Heeft u een jodiumtekort?

Nog niet zo lang geleden luidde reumatoloog Richard Verheesen de alarmbel. Volgens hem lijden zes miljoen Nederlanders aan een jodiumtekort en dat kan tot zware gezondheidsklachten leiden. Vooral kinderen en zwangere vrouwen lopen een extra risico. Dr. Verheesen van het Maxima Medisch Centrum in Eindhoven zegt zelf ook verbaasd te zijn dat deze informatie niet is opgepikt. Jodiumtekort is echt een bevolkingsprobleem, en onacceptabel voor een moderne samenleving. Het Ministerie van WVS vroeg hem zijn ontdekking uit te leggen. Zijn bevindingen zijn gepubliceerd in het gezaghebbende vakblad voor artsen, Medisch Contact. Verheesen baseert zich daarbij op harde cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie [WHO]. Rapportages uit de afgelopen jaren laten zien dat ruim de helft van de Europeanen, 56.9%, aan jodiumtekort lijdt, van wie bijna 25 miljoen kinderen. In Nederland gaat het om een half miljoen kinderen van 6 tot 12 jaar.

Wat jodium doet
Jodium is een zogeheten sporenelement. Dat betekent dat we er maar een paar microgrammetjes per dag van nodig hebben. Maar we kunnen niet zonder en krijgen het- als het goed is – binnen via de voeding. In het menselijk lichaam is ongeveer 15 tot 20 mg jodium aanwezig, waarvan het grootste gedeelte zich in de schildklier bevindt. Jodium is een belangrijke bouwstof voor de schildkierhormonen thyroxine [ T4 ] en trijodothyronine [ T3 ]. Ze spelen allebei een zeer belangrijke rol in het energiemetabolisme, ze houden de stofwisseling in balans, vervullen een rol bij de groei, bevorderen de opbouw van lichaamseiwit, houden het zenuwstelsel gezond en stimuleren de afbraak van vetten en koolhydraten. Jodiumtekort is vooral van belang voor zwangere vrouwen en voor kinderen in de eerste levensjaren. Kleine tekorten kunnen al aanleiding geven tot een minder goede verstandelijke ontwikkeling, wat zich uit in een lagere score bij intelligentietesten.

Symptomen van een tekort
De waslijst aan klachten die kunnen ontstaan of verergeren door jodiumgebrek lijkt, afhankelijk van de leeftijd waarop het tekort zich voordoet, eindeloos. Bij kinderen ADHD, mentale achterstand en groeistilstand die in extreme gevallen kan leiden tot cretinisme [dwerggroei], bij volwassenen het chronisch vermoeidheidssyndroom, verminderd geheugen, spier en gewrichtsklachten, overgewicht, haaruitval, slaapproblemen, huidklachten, kouwelijkheid, onvruchtbaarheid, hypothyreoïdie en struma. Sommige van deze symptomen worden niet altijd gerelateerd aan een jodiumtekort. Een grondig onderzoek is daarom altijd noodzakelijk, want dergelijke klachten kunnen natuurlijk ook een andere oorzaak hebben. Het was puur toeval dat Richard Verheesen een jodiumtekort bij zichzelf ontdekte. Door spierklachten kon de reumatoloog op een zeker moment niet meer hardlopen. Pas na lang zoeken, zag hij de oorzaak van zijn klachten beschreven in de wetenschappelijke literatuur. “Ik had in eerste instantie ook nooit aan jodiumgebrek gedacht” zegt Verheesen. Hij is na extra jodium van zijn klachten verlost.

Kaliumrijk, natriumarm zout met jodium
Kaliumrijk, natriumarm zout met jodium

Jodiumtekort voorkomen
Nederlanders zijn voor hun jodiuminname grotendeels afhankelijk van jodium toegevoegd aan zout. Vooral het hoger gejodeerde bakkerszout speelt een belangrijke rol. Sinds 1999 is toevoeging hiervan aan brood niet meer verplicht, hoewel dit door 95% van de bakkers nog wel wordt gedaan. Ook mogen zij gejodeerd zout toevoegen aan broodvervangers als crackers. Afname van de broodconsumptie is waarschijnlijk in belangrijke mate verantwoordelijk voor het ontstaan van een jodiumtekort. Het moderne drinkontbijt bevat nauwelijks jodium. Een veelvoorkomend misverstand is dat zeezout meer jodium zou bevatten dan gewoon tafelzout, maar dat is niet zo. Daarnaast is ten gevolge van algemene zout beperkende adviezen het gebruik van gejodeerd keukenzout afgenomen. De beste voedselbronnen voor jodium zijn zeevruchten, zoutwatervis en zeegroenten [kelp]. Andere producten die bijdragen aan de jodiuminname zijn eidooiers en zuivelproducten. Sommige voedingsmiddelen worden “goitrogeen” genoemd, wat feitelijk betekent dat ze de opname van jodium blokkeren en door al te royaal gebruik een tekort kunnen veroorzaken. In grote hoeveelheden geconsumeerd zijn ze in staat de schildklierfunctie te belemmeren. Goitrogene voedingsmiddelen omvatten sojaproducten, rauwe kruisbloemigen (broccoli, kool etc.), rode rijst, gierst en cassave. Normaal gebruik van deze voedingsmiddelen zal geen jodiumtekort in de hand werken. Het mineraal selenium kan de schildklierfunctie ondersteunen, zelfs als er een tekort is aan jodium. Voor een adequate jodiumstofwisseling in de schildklier zijn voldoende zink, ijzer en vitamine A van belang.

Waarschuwing
Mocht u nu één of meerdere van de bovengenoemde klachten vertonen, dan is het zaak om met uw huisarts om de tafel te gaan zitten. Door middel van een urinetest kan hij bepalen of er werkelijk sprake is van jodiumdeficiëntie. Ga niet zelf dokteren met allerlei soorten jodiumsupplementen.
Ook Richard Verheesen is tegen zelfmedicatie omdat die een ernstige mate van hyperthyroïdie in de hand kan werken. Wanneer u een evenwichtig voedingspatroon volgt met ingrediënten zoals hierboven beschreven loopt u weinig risico op een jodiumtekort. Maar helaas ontbreekt het bij de meeste Nederlanders aan een gezond voedingspatroon. Ook voor de meeste artsen is praten over voeding helaas geen bekend gegeven. Volgens dr. Verheesen is het gebruik van vitamines en mineralen als preventiemiddel, al helemaal niet populair onder medici. “Het wordt soms weggezet in de alternatieve hoek. Dat is het uitdrukkelijk niet. Het gaat hier om een pre-aandoening”. Met andere woorden, ziekten in wording. Om het probleem de wereld uit te helpen is volgens Verheesen een grote ommezwaai nodig in de medische wereld en bij andere professionals, zoals voedingsdeskundigen en landbouwers.

“We zijn in Nederland teveel gericht op ziekten zelf, en het genezen ervan, in plaats van op preventie. We moeten veel meer onderzoek doen naar de rol van voedsel als sleutel tot een goede gezondheid en daarbij gaan samenwerken”

Ik had het niet mooier kunnen zeggen…..

Bronnen:
Medisch Contact, nr. 43, 21 oktober 2008, dr. R. Verheesen en dr.C.M. Schweitzer
De Trage Schildklierwerking, de niet herkende ziekte – dr. B. Barnes, 2013, www.succesboeken.nl
Supereating, Ian Marber – 2008, Londen.

 

Gerelateerd: Een juist gewicht; niet altijd eenvoudig!   Zeebanket

Delen.

27 gedachten over “Heeft u een jodiumtekort?”

  1. Julius, het antwoord daarop is ja, maar ik zou ze niet slikken als er geen jodiumtekort is. En dat kan alleen een medicus constateren. Bovendien dien je dan ook zeker te zijn dat de schildklier normaal functioneert- en dat is werk voor de internist/endocrinoloog.
    gr. Anthon

  2. Mijn dochters met Coeliakie eten glutenvrijbrood waaraan geen jodium is toegevoegd. Gezien de impact van glutenvrij is het haast ondoenlijk de voeding naast glutenvrij zodanig aan te passen dat er voldoende jodium uit andere producten kan worden gehaald. En nee ik ga niet zelf broodbakken met bakkerszout omdat ik al heel blij ben dat ze het huidig meerzadenbrood dat goeg verkrijgbaar is eten.
    Ik wil graag op een jodium tekort laten testen, hoe heet de test die de arts moet aanvragen? Ik heb het nl al een paar keer aangekaart en de arts leek niet van een eenvoudige test te weten.
    Ik hoor het graag.

  3. Bij de huisarts kun je een z.g. TSH- test aanvragen. Orthomoleculair artsen doen daarnaast een z.g. anti-TPO test die wat verder gaat. Mocht je huisarts er niet uitkomen dan kun je je ook tot een ortho-arts wenden (www.mbog.nl). De beste bronnen voor jodium zijn zeevruchten, zoutwatervis en zeegroente (kelp). Andere groenten kunnen- afhankelijk van de hoeveelheid jodium in de bodem waarop ze zijn verbouwd-ook jodium leveren. Als er een (licht) gebrek aan jodium ontstaat kan selenium dit probleem overigens compenseren. Sommige voedingsmiddelen, zoals soja, rauwe kruisbloemigen, rode rijst, gierst en cassave blokkeren bij overvloedig gebruik de opname van jodium. Spaarzaam mee omgaan dus.
    gr. Anthon

  4. Bij mensen die geen brood eten (dit bevat veel zout met een hoger jodiumgehalte dan tafelzout) is doorgaans een supplement dat jodium bevat (100 -300 mcg per dag) vaak wel aan te bevelen zoals kelp of een multivitamine . Eénmaal per week zeewier eten of sushi kan ook. Dat levert een veelvoud daarvan.

  5. Ik heb hypertheroide gehad (schildklier is 15 jaar geleden uitgeschakeld). Sindsdien slik ik thyrax. Dat gaat allemaal prima, ik heb alleen sinds de schildklier is gestopt, last van gewrichtsproblemen/ontstekingen (zou RA of OA kunnen zijn). Vlgs de internist (destijds) kon dat niks met de uitgeschakelde schildklier van doen hebben. Vraag me nu toch af of ’t niet iets met een jodiumgebrek te maken zou kunnen hebben…

  6. Chris, dat kan het wel degelijk ! Het beste advies dat ik je kan geven is een consult aanvragen bij een orthomoleculair arts. Die is in staat om je situatie op grondige wijze tegen het licht te houden en het probleem adequaat aan te pakken. Ook als de oorzaak van het probleem ergens anders mocht liggen. Kijk even op http://www.mbog.nl
    gr. Anthon

  7. Ik slik thyrax. kan ik dan toch een half theelepeltje spirullina gebruiken.

  8. Marianne, jodiumhoudende medicijnen en/of voedingsmiddelen kunnen in bepaalde gevallen de opname van Thyrax (levothyroxine)in het lichaam vertragen. Nu is spirulina een natuurproduct met een wisselend jodiumgehalte. Afhankelijk van de hoogte van het jodiumgehalte van je spirulina zou dit een probleem kunnen opleveren. Kwestie van voorzichtig uitproberen.
    gr. Anthon

  9. Mijn t4 is erg hoog, en t3 doet weinig. Nu ga ik in overleg met ortho arts een druppel jodium op mn huid doen. Terwijl mijn bloed wel voldoende aangeeft. Gaat het verwerken in de schildklier niet goed. Groet maria

  10. 6 miljoen mensen een jodium tekort ?! Dat is bijna de helft van de bevolking. Ik lees nu op vele gezondheidssites hoeveel ziektes kunnen ontstaan door een jodiumtekort. Ik heb nog maar de helft van mn S.K. Hyper en hypo afwisselend van m’n 25e tot m’n 52e , daardoor ontzettende gewichtsveranderingen, scleroseringen van de schildkliercystes , uiteindelijk operatie, een regelrecht drama was ’t allemaal. Ik had NOOIT moeten stoppen met die kelptabletten. Mijn extreme zout behoefte -vanaf m’n jeugd -was een heel duidelijk symptoom. Schildklier en bijnieren en geslachtshormonen werken samen, daarom zijn deze bij burnout ook helemaal uitgeput. Vroege overgang kan ook ’n gevolg zijn. Zout met jodium , olijven, alles uit de zee, enz. het is van levensbelang om voldoende jodium binnen te krijgen.

  11. Ik heb ooit een TSH test gehad bij de huisarts maar dat was een bloedtest. De dokter vond hem goed en de natuur dieetiste ietsje laag. Maar is nooit iets aan gedaan. Afvallen lukt
    mij echt niet! Hoe graag ik ook wil. En kouwelijk ben ik bijna altijd.
    En heb altijd last van acne op mijn gezicht.
    Zou ik het toch nog weer eens moeten testen? Maar waar?

    Groeten Suzanne

  12. Suzanne, neem eens contact op met Dr. Kim van Wetten. Zij is orthomoleculair arts, gespecialiseerd in schildklierafwijkingen en pakt problemen bij de wortel aan. Kim verzorgde samen met Dr. Robert van Linschoten het voorwoord in het boek van Dr. Barnes “De Trage Schildklierwerking, de niet herkende ziekte”(zie de literatuurreferentie bij het artikel) Dr. van Wetten praktiseert in Bunnik en Den Haag. Je kunt haar bellen op tel.nr.06-57111739 tussen 11.00 en 14.00. Haar emailadres luidt: kimvanwetten@gmail.com
    All the best !
    gr. Anthon

  13. Hi, bij mij is enkele weken een te trage schildklier vast gesteld. TSH 5 en T4 10.2
    De huisarts en ook de endocrinoloog wilden me meteen een schildklierhormoon voorschrijven maar dat vond ik geen goed plan.
    De huisarts geeft aan er te weinig kennis van te hebben en de Endo gelooft niet in jodiumtekort. Ik eet al 4 jaar geen brood meer ivm overgevoeligheid van gluten. Gebruik ook geen zuivel meer. Het is lang goed gegaan, heb ik veel minder darmklachten maar ben opnieuw heel moe.
    Ik wil de jodiumtest laten doen via een 24 uurs urinetest. Wat kan er nog meer aan nuttige info uit de urine worden gehaald? Ik begreep dat ook magnesium Mg/ATP en zink van belang zijn?
    Aangezien de Endo niet mee werkt ben ik nu zelf op zoek. Hulp is erg welkom.

  14. Helena, ik adviseer je contact op te nemen met dr. Kim van Wetten, orthomoleculair endocrinologe en (derhalve )gespecialiseerd in schildklierproblemen. Zij houdt praktijk in Bunnik en Den Haag en is bereikbaar via emailadres: kimvanwetten@gmail.com
    Zij kan je alles vertellen wat er nodig om je schildklier weer in het gareel te krijgen.
    gr. Anthon

  15. Beste Anton, het klopt niet dat de huisarts dit zou doen. Zelf was ik er al bang voor maar hem vandaag gesproken en via regulier zegt hij wordt het niet gedaan, misschien via Academische ziekenhuizen zei hij. Denk nu dat ik het zelf maar ga aanvragen via Google. Wat ik niet begrijp is, waarom wordt er standaard geen jodiumbepaling gedaan bij schildklierproblemen? Sinds 1995 kreeg ik diagnose Hashimoto maar met wat ik u weet zou ik het eerst zonder medicatie hebben geprobeerd op te lossen.

  16. Cathy, probeer eens contact op te nemen met dokter Kim van Wetten (kimvanwetten@gmail.com) Zij is gespecialiseerd in schildklierproblemen en kan je wellicht verder helpen.
    gr. Anthon

  17. Ik kamp al jaren met allerlei klachten, zoals: gewricht pijnen, stijve spieren, darm problemen, vermoeidheid, gewicht toename, broze nagels, ontstoken pezen, opgezwollen vingers en enkels en nog meer vage pijntjes. Al meerdere keren is er bloed geprikt en ben ik bij allerlei artsen geweest. Er komt nooit iets uit. Mijn oma, moeder en zus hebben schildklier problemen. Kan t bij mij ook mijn schildklier zijn ondanks dat er bij t bloedprikken er steeds niets uitkomt? En kan jodium helpen de schildklier weer wat aan te wakkeren?

  18. Elies, je klachten kunnen te wijten zijn aan heel wat verschillende oorzaken. En daar kan de schildklier inderdaad een geduchte rol bij spelen. Maar je zult begrijpen dat ik van achter mijn schrijftafel niet in staat ben diagnoses te stellen. Het beste advies dat ik je kan geven is een consult aan te vragen bij een orthomoleculair arts die in zijn diagnostische methodes verder gaat dan in de reguliere geneeskunde gebruikelijk is. Op http://www.mbog.nl kun je iemand in je omgeving vinden. All the best !
    gr.Anthon

  19. Ik eet weinig koolhydraten want ik heb diabetes 2. Kan ik dan jodium te kort komen?

  20. Ellen, ik kan mij voorstellen dat je enigermate bezorgd bent omdat je zoveel mogelijk koolhydraten ( brood !) van je voedingslijstje hebt geschrapt, waar bakkers gejodeerd zout in plegen te verwerken. Mocht je sterke twijfels hebben over een eventueel jodiumtekort dan zijn er drie indicatoren om de jodiumstatus vast te stellen: 1. urineonderzoek,2. de grootte van de schildklier en het gehalte aan TSH, en 3. vrij T4 en vrij T3 in het bloed. Dat is dus dokterswerk. Echter, wie – zoals ik schreef – regelmatig zeevruchten, zoutwatervis, zeegroenten, zoals kelp, knotswier, wakame, nori of mekabu eet (zijn uitstekende en goed opneembare voedingsbronnen van jodium,) hoeft zich in het algemeen geen zorgen te maken. Natuurlijk kan ook voor kelptabletten worden gekozen.
    gr. Anthon

  21. Hallo, ik besloot vorig jaar juni om vegetariër te worden. Achteraf was dat met mijn achtergrond (traagwerkende schildklier en hartritmestoornissen) geen verstandig besluit. Binnen de kortste keren kreeg ik 3 hartritme aanvallen in 4 maanden tijd en de cardioloog besloot tot een ablatie over te gaan. Ook mijn schildklierwaardes kreeg ik ook maar niet goed ingesteld. Na de ablatie heb ik (ondanks dat het afvallen maar niet wilde lukken) het sporten opgepakt. Mijn hart was daarna ongekend onrustig, geen aanvallen, maar wel een vervelend gevoel. Totdat ik las dat soja en noten (wat ik veel at) de opname van jodium belemmerde. 1 en 1 is 2 en ik besloot weer gewoon vlees/vis te eten en al het soja overboord te gooien. Een goede dag later merkte ik al verschil. Ik slik nu ook extra magnesium en voel me al stukken beter. Daarnaast heb ik het idee dat ik af en aan loop naar toilet. De huisarts reageert alsof hij dit voor het eerst hoort. Ik zou het fijn vinden als mensen beter geïnformeerd zouden worden over de gevolgen. Het valt mij op dat de kennis vaak ontbreekt bij de medische staf. Ik ben blij dat ik er uiteindelijk zelf achter gekomen ben, voel me aanzienlijk fitter nu.

  22. Tine, het doet mij deugd dat je je aanzienlijk fitter voelt. Inderdaad zijn voedingsmiddelen als sojaproducten ( zie mijn artikel “To soy or not to soy”), rauwe kruisbloemigen, zoals broccoli, kool etc., rode rijst, gierst en cassave vijanden van het mineraal jodium, tenminste als ze in te grote mate worden geconsumeerd. Echter, noten zijn NIET goïtrogeen en bevatten juist zeer gunstige eigenschappen bij cardiovasculaire problemen, zoals kalium ( voor de bloeddruk), magnesium en calcium. Selenium ( paranoten zijn er rijk aan !) kan bij een eventueel jodiumtekort in de schildklier zelfs die functie voor een deel overnemen. Maar bij noten geldt uiteraard ook weer: ” overal waar TE voor staat”…..
    gr. Anthon

  23. Mijn artsen ontkennen dat jodium tekort bestaat! Ze wilden het dan ook niet testen bij mij.
    Ik eet al jaren glutenvrij en dus ook geen brood dus t is best mogelijk dat ik n tekort heb. De artsen negeren deze info. Bizar toch?

  24. Helena, helaas krijgt het onderwerp “voedingskunde” in de huidige artsenopleiding niet die aandacht die het verdient, zodat de meeste dokters voor de behandeling van ziekten de farmaceutische weg bewandelen. Gelukkig is er in ons land een -nu nog bescheiden – kentering gaande ( zie mijn artikel “Dappere Dokters”) waarbij een toenemend aantal medici voor een meer voedings georiënteerde aanpak kiezen. Je kunt denk ik twee dingen doen: 1. de test op een (eventueel) jodiumtekort door een orthomoleculair arts laten verrichten (www.mbog.nl) en 2. de voedingsadviezen volgen die ik aan Ellen gaf – zie boven, datum 8-8-2017.
    gr. Anthon

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.