De charme van je darmen

Mijn vader was tijdens zijn leven bouwvakker en bouwvakkers houden er een bepaald soort humor op na. Een “drollatique” om het netjes op zijn Frans te zeggen. En bouwvakkers zijn mensen en mensen moeten nu eenmaal hun behoefte doen. Op bouwplaatsen worden tegenwoordig geavanceerde chemische toiletten geplaatst, maar in de tijd van mijn vader had je die niet en werden zulke optrekjes met behulp van wat plaatijzer door de heren zelf in elkaar geknutseld. Onder een houten plank met een gat stond dan een oude cementemmer die diende als toiletpot. Op een keer had pa voor de grap de emmer verwijderd en vervangen door een grote schep die via de achterkant van “de behuizing” weggetrokken kon worden. Toen één van de collega`s dan ook na reiniging van de bips zijn broek ophaalde, omkeek en geen poep maar alleen de kale zandvloer zag was zijn verbijstering groot. Hoofd door het gat om nog eens naar de verdwenen uitwerpselen te kijken, maar geen drol te bekennen ! Pa had hem namelijk geruisloos met de schep verwijderd. Toen mijn vader later aan tafel het verhaal vertelde rolde de tranen van plezier over zijn wangen. Mijn moeder zag de lol over de drol niet zo zitten…..

Omzien in verwondering
Wij mensen hebben de natuurlijke neiging om na toiletgang onze uitwerpselen te bekijken. Daar hoeft u zich niet voor te schamen, u wordt er zelfs toe aangemoedigd. Door wie? Door Giulia Enders, schrijfster van het succesvolle boek De Mooie Voedselmachine. Want volgens haar is het niet alleen goed om te zien wat je geproduceerd hebt, maar je vooral af te vragen waarom ! Giulia studeert geneeskunde aan één van de Duitse universiteiten en deed haar doctoraalscriptie aan het Institut für Medizinische Mikrobiologie. Als meisje kreeg ze ernstige huidproblemen,die niet of nauwelijks op behandeling reageerden. Na diverse medicijnen geprobeerd te hebben ging ze op onderzoek uit en kwam puur toevallig een artikel tegen over een man die antibiotica had gebruikt en dezelfde soort huidziekte kreeg als zij. Giulia had ook antibiotica moeten nemen vóór de eerste huidproblemen begonnen. Ze dacht daar over na en begon in te zien dat iemand met een huidziekte misschien wel behandeld zou moeten worden als iemand met een darmziekte. Met een kritisch oog bekeek ze haar dagelijks menu, schrapte melkproducten en glutenhoudende eetwaren van haar lijstje, zorgde dat ze probiotica binnenkreeg en ging gezonder eten. Tenslotte kreeg zij haar huidziekte onder controle, en was van de resultaten van deze toegepaste kennis zo onder de indruk dat zij besloot geneeskunde te gaan studeren. Maar Giulia ontdekte meer. Tijdens het begin van haar medicijnenstudie zat zij op een feest naast een jongen die zo erg uit zijn mond stonk, erger dan zij ooit had meegemaakt. Het was een heel vreemde geur. Na een tijdje ging zij dan ook ergens anders zitten. De volgende dag echter was de jongen dood- hij had zelfmoord gepleegd. Dit tragische voorval hield haar intens bezig. Zij vroeg zich namelijk af: is het mogelijk dat een erg zieke darm zo stinkt en dat zo`n ziekte ook iemands stemming kan beïnvloeden ?

Zet je hart op je buik
Giulia Enders besloot zich verder in het onderwerp te verdiepen en ontdekte een volkomen nieuw onderzoeksgebied: de relatie tussen de darmen en de hersenen. De wetenschappelijke research op dit terrein groeit snel ; ongeveer tien jaar geleden verschenen nog maar weinig publicaties, maar inmiddels zijn er honderden wetenschappelijke artikelen over het onderwerp gepubliceerd. De manier waarop de darmen onze gezondheid en ons gevoel van welzijn beïnvloeden, is één van de nieuwe onderzoeksgebieden van deze tijd. Giulia was op een terrein beland dat haar steeds meer fascineerde. Tijdens haar studie merkte zij echter hoe stiefmoederlijk dit onderwerp in de geneeskunde wordt behandeld. Toch is de darm een volkomen uniek orgaan. Hij beslaat twee derde van ons immuunsysteem, haalt energie uit voedsel en produceert meer dan twintig eigen hormonen. De meeste artsen leren tijdens hun opleiding maar bitter weinig over dit onderwerp. Binnen de wetenschap wordt inmiddels wel erkend dat mensen met bepaalde spijsverteringsproblemen vaak een storing hebben in het zenuwstelsel van hun darm. Hun darm stuurt dan signalen naar een gebied in de hersenen dat onaangename gevoelens verwerkt. Deze mensen voelen zich niet prettig en weten niet hoe dat komt. Als hun dokter hen dan vertelt dat “het tussen de oren zit” en hen doorverwijst naar de psycholoog of psychiater is dat uiterst contraproductief. Want het probleem zit in de buikholte !

Van hap tot plons
Giulia besloot een boek over het onderwerp te schrijven dat makkelijk leest, zowel voor de gezondheidsprofessional als voor de geïnteresseerde leek. Want ze wil kennis concreter maken en tegelijkertijd bekend maken wat wetenschappers in hun publicaties schrijven of achter de deuren van congrescentra vertellen. Want veel mensen zijn op zoek naar antwoorden. Ze begrijpt dan ook dat veel patiënten met een onaangename ziekte teleurgesteld zijn door de medische wereld. Zij beweert niet de waarheid over dit moeilijke onderwerp in pacht te hebben en een gezonde darm zal niet elke ziekte genezen. Maar wat Giulia wel kan is op een leuke  -“drollatique” -en vooral toegankelijke manier vertellen wat er in de darm gebeurt, welke nieuwe ontdekkingen er zijn en hoe we met deze kennis ons leven van alle dag prettiger kunnen maken. Zij beschrijft op een grappige en gemakkelijk te lezen wijze over de meest recente wetenschappelijke inzichten. De werking van het maag-darmstelsel krijgt in haar boek ruime aandacht, evenals voedselallergieën, het mechanisme van het braken, hoe je moet poepen en waarom je dat zou willen weten, darmverstopping en hoe die te verhelpen, goede en slechte darmbewoners, het nut van pre en probiotica, en vooral – en dat vind ik het bijzondere aan haar boek – hoe de darmen de hersenen beïnvloeden. Een briljant geschreven werk dat zich, ondanks de wetenschappelijke inhoud laat lezen als een heerlijke vlotte roman. “Wie echt wil weten hoe de spijsvertering in elkaar steekt, van hap tot plons, leest De Mooie Voedselmachine” (NRC Handelsblad). Helemaal mee eens .U kunt mij geloven of niet, maar na het lezen van de informatie in dit prachtige boek heb ik tijdens mijn toiletgang nog meer ” in verwondering om gezien” Jammer dat mijn vader niet meer leeft, hij zou het boek schitterend hebben gevonden…

De Mooie Voedselmachine- de charme van je darmen, Giulia Enders, 11 de druk, 2015, uitgeverij Luitingh-Sijthoff b.v., Amsterdam

Gerelateerd: Het leven zit in de darmen