Nee, dit verhaal gaat niet over het gelijknamige meesterwerk van de grote Russische schrijver Lev Tolstoj en ik ga u ook niet lastig vallen met het eeuwenoude maatschappelijk vraagstuk over oorlog en vrede. Wat mij zorgen baart is dat veel mensen totaal onwetend zijn van het feit dat bepaalde voedingsmiddelen een flinke impact kunnen hebben op hun medicijngebruik. En hoewel de geneesmiddelenbijsluiters tegenwoordig in begrijpelijker Nederlands zijn opgesteld, ontbreekt het nog vaak aan informatie over gevaarlijke interacties tussen voeding en medicijnen. Maar oorlog of vrede tussen “food en farma” liggen soms heel dicht bij elkaar.

Vijandschap
De meeste mensen realiseren zich niet dat voeding de werking van medicijnen ten goede of ten kwade kan beïnvloeden. Hoewel een verkeerde combinatie meestal beperkt blijft tot een schermutseling met goede afloop, kunnen sommige interacties riskante vormen aannemen.Een voorbeeld: wie te maken krijgt met een ernstige longontsteking of een besmetting met stafylokokkeninfectie zal geen voedsel willen gebruiken dat de werking van antibiotica blokkeert. Immers als ondanks de juiste dosering de werkzaamheid van antibiotica te laat start, zou dit wel eens fataal kunnen zijn ! Een ander voorbeeld zijn pijnstillers: ze kunnen soms voor maagklachten zorgen, daarom worden ze vaak tegelijk met voedsel ingenomen. Maar dat betekent wel dat u meer geduld moet hebben voordat uw pijnklachten verdwenen zijn. Want met een volle maag wordt de pijnstiller vertraagd opgenomen en duurt het langer voordat die helpt. Ernstiger is als voedingsmiddelen hetzelfde effect hebben als het gebruikte medicijn. Slaapmiddelen bijvoorbeeld vertragen de ademhaling en de hartslag. Neemt u ze tegelijk in met een glas wijn dan kan het – als u daar gevoelig voor bent – zo maar gebeuren dat u niet alleen langzamer ademt, maar dat uw ademhaling zelfs helemaal stopt ! Een ander voorbeeld zijn de antidepressiva die behoren tot de z.g. selectieve serotonine heropnameremmers [SSRI], zoals fluvoxamine, fluoxetine, paroxetine, sertraline en citalopram. Omdat ze meestal ’s morgens worden ingenomen, lijkt het een goed idee zo’n pil samen met de ochtendkoffie in te nemen. Niet doen, het betekent oorlog ! Want de coffeïne in de koffie gaat met dit soort antidepressiva op de vuist, met als resultaat dat u staat te trillen op uw benen [tremors], misschien zelfs paniekaanvallen krijgt of – indien s’avonds ingenomen- geen oog meer dicht doet. Moclobemide – een antidepressivum van het type MAO-remmer kan – bij gebleken gevoeligheid – een oorlogje in uw lichaam ontketenen als het samen met kaas wordt gebruikt. Door de tyramine in de kaas kan in sommige gevallen de bloeddruk tot kritieke hoogten stijgen !

Paracetamol
Een populaire pijnstiller is paracetamol, veelvuldig gebruikt bij hoofdpijn, kiespijn, zenuwpijn, spit, spierpijn, menstruatiepijn en koorts. Het wordt gemaakt uit koolteer en kan gekocht worden bij benzinestations, supermarkten en drogisterijen. Veel mensen gebruiken het bij milde reumatische klachten. Via apotheken is het verkrijgbaar als combinatiepreparaat zoals paracetamol/acetylsalicylzuur, paracetamol/codeïne, paracetamol/propyfenazon en paracetamol/tramadol. Sommigen daarvan alleen op recept. Omdat paracetamol als eenvoudige pijnstiller zo makkelijk te krijgen is, denken velen dat het middel weinig of geen kwaad kan. Wie een enkele keer een paracetamolletje slikt zal inderdaad weinig problemen ondervinden, maar wie het langdurig en in hoge doses slikt beschadigt zijn lever, vooral in combinatie met alcohol. En dan hoeft u echt geen alcoholist te zijn. Verstandig is om als u paracetamol gebruikt de drank helemaal te laten staan, want paracetamol en alcohol kunnen samen voor behoorlijke problemen zorgen.Sommige mensen hebben een probleem bij gelijktijdig gebruik van paracetamol en citrusvruchten of vitamine C. Die kunnen in bepaalde gevallen de toxische bijwerking van paracetamol versterken. Als u de pijnstiller inneemt, ga dan niet boven de 500 mg vitamine C. Heeft u geen paracetamol meer nodig, dan kunt u uw vitaminedosering weer naar behoefte verhogen. Misschien houdt u er niet van, maar havermoutpap en vezelrijke graanproducten hebben de eigenaardigheid de opname van paracetamol te vertragen. Dat zal weinig problemen opleveren als u last hebt van een pijntje, maar als u de minuten aftelt tot u van een daverende kiespijn af bent, kunt u die voedingsmiddelen beter even laten staan.Wilt u toch graag een bordje havermoutpap, zorg dan dat u 2 uur daarvoor of erna de paracetamol slikt. Zo zijn er ook mensen die de combinatie paracetamol en Echinacea niet verdragen. Zij ervaren leverproblemen bij gelijktijdig gebruik. Voor degenen die dat probleem hebben en grieperig of verkouden zijn is voorzichtigheid dan zeker geboden.

Polyfarmacie
Pharmacist Holding Pill BottlesPolyfarmacie wordt gedefinieerd als het gebruik van vijf of meer medicijnen. Polyfarmacie komt veel voor bij ouderen die meerdere aandoeningen hebben en dus meerdere geneesmiddelen tegelijk gebruiken. Doordat er zoveel middelen tegelijk gebruikt worden is de kans op interacties of bijwerkingen groter. Ook de risico’s op interacties tussen voedingsmiddelen en medicijnen nemen daardoor toe. Oorlog of vrede tussen voeding en medicijn hangt in het algemeen af van leeftijd, geslacht, leverfunctie, genetische blauwdruk, algehele conditie en gewicht. Wie over een slecht functionerend immuunsysteem beschikt of chronisch ziek is dient altijd alert te zijn met betrekking tot bepaalde voedingsmiddelen en medicijnen. Sommige mensen gebruiken geneesmiddelen die bij lage dosering al snel een toxische bovengrens bereiken. Zulke patiënten dienen extra voorzichtig te zijn als het gaat om hun voedingskeuzes.

Belangrijke vragen
Als u twijfelt of een voedingsmiddel wel samen gaat met de medicijnen die u gebruikt, is het altijd verstandig om navraag te doen bij uw arts of medisch specialist. Als u er bij uw dokter niet uitkomt is de apotheker de aangewezen persoon om u verder te helpen. Hij beschikt over een groot aantal naslagwerken en een uitgebreide database om u bij dit soort vragen behulpzaam te zijn. Het maakt dan niet uit of het om medicijnen op recept of zelfzorgmiddelen gaat. Uw persoonlijke veiligheid is in het geding. U zou hem bijv.kunnen vragen:

rodewijna. Kan een glas wijn of bier kwaad als ik dit medicijn gebruik ?
b. Als ik dit middel slik, kan ik er dan koffie of een coffeïne-houdende drank bij gebruiken ?
c. Mag ik bij dit geneesmiddel ook een glas melk drinken of yoghurt en ijs eten ?
d. Kan dit medicijn worden ingenomen met grapefruitsap ?
e. Ik slik bloedverdunnende medicijnen maar wil visoliecapsules en Gingko Biloba als supplement gebruiken. Als smaakversterker doe ik graag gember in mijn eten. Kan dat allemaal kwaad ?

Die vragenlijst zou nog veel langer gemaakt kunnen. Veel van de antwoorden op deze vragen zult u overigens op deze site kunnen vinden. Maar u dient in elk geval het volgende te onthouden: in principe kan vrijwel elk medicijn interacties met voedingsmiddelen aangaan. Speel geen Russische roulette en voorzie uzelf van recente en correcte informatie en lees bijsluiters van medicijnen nauwkeurig. Uw lichaam is een kostbaar bezit. Experimenteren met onjuiste combinaties van voeding en medicijnen kan het verschil uitmaken tussen oorlog en vrede. En van oorlog is nooit iemand beter geworden…..

Referenties:
Drugmuggers, which medications are robbing your body of essential nutrients, 2011, New York

Gerelateerd:
Houd u van grapefruit ?
Ali Baba en de Veertig Rovers

Delen.