koop biologische groente en fruit en eet ze de hele dag door.
- Stop met het drinken van gezoete (fris)dranken.
- Drink meer thee en geniet met mate van koffie.
- Stem je af op het genot van eten, maak het zelf klaar en breek het record langzaam eten.
- Beoefen actief daden van vriendelijkheid.
- Sta zoveel mogelijk, loop terwijl je werkt en neem ‘ s morgens lichaamsbeweging.
- Lach minstens 1 x per dag en knuffel met een huisdier.
- Mediteer je stress en ook je woede weg.
In zijn boek is dit lijstje nog veel langer en het wordt met verwijzingen naar gedegen wetenschappelijke studies onderbouwd.
Powerrecept
Tevens noemt Kahn het gebruik van voedingssupplementen bij de behandeling en preventie van hartkwalen. Om het hart van extra power te voorzien, ziet hij een prachtige rol weggelegd voor L-carnitine. D-Ribose dat de energieproductie van de mitochondriën versterkt schrijft hij voor bij patiënten met hartfalen. Hun ademhaling verbetert en hun welzijn en energie nemen toe. Het gebruik van magnesium is volgens Kahn om een aantal redenen belangrijk: allereerst omdat de meeste mensen er een tekort aan hebben en het hart zonder magnesium niet kan functioneren en ten tweede omdat veel patiënten behandeld worden met diuretica (plaspillen) die het lichaam van magnesium beroven en daardoor de functie van de mitochondriën kan bemoeilijken. En dan vitamine B-complex dat in staat is het homocysteïne – een belangrijke factor bij het ontstaan van atherosclerose- in het bloed te verlagen. Taurine, een onmisbare substantie om het hart gezond te houden, evenals N-acetylcysteïne dat kan helpen om de bloeddruk op peil te houden. Zo zijn er volgens hem ook mooie taken weggelegd voor vitamine D3, co-enzym Q10, resveratrol, alfaliponzuur, L-theanine, ashwaganda, berberine en groene thee-extract als ondersteuners van onze levenspomp. Ook het gebruik van probiotica vindt Kahn belangrijk. “Als je darmen optimaal functioneren, stimuleer je daarmee tevens een gezonde hartfunctie” is zijn stelling.
Kritische notities
Joel Kahn is royaal in zijn loftuitingen naar collega “holistische hartdokters” en dat siert hem als mens en medicus. Toch mis ik op een aantal punten de duidelijke bevindingen van die collega`s. Zoals die over vitamine K 2, waarover dr. Dennis Goodman onlangs een mooi boek schreef ( Vitamin K2: the missing nutriënt for heart and bonehealth).Bij een goede vitamine K2-status wordt calcium in botweefsel afgezet en niet in andere weefsels, zoals vaatwand, kraakbeen, hart -, long- en nierweefsel. Een adequate inname van K2 is belangrijk voor de preventie van hart en vaatziekten. Jammer dat deze vitamine onvermeld blijft; een gemiste kans. Kahn schrijft (op pag. 250):
“Het zat me dwars dat ondanks veel voorgeschreven medicijnen mijn patiënten vaak vervroegd kwamen te overlijden. Ik dook opnieuw in de boeken over biochemie uit mijn studietijd. Steeds weer trok één feit mijn aandacht: energieproductie, of ATP, was wat hartcellen het hardst nodig hebben…. Dit bracht mij ertoe het werk te bestuderen van een voortrekker op het gebied van de integratieve cardiologie, dr. Stephen Sinatra”.
En hoewel Kahn kritische kanttekeningen plaatst bij het gebruik van statines en daarbij tot voorzichtigheid maant, ziet hij – in tegenstelling tot Sinatra – een verhoogd cholesterol nog altijd als een belangrijke factor bij het ontstaan van hartkwalen. Maar Sinatra zegt juist ” dat het voorschrijven van statines bijgedragen heeft aan een gezondheidscrisis van monumentale afmetingen” (zie The Great Cholesterol Myth – why lowering your cholesterol won`t prevent heart disaese, 2012, Fair Winds Press). Op bladzijde 268 van zijn boek adviseert Kahn “slik iedere dag een aspirientje”. Aspirine remt de bloedplaatjesklontering, waardoor een (nieuw) hartinfarct kan worden voorkomen. En hoewel hij zegt dat het gebruik van aspirine niet voor iedereen geschikt is zoals bij mensen met een bloedingsstoornis verdient het advies om dat dagelijks te doen toch een nadere beschouwing, en dient zeker in overleg met de voorschrijver plaats te vinden. Sommige mensen vertonen namelijk bij gebruik van acetylsalicylzuur (aspirine) een allergische reactie, zoals vernauwing van de bloedvaten, waardoor de bloeddoorstroming vertraagt. En dat moeten hartpatiënten nu juist niet hebben. Een veelvoorkomende bijwerking van aspirine is echter maag en darmbloedingen, waaraan per jaar – omdat die bloedingen vaak onopgemerkt blijven – wereldwijd nogal wat mensen overlijden.
Uit de ervaringen van artsen bleek dat niet bij iedereen het effect van acetylsalicylzuur geweldig was. Uit onderzoek blijkt dat er een groep mensen is bij wie acetylsalicylzuur gewoon niet werkt. Men spreekt dan van acetylsalicylzuurresistentie. Wie zichzelf in dat geval dus lijkt te beschermen door dit medicijn kan zich heel erg vergissen ( Medicijnen , 2004-2005, Ivan Wolffers).
Desalniettemin zult u in Het gezonde Hartboek van Dr. Joel Kahn heel veel nuttige tips en adviezen vinden. En mocht u ooit een hartprobleem oplopen, neem het dan mee naar uw behandelend cardioloog en bespreek samen met hem de adviezen die erin staan. Misschien besluit hij ook wel om een “holistische hartdokter” te worden !
Het Gezonde Hartboek – hoe zorg je zo goed mogelijk voor je belangrijke orgaan. Dr. Joel K. Kahn-2015, Uitgave Ankh-Hermes
Gerelateerd:
Vitamine K2 tegen aderverkalking
Delen.
2 gedachten aan “Holistische hartdokter”