Vitamine D en testosteron

Vitamine D is nodig voor sterke spieren, zoals bleek uit enkele onderzoeken. De wijze waarop vitamine D de spieren versterkt is niet helemaal duidelijk maar uit de resultaten van diverse onderzoeken valt op te maken dat er een sterk verband is met het androgene hormoon testosteron. Dit geslachtshormoon is voor zowel mannen als vrouwen van groot belang voor de vorming van spierweefsel, het libido, de vorming van botten en fysieke en mentale energie.

In een onderzoek van de vitamine D wetenschappers Cannell en Hollis staan onderstaande grafieken. Het vitamine D gehalte is na de zomer het hoogst, evenals de spieropbouw na training.

Cannell en Hollis menen dat cacitriol, de lichaamsactieve vorm van vitamine D, een anabole (spieropbouwende) werking heeft. Deze androgene werking vervult calcitriol gedeeltelijk door activatie van de leydigercellen die bij mannen testosteron produceren. De gegevens waarop dit onderzoek is gebaseerd komen gedeeltelijk uit de jaren 50. Een wetenschapper, Dr. Abraham Myerson, toonde nog langer geleden aan dat door blootstelling aan UVB stralen, die vitamine D produceren, het testosterongehalte werd verdubbeld. Dergelijke gegevens van lang geleden worden momenteel met de nodige scepsis beschouwd.

Recent vonden Oostenrijkse onderzoekers echter ook een sterk verband tussen vitamine D en testosteron. Zij onderzochten het bloed van 2300 mannen van rond de zestig. Bij slechts 11% van hen mat men een vitaminegehalte van boven de 30µg/l (75nmol/l) wat tegenwoordig als ideaal wordt beschouwd. Zelfs in augustus, de maand die in dit onderzoek de hoogste vitamine D spiegel te zien gaf, lag het gemiddelde onder dit gehalte (23,4µg/l) hetgeen overigens het dubbele was t.o.v. maart, de maand met het laagste gehalte. Bij de mensen die regelmatig multivitaminetabletten gebruikten was het actieve vitamine D gehalte zo’n 5µg/l hoger dan bij de niet gebruikers. Kennelijk is de hoeveelheid vitamine D die in de meeste multivitaminetabletten zit (5µg=200ie) te weinig.
De hoeveelheid vrije testosteron was sterk gerelateerd aan het vitamine D gehalte, zoals te zien is in onderstaande grafiek.

Dubbelblind onderzoek zou moeten bevestigen in hoeverre extra vitamine D een laag testosterongehalte op kan krikken en of voor vrouwen hetzelfde geldt als voor mannen.

Med Sci Sports Exerc. 2009 May;41(5):1102-10.
Clin Endocrinol. 2009 Dec 29
Ergogenics.org