“Als uw gootsteen langzaam of helemaal niet leegloopt, zit er waarschijnlijk een verstopping in uw leiding. Als u geen gesloten systeem heeft kan dit ook tot gevolg hebben dat er water omhoog komt in uw keukenkastjes. Door middel van vreesmachines die onder druk een veer de leiding invoeren kunnen wij uw verstopping verhelpen. Wij werken alleen met de beste apparatuur om alle verstopping zo snel en vakkundig mogelijk te kunnen verhelpen”. Zo luidt de enthousiaste reclametekst op de website van een loodgietersbedrijf ergens in Nederland. Gaat het bij mensen maar zo makkelijk denk ik dan, want zo’n 15 % van de Nederlandse bevolking heeft last van darmverstopping – een vertraagde of moeizame stoelgang die constipatie of obstipatie wordt genoemd.
Oorzaken
Hoe vaak mensen “een grote boodschap” zouden moeten doen, is vanuit medisch standpunt nog altijd een punt van discussie. De frequentie van toiletbezoek is bij iedereen verschillend, maar in het algemeen geldt een dagelijkse gang als normaal. Sommige personen die vezelrijk eten gaan wel twee tot drie keer op een dag. Wie maar één keer in de drie of vier dagen gaat komt in de problemen, want de ontlasting wordt harder en is dan moeilijker uit te scheiden. Er kunnen heel wat oorzaken van darmverstopping zijn, maar de meest voorkomende zijn wel dat mensen te weinig bewegen, te weinig drinken en/of te weinig vezelrijke voeding gebruiken. Afgezien van deze factoren kunnen sommige medicijnen darmverstopping veroorzaken, bijv. pijnstillers, i.h.b. opiaten zoals morfine, maagzuurremmers die aluminium of calcium bevatten, bloeddrukverlagers, zoals calciumantagonisten, Parkinsonmiddelen, medicijnen tegen kramp, antidepressiva, ijzerpreparaten en diuretica [plasmiddelen].
Ook een vernauwing in de darm, verlamming van de darmspieren, een parasitaire infectie, zwangerschap, het overmatig gebruik van laxeermiddelen kunnen debet zijn aan een verstoorde darmfunctie. En om het plaatje helemaal compleet te maken: ernstige gezondheidsproblemen als het z.g. prikkelbare darmsyndroom, anorexia nervosa, boulimia nervosa – waardoor een kaliumtekort ontstaat door overmatig gebruik van laxeermiddelen – , beroerte, multiple sclerose, diabetes, nierziekten, hypothyroïdie, diverticulose en darmkanker kunnen eveneens voor problemen zorgen.
Wat is er aan te doen ?
Is er sprake van een chronische darmverstopping als gevolg van medicijngebruik of een gezondheidsprobleem dan zal in overleg met de behandelend arts naar oplossingen moeten worden gekeken die passen binnen de door hem gevolgde therapie. Om de situatie niet te verergeren en de gezondheid in gevaar te brengen moet zelf – dokteren in deze situaties ten stelligste worden ontraden. Wordt verstopping “alleen maar” veroorzaakt door te weinig bewegen, te weinig drinken en het gebruik van vezelarme voeding dan ligt de oplossing voor het grijpen. Meer vezels eten resulteert in een toename van ontlasting en een hogere frequentie van toiletbezoek. Afvalstoffen verdwijnen daardoor sneller uit de darm, wat ook in andere opzichten tot een betere gezondheid leidt. De aanbevolen dagelijkse inname van vezels uit voeding ligt tussen de 25 – 35 gram. Om de darm van zijn luiheid te genezen zijn soms meer vezels nodig. Ons Westerse eetpatroon bevat doorgaans maar 10 – 15 gram. Vezelrijke producten zijn vers fruit, zilvervliesrijst, muesli, volkorenproducten, gedroogde abrikozen, vijgen, dadels, pruimen en noten. Extra gebruik van tarwezemelen bijvoorbeeld vermengd door het dessert kan ook helpen. Bij een broodmaaltijd zijn extra enzymen in de vorm van een voedingssupplement een aanrader. Van de zemelen zou u in het begin een half kopje per dag kunnen nemen en de dosering vervolgens kunnen verhogen tot dagelijks anderhalf kopje in de daarop volgende weken. Zorg er wel voor dat u voldoende drinkt, zo’n 6 – 8 glazen water per dag. Gedroogde pruimen en pruimensiroop werken doorgaans ook goed. Gedroogde pruimen voorzien niet alleen in vezels, maar dienen ook als voedsel voor vriendelijke darmbacteriën. Die fermenteren de pruimen tot onoplosbare vezels en produceren boterzuur dat dient als brandstof voor de cellen van de dunne en de dikke darm. De bacteriën maken ook proprionzuur en azijnzuur die weer worden gebruikt als brandstof voor lever en spiercellen.
Laxantia, een overzicht
Blijkt het verstoppingsprobleem bijzonder hardnekkig dan kan gedacht worden aan het gebruik van volumevergrotende medicijnen die de darmperistaltiek op gang brengen. Ze worden gemaakt uit psylliumzaad, kelp, agar, pectine of plantengom, zoals karaya en guar. Ook methylcellulose is in staat de darminhoud te vergroten. Psyllium bevattende laxeermiddelen zijn in het algemeen effectief. Het wordt gemaakt van de zaden van de plant Plantago ovago. Het laxerende effect van psyllium is te danken aan de schil die opzwelt als hij met water in contact komt. Er ontstaat dan een gelatine-achtige massa die zorgt dat de ontlasting vochtig en zacht wordt. Daardoor wordt de darm zodanig geprikkeld dat die zich vervolgens leegt. Vezels van de konjac plant hebben een soortgelijk effect. Vezelpreparaten zoals psyllium komen als laxeermiddel vermoedelijk het dichtst in de buurt van het natuurlijke darmmechanisme om zich van ontlasting te ontdoen. Ze worden ook beschouwd als veilig en effectief bij chronische obstipatie. Volgens sommige onderzoekers zouden gedroogde pruimen nog beter helpen. [ Alimentary Pharmacology & Therapeutics 2011, april; 33 (7): 822-828 ] Natuurlijk bestaan er nog andere laxantia; apothekers maken daarbij onderscheid tussen glijmiddelen, zoals paraffine en osmotisch werkende preparaten die in staat zijn water in de darm vast te houden, waartoe o.a. magnesiumoxide, magnesiumsulfaat, mannitol, lactulose etc. behoren Ook bestaat er een groep medicijnen die gecategoriseerd worden als z.g. contactlaxantia. Dat zijn de anthraceenderivaten rhamnus frangula, rhamnus purshiana , de sennosiden, de difenylmethanen zoals bisacodyl, picozwavelzuur en ricinusolie [wonderolie] Deze laxeermiddelen bevorderen de peristaltiek door chemische prikkeling van de darmwand. Tevens verhogen zij het watergehalte van de ontlasting door de water en zoutresorptie door de mucosacellen te verminderen en de uitscheiding te bevorderen.
Een waarschuwend woord: Laxeermiddelen kunnen de absorptie van bepaalde medicijnen afremmen. Als u die gebruikt is het verstandig eerst met arts of apotheker te overleggen voordat u aan een laxeermiddel begint. Senna bijv. kan door haar werking het kaliumniveau in het lichaam verlagen en daardoor de werking van digoxine en andere hartmedicatie versterken. Senna in combinatie met thiazide-diuretica of corticosteroïden veroorzaakt mogelijk een nog groter tekort aan kalium. In het algemeen kan gezegd worden dat laxeermiddelen, ook de natuurlijke, niet te lang moeten worden gebruikt. De darm wordt er lui van en doet op den duur alleen nog met behulp van een farmaceutisch zetje in de rug zijn werk. Een ongezonde situatie ! Nog een waarschuwend woord: Laxantia mogen nooit gebruikt worden als er sprake is van [hevige] pijn in de buikstreek, bij misselijkheid, braken, darmobstructie, chronische darmontstekingen, zoals colitis en Crohn, blinde darmontsteking of bij zwangerschap. Wacht in die situaties altijd eerst het oordeel af van uw huisarts of specialist.
Leefregels
Is een darm traag dan moet hij “heropgevoed” worden. Dat betekent dat wij enerzijds streng voor hem moeten zijn, maar aan de andere kant ook de nodige liefde moeten betonen. Want wij hebben onze gezondheid voor een zeer groot deel te danken aan goed functionerende ingewanden !
Als we de oorzaak van de verstopping hebben gevonden – en daarbij benadruk ik nogmaals dat bij (ernstige) ziektes altijd medische aandacht nodig is – dan kunnen we denken aan de volgende maatregelen:
- Als u aandrang voelt, tracht dit dan niet tegen te houden- tenzij u in een overvolle trein zonder toilet staat. Bent u eenmaal op uw bestemming, drink dan een paar glazen water om de boel opnieuw op gang te brengen. Neem rustig de tijd en desnoods iets te lezen mee.
- Zoals gezegd: eet vezelrijk, in het bijzonder fruit en rauwe verse groente – bonen, linzen en erwten.
- Drink zo’n anderhalf tot twee liter water per dag.
- Ga op vaste tijden naar het toilet, ook als u geen aandrang voelt. Bij voorkeur na het ontbijt. De darmen houden van regelmaat.
- Neem voldoende lichaamsbeweging, minimaal 20 minuten 3 x per week. Meer mag ook en is zelfs om andere redenen zeer aan te bevelen !
- Zie tijdelijk af van de consumptie van chocola en kaas. Stop definitief met het gebruik van producten die bereid zijn uit witmeel.
Als u deze regels volgt, zegt u misschien na verloop van tijd: “Afvoer verstopt ? – Welnee ik werk met de beste apparatuur zodat alle verstopping snel en vakkundig is verholpen !”
Referenties:
The Encyclopedia of Natural Medicine – dr. Michael Murray & dr. Joseph Pizzorno – third edition, New York, U.S.A.
Farmacotherapeutisch Kompas, 2012 – Commissie voor Farmaceutische Hulp van het College voor Zorgverzekeraars
Gerelateerd: Het leven zit in de darmen!
Delen.
1 pingback