Is het misschien vitamine B12-tekort?

Dat vragen dokter Jeffrey Stuart en verpleegkundige Sally Pacholok zich in toenemende mate af. Een epidemie aan misdiagnoses blijkt volgens hen  verantwoordelijk  voor het nodeloze lijden van miljoenen mensen. Patiënten krijgen te horen dat zij multiple sclerose, Alzheimer, autisme, anemie, depressiviteit of het chronisch vermoeidheidssyndroom hebben. De echte oorzaak van hun kwalen blijkt vaak een eenvoudig op te sporen en te behandelen probleem: een tekort aan vitamine B12.  

Maar dit tekort kan alleen opgelost worden als artsen bijtijds de juiste diagnose stellen. Helaas gebeurt dat zelden. Met alle gevolgen van dien. En die kunnen volgens de schrijvers van het geruchtmakende boek “Could It Be B-12 ?” zeer ernstig zijn.

Verschillend ziektebeeld, zelfde oorzaak

Een 40 jaar oude journalist verliest zijn vermogen om te schrijven, valt als hij probeert te lopen en raakt zo gedesoriënteerd dat zijn vrouw denkt aan beginnende Alzheimer.

Een prachtige baby van 8 maanden oud verliest geleidelijk haar spraak en reactievermogen, en is niet in staat om rechtop te zitten.

Een jonge vrouw van 20 jaar wordt dermate depressief dat zij zelfmoord overweegt.

Een 69 jaar oude vrouw krijgt ernstige aanvallen van duizeligheid, valt en breekt haar heup.

Een 86 jaar oude man raakt dermate de kluts kwijt dat hij zijn vrouw vermoordt

Een vrouw van 54 wordt paranoïde en krijgt last van geweldsuitbarstingen, verschijnselen die haar arts diagnosticeert als multiple sclerose.

Een 4 jarig jongetje krijgt het etiket autisme opgeplakt.

Een 73 jarige die herhaaldelijk valt hoort van zijn dokter “het is de leeftijd”, maar “mogelijk zijn er kleine T.I.A.’s in het spel” 

Een jonge vrouw wil graag zwanger worden maar is onvruchtbaar.

Een sportieve grootvader, verwoed jogger, verandert in minder dan een jaar in een depressieve verwarde man. Diagnose: seniele dementie

Maar kloppen die diagnoses wel ? Want in werkelijkheid zou het volgens Stuart en Pachalok wel eens om een ernstig tekort aan vitamine B12 kunnen gaan. En het kan wel 5 jaar duren voordat een B12 tekort zich manifesteert en intussen tikt de klok verder….

B12, wat doet het eigenlijk ?

De lijst is uitgebreid, maar niet volledig. Vitamine B12 is in elk geval:

1.  samen met foliumzuur [vitamine B 11] noodzakelijk voor de synthese van nucleïnezuren t.b.v .van het DNA

2.  betrokken bij het metabolisme van eiwitten, vetten en koolhydraten en maakt deel uit van diverse enzymen.

3.  essentieel voor het rijpingsproces voor de rode bloedcel en heeft daarom een preventief en therapeutisch effect bij pernicieuze anemie.

4.  noodzakelijk voor een goede cellulaire stofwisseling van de zenuwcel

5.  nodig voor de biosynthese van choline en heeft daarom een preventief en therapeutisch effect op geheugenverlies bij ouderen.[soms ten onrechte aangezien voor dementie…]

6.  nodig als preventief en therapeutisch middel m.b.t. hart en vaatziekten doordat suppletie lagere bloedwaarden van homocysteine geeft.

7.  belangrijk bij ouderen die lijden aan atrofische gastritis, zij hebben daardoor een grotere behoefte aan deze vitamine – geschat wordt dat 1/3 van de ouderen hiermee te        maken heeft

8.  belangrijk voor de omzetting van caroteen in vitamine A

9.  betrokken bij de biosynthese van purines en methionine

10.een belangrijke cofactor in diverse omzettingsketens  

 

B 12, een eigenwijsje

Uw lichaam heeft zo’n 13 vitaminen nodig om gezond te blijven. Deze uiterst belangrijke voedingsstoffen zorgen voor allerlei chemische reacties om weefsels en organen in stand te houden, energie uit uw voeding te halen, uw lichaam te ontgiften, tegen infecties te beschermen, weefselschade te repareren en cellen in staat te stellen met elkaar te communiceren. Uw lichaam kan de meeste vitamines niet zelf maken; het is afhankelijk van de [juiste] voeding. Sommige, zoals de vet-oplosbare, kunnen in het lichaam worden opgeslagen; de water-oplosbare vitamines moeten elke dag opnieuw worden aangevoerd. Krijgt u van een bepaalde vitamine onvoldoende binnen, dan slinken de lichaamsvoorraden en ontstaat er een tekort. En hoe groter dat tekort, des te ernstiger de consequenties voor uw gezondheid.  Een van de 13 vitamines die uw lichaam nodig heeft is B12. Die gedraagt zich op vele manieren als de overige 12 vitaminen. Maar in bepaalde opzichten is het een excentriekeling met eigenaardigheden. Daardoor is het voor veel mensen moeilijk om er genoeg van binnen te krijgen. Een zo’n eigenaardigheid is dat B12 de enige vitamine is die een spoorelement bevat, namelijk kobalt. Dat verklaart ook de wetenschappelijk naam van B12: cobalamine. Wie zijn voorraad B 12 op peil wil houden zal vlees, gevogelte, vis, eieren, zuivelproducten of met B12 verrijkt voedsel moeten eten. Vegetariërs lopen dus een risico, want planten hebben geen B12 nodig om te groeien; ze produceren het daarom niet en slaan het ook niet op. Spirulina en tempeh bevatten wel “pseudo-B12” analogen, maar belemmeren de absorptie van de echte B12 en maken het inactief. Maar zelfs een dieet dat rijk is aan B12 is dikwijls niet voldoende om in de behoeften te voorzien. Een supplement is dan nodig, en ook dan blijft er nog een risico bestaan. Want veel mensen zijn eenvoudig niet in staat om deze vitamine te “verteren”. Waarom ?

 

Wedloop met hindernissen

Voordat B12 in het bloed kan worden opgenomen moet het een ingewikkelde biochemische weg met veel hindernissen afleggen. Om het zo eenvoudig mogelijk te zeggen:

1. Vitamine B12 in onze voeding is gebonden aan dierlijke eiwitten, waaruit het eerst bevrijd moet worden. Voor die bevrijding is een enzym nodig, pepsine genaamd. Die kan alleen gevormd worden als uw maag over voldoende zoutzuur beschikt.
2. Uw maag produceert ook de z.g. intrinsieke factor [IF], een eiwit dat nodig is voor de verdere absorptie van B12.
3. Vervolgens komen andere eiwitten in actie om B12 te kunnen transporteren naar de dunne darm
4. Daar aangekomen wordt door middel van enzymen [pancreasproteases] B12 met intrinsieke factor aan elkaar gekoppeld en naar het eind van de dunne darm vervoerd. In de dunne darmwand bevinden zich receptors die het B12-IF-complex de bloedstroom in trekken.
5. In de bloedstroom komt een ander eiwit in actie, transcobalamine II, die zorgt  voor transport naar alle lichaamscellen. Het eventuele overschot wordt in de lever opgeslagen.

Dit gecompliceerde metabolische proces, veel ingewikkelder dan bij enige andere vitamine, kan op elk genoemd punt flink misgaan. Het beruchtste voorbeeld daarvan is pernicieuze anemie, die veel geestelijk en lichamelijk lijden met zich meebrengt. Als niet op tijd wordt ingegrepen, verloopt deze ernstige vorm van bloedarmoede soms dodelijk.

De ziekte ontstaat wanneer het maagsap onvoldoende intrinsieke factor bevat t.g.v. van een auto-immuungastritis.  U zult begrijpen dat mensen die medicijnen gebruiken zoals maagzuurremmers een risico lopen op een B12 tekort. Ook personen die een maagverkleinende operatie hebben ondergaan zitten in de gevarenzone, evenals patiënten met chronische darmontstekingen zoals de ziekte van Crohn. Alcoholici en drugsgebruikers vormen een andere risicogroep.
Jeffrey Stuart en Sally Pacholok zijn niet de enigen of de eersten die een B12 tekort als oorzaak van een verscheidenheid aan klachten zien. De psychiater H.L. Newbold schreef in Nutrition for your nerves

“Een vitamine B12 tekort en/of een grotere behoefte aan deze vitamine zijn een belangrijke oorzaak van psychische aandoeningen. Iedereen zou zijn B12 gehalte moeten laten meten en eigenlijk zou iedereen enkele B12 (hydroxocobalamine) injecties dienen te nemen om te kijken of hij een B12 afhankelijkheid heeft.”

Dure gezondheidszorg

Volgens Stuart en Pacholok zou de huidige crisis in de gezondheidszorg, en de enorme kosten die daarmee gepaard gaan best een stuk minder kunnen. Simpelweg door  scherper gefocust te zijn op gezondheidsproblemen die kunnen wijzen op een tekort aan B12. “Als zorgverzekeraars en politici gaan begrijpen dat miljoenen dollars en euro’s onnodig verspild worden door misdiagnoses, dan dienen bij deze instanties toch minstens de alarmbellen af te gaan”, zegt Pacholok

Maar als ik u was zou ik daar niet op wachten. Mocht u ooit te maken krijgen met de hierboven genoemde symptomen, leg u dan niet neer bij de eerste de beste diagnose. Vraag aan uw behandelaar om een grondig onderzoek op een eventueel B12 tekort. Hierdoor kan onnoemelijk veel leed voorkomen worden. Veel mensen zijn zich niet bewust van het feit dat hun lichaam niet of nauwelijks in staat is B12 uit voedsel op te nemen. Ze stellen zich gerust met de gedachte dat zij een multivitamine slikken en dat dit wel genoeg zal zijn. Intussen zijn ze voortdurend moe, lusteloos, verward of depressief en begrijpen niet waar die klachten vandaan komen. Immers, “de dokter kan niks vinden, dus zal het wel tussen de oren zitten”. Wie daarmee genoegen neemt en doorsukkelt loopt het risico uiteindelijk met een onomkeerbaar medisch probleem te zitten, en wie wil dat ? U niet hoop ik.

Bronnen: Could It Be B-12 ? An Epidemic of Misdiagnosis; Jeffrey J. Stuart M.D. en Sally Pacholok R.N., In een Nederlandse vertaling verschenen als Is het misschien vitamine B12-tekort; bij uitgeverij Ank-Hermes

www.B12Awareness.org

Nutrition for your nerves; H.L. Newbold MD, Keats Publishing, 1993

Gerelateerd: Vitamine B12 bij het ouder worden
Eerst het zuur en dan het zoet…